شاملو؛ هنرمندی که ایستاده مرد
جهان‌صنعت– دوم مردادماه سالروز درگذشت احمد شاملو، شاعر، فیلمنامه‌نویس، مترجم و از دبیران کانون نویسندگان ایران بود. هنرمندی که در شعرهای‌هایش از «غم نان» گفت و در عین حال از خلق عاشقانه‌هایی نظیر «آیدا در آینه» نیز غافل نماند.
پس از نیما یوشیج که عنوان لقب پدر شعر نو را داشت، شاملو نیز به‌عنوان پدر شعر سپید شناخته شد و تاثیری بسزا در ادبیات معاصر ایران داشت.
بسیاری او را به‌عنوان هنرمند و شاعری متعهد می‌شناسند و معتقدند در عصری که ملت در سختی بود و مبارزات مردمی با رژیم پهلوی جریان داشت، شاملو از آن دست هنرمندانی بود که خاموش نماند و صدای مردمش شد. شاملو اما نه‌تنها نماد ایستادگی و تعهد اجتماعی یک هنرمند بود بلکه کلام و شعر او قله‌ای فاخر در ادبیات معاصر ایران به‌حساب می‌آید که به هیچ‌وجه قابل چشم‌پوشی نیست.
خودش می‌گفت که تعهد هنری یا تعهد اجتماعی را دو، سطوح یک سکه می‌داند. می‌گفت: «آخر وقتی می‌گوییم «هنرمند متعهد» بالطبع از کسی سخن می‌گوییم که ابتدا باید هنرمندی‌اش به ثبوت رسیده باشد. کسان بسیاری کوشیده‌اند یا می‌کوشند هنر را وسیله انجام تعهد اجتماعی خود کنند اما از آنجا که مایه هنری کافی ندارند آثارشان با وجود همه حسن‌نیتی که در کار می‌کنند، فروغی نمی‌دهد. یک بازی‌نویس را در نظر بگیرید که می‌کوشد رسالتی اجتماعی را در لباس تئاتر عرضه کند اما آثارش سست و فاقد انسجام و گیرایی است. بر آثار چنین کسی چه فایده‌ای مترتب خواهد بود؟ که به قول سعدی: گر تو قرآن بدین نمط خوانی ببری رونق مسلمانی!» و البته که آثار خود شاملو این دو را داشت هم ثبوت هنری و هم تعهد اجتماعی را.
افزون‌بر شعر ترجمه‌های شاملو نیز در نوع خود ترجمه‌هایی فاخرند که هنوز هم با اقبال عمومی مواجه هستند و نمونه آن ترجمه کتاب «شازده‌کوچولو» اثر آنتوان دوسنت‌اگزوپری است که هنوز به‌عنوان یکی از بهترین ترجمه‌های موجود در بازار شناخته می‌شود. ترجمه هنرمندانه از کتاب «دُن‌آرام» اثر میخائیل شولوخف و همچنین ترجمه نمایشنامه‌هایی از فدریکو گارسیا لورکا و آندره‌ژید نیز در کارنامه کاری احمد شاملو دیده می‌شود. خودش می‌گفت «کوه با نخستین سنگ‌ها آغاز می‌شود و انسان با نخستین درد.» و خود نیز با نخستین نگاه آغاز شد؛ با نخستین درد زندگی‌اش یعنی «عشق»
می‌توان گفت، امروز شاملو بیش از هرچیز با همین عشق هم در یادها مانده. او با عشق مردم به سروده‌هایش در یادها و در تاریخ ادبیات ایران جاودانه شده و ستونی سترگ است و ماندگار برای شعر و ادب معاصر ایران‌زمین.
