فصل اصلاحات

جهانصنعت – هفته دولت از راه رسید تا دولت پزشکیان دومین سال فعالیت چهارساله خود را رسما آغاز کند. رییسجمهور که با شعار «وفاق ملی» به ریاستجمهوری رسید اما وقتی وارد کاخ ریاستجمهوری شد، دست وفاق خود را به سمت نیروهای سیاسی جریان رقیب دراز کرد و کابینهای را تشکیل داد که با آنچه در جریان کارزار انتخاباتیاش وعده میداد، فرسنگها فاصله داشت.
اوضاع اما در ادامه حتی بدتر هم شد به ویژه آنکه تندروهای منتسببه جبهه پایداری و اصولگرایانی که پیشتر با فشارهای پشت پرده خود مانع از شکلگیری کابینهای ملی و همبسته با ملت شده و درنتیجه مانع حضور چهرههایی چون علی طیبنیا در دولت پزشکیان شده بودند، در ادامه با فشارهای آشکار خود در صحن علنی مجلس و فضای عمومی و رسانهها کاری کردند که جواد ظریف و عبدالناصر همتی هم از قطار دولت پیاده شوند و ناخواسته پزشکیان را با کابینهای متشکل از اکثریت اصولگرایان و میانهروها تنها بگذارند.
رییسجمهوری که بهدلیل پافشاری بر انجام کار کارشناسی تاکید داشت که حاضر نیست تا پیش از فرارسیدن سالگرد نخست عمر دولت به کار هیچیک از اعضای کابینه پایان دهد. چنانکه حتی یک بار در آبانماه سالی که گذشت، در واکنش به اصرار طیفی از ناظران و کارشناسان بر لزوم کابینه تاکید کرد که بنابر «ارزیابی کلی» او، «انتخاب وزیران، استانداران و مدیران ارشد دولت در مجموع خوب بوده است.»
پزشکیان همچنین گفت: «اگرچه ممکن است این کابینه هنوز با وضعیت ایدهآل فاصله داشته باشد اما همین تغییراتی که ایجاد شده و قبلا امکان آن وجود نداشت، دستاوردهای بزرگی هستند که باید قدرشان را بدانیم و به بهانههای مختلف ایجاد اختلاف نکنیم.»
با این همه اما اکنون که دولت عملا وارد دومین سال فعالیت خود شده و موعد مدنظر پزشکیان برای ترمیم کابینه فرارسیده، به نظر میرسد که پزشکیان کمی از نظر خود عقبنشینی کرده و برخی شنیدهها از دولت حکایت از این دارند که باید منتظر تغییراتی به ویژه در تیم اقتصادی باشیم.
بنابر آنچه به ویژه در روزهای گذشته در فضای رسانهای مطرح شده، احتمالا در روزهای پیشرو شاهد تغییراتی در کابینه خواهیم بود. آن هم در حالی که همزمان عملکرد برخی وزیران دولت زیر تیغ انتقادات رفته و هر روز خبری علیه این یا آن عضو کابینه روی خروجی منابع رسانهای میرود. اخباری که اگرچه اغلب بلافاصله تکذیب میشوند اما در عین حال این احتمال درخصوص ترمیم کابینه را جدی و جدیتر میکنند.
این درحالی است که دستکم بعضی از اعضای کابینه و به ویژه تیم اقتصادی دولت بیش از سایرین به درهای خروجی کاخ پاستور نزدیک شدهاند. چنانکه بنابر همین شنیدههای رسانهای عباس علیآبادی که در دولت رییسی وزیر صمت بود و هماکنون در دولت پزشکیان سکان اداره وزارت نیرو را در دست دارد، بهزودی دولت چهاردهم را ترک خواهد کرد. همزمان اخباری مشابه درخصوص غلامرضا نوری قزلجه، وزیر جهاد کشاورزی نیز به گوش میرسد به ویژه آنکه او بهدلیل گرانی برنج و احتکار آن، گرانی تخممرغ و حبوبات و عدم مدیریت صحیح در وزارت جهاد کشاورزی بهشدت تحت فشار افکار عمومی و اصحاب رسانه است.
اوضاع عباس علیآبادی اما بهمراتب وخیمتر است. او که در طول وزارت خود در وزارت نیروی دولت پزشکیان هرگز نتوانسته انتظارهایی را که از این وزارتخانه کلیدی میرفت، برآورده کند، حالا بیش از هر زمان دیگر به درهای خروجی این وزارتخانه نزدیک است. آن هم در حالی که اشتباههای گاه و بیگاه علیآبادی باعث شده همزمان با طرح احتمال برکناری او با نظر رییسجمهور، زمزمههایی درخصوص استیضاحش نیز مطرح شود. چه آنکه حالا نمایندگانی که روزگاری نهچندان دور در دوران ریاستجمهوری ابراهیم رییسی از حامیان او بودند، امروز به منتقدان سرسختش بدل شده و خواهان استیضاحش هستند.
این در حالی است که از مهمترین اشتباههای علیآبادی در دوران تصدی وزارت نیروی دولت پزشکیان به ماجرای پویش «۲درجه کمتر» در زمستان سال گذشته مربوط است. زمانی که شهروندان اغلب شهرهای بزرگ و کوچک کشور روزانه تا دو ساعت خاموشی را تحمل میکردند تا دستکم بنابر وعده وزیر نیرو، وقتی فصل گرما از راه رسید، با این مصیبت مواجه نشوند.
جالب آنکه همان زمان ادعای علیآبادی در این خصوص که آن دو ساعت خاموشی روزانه، منجر به دعوا و اختلاف میان دو وزارتخانه نیرو و نفت شد اما گذر زمان نشان داد که وزیر نیرو در محاسباتش مرتکب خطا شده است.
اشتباهی که پزشکیان نیز به آن اعتراف و در سخنانی اذعان کرده است: «گفته بودند باید از آبان گاز قطع شود. با مدیریتی که صورت گرفت، از خطر و بحران قطعی گاز گذشتیم. به هر حال هزینهای برای آن پرداخت کردیم. دلمان نمیخواست مازوت بسوزانیم. وزیر نیرو گفته بود اگر دو ساعت خاموشی بدهیم مشکل حل میشود اما محاسبه درست نبود و متوجه شدیم حتی اگر یک روز هم خاموشی میدادیم، مشکل حل نمیشد.»
حال این روزها که بحران ناترازی بیش از هر زمان بر دشواری زیست شهروندان افزوده و بر همگان روشن شده که وزارت نیرو تحت زعامت عباس علیآبادی در مدیریت این بحران ناکام بوده، به نظر میرسد او بیش از هر زمان دیگر به درهای خروج پاستور نزدیک است. به ویژه آنکه عملکرد علیآبادی باتوجه به اینکه بازمانده دولت اصولگرای سیزدهم بوده، برای بسیاری این شائبه را ایجاد کرده بود که شاید عملکرد او پاشنهآشیل دولت چهاردهم شود.
پیشبینیهایی که حال پس از یکسال از آغاز به کار دولت چهاردهم به نظر میرسد چندان هم بیراه نبوده است. در واقع باید گفت ادامه اصرار بر حفظ چهرههای ناکارآمد، هزینههای سیاسی و اقتصادی سنگینی برای دولت دارد. هفته دولت امسال، آزمونی است برای پزشکیان تا نشان دهد اراده تغییر واقعی در مدیریت کشور را دارد یا همچنان فرصتسوزی میکند و فشار بحرانها را بر دوش مردم میگذارد.