کولر آبی هر شب ۷۰۰ لیتر آب می‌بلعد | نصف آب شرب کشور در کولرها تبخیر می‌شود!
جهان صنعت، در حال حاضر، حدود ۲۰ میلیون کولر آبی در ایران فعال‌اند که بنابر اعلام سازمان ملی استاندارد، بیش از ۷۰ درصد آن‌ها رتبه انرژی پایین (E، F یا G) دارند. این کولرها، با فناوری متعلق به بیش از شصت سال پیش، یکی از عوامل اصلی اتلاف آب و برق در کشور به شمار می‌روند.
طبق آمار رسمی، هر کولر آبی در هر ساعت بین ۳۰ تا ۴۵ لیتر آب مصرف می‌کند که به معنای مصرف روزانه حدود ۷۰۰ لیتر است. مطالعات پژوهشکده مطالعات فناوری نشان می‌دهد که کولرهای آبی تنها در تابستان ۱۴۰۲ حدود ۱۹ میلیارد ساعت فعال بوده‌اند. با احتساب این میزان، مصرف آب آن‌ها در تابستان به رقمی بین ۵۷۰ تا ۸۵۰ میلیون مترمکعب می‌رسد؛ معادل ۳ تا ۴.۵ برابر ظرفیت سد امیرکبیر و ۱.۵ برابر ظرفیت مجموع سدهای طالقان و کرج در زمان پرشدگی کامل.
برخلاف سایر مصارف شرب مانند استحمام یا شست‌وشو، آبی که در کولرهای آبی مصرف می‌شود، تبخیر شده و دیگر وارد چرخه مصرف نمی‌شود. این ویژگی، آن‌ها را به مصرف‌کننده‌ای بی‌جایگزین و خطرناک برای منابع محدود آب شرب کشور بدل کرده است.
جالب آنکه، برای طرح انتقال ۲۸۰ میلیون مترمکعب آب از خلیج فارس به استان‌های مرکزی کشور، بیش از ۶ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری لازم است. در حالی که میزان مصرف کولرهای آبی در سال، دو و نیم برابر این مقدار است. افزون بر هزینه بالا، طرح یادشده نیازمند ساخت شش نیروگاه ۹۰۰ مگاواتی برای تأمین برق انتقال آب است؛ پروژه‌ای که با توجه به بحران انرژی، تحقق آن دشوار به‌نظر می‌رسد.
با وجود نقش قابل توجه کولرهای آبی در مصرف آب و برق کشور، هنوز هیچ برنامه منسجمی برای به‌روزرسانی یا جایگزینی آن‌ها در دستور کار دولت قرار نگرفته است. این در حالی‌ست که طبق برآوردهای پژوهشکده مطالعات فناوری، در صورت جایگزینی کولرهای قدیمی با مدل‌های کم‌مصرف، تا سال ۱۴۲۰ می‌توان حدود ۸۵۰ میلیون دلار در مصرف برق و ۱ میلیارد دلار در مصرف آب صرفه‌جویی کرد.
در شرایطی که کشور با بحران آب و انرژی روبه‌روست، نادیده گرفتن نقش کولرهای آبی در هدررفت منابع شرب، به معنای تشدید مشکلات در سال‌های پیش‌رو خواهد بود. سیاست‌گذاران باید به‌جای سرمایه‌گذاری سنگین بر طرح‌های پرهزینه و پرریسک، به اصلاح مصرف در تجهیزات پرمصرف فعلی اولویت دهند.
