زره سرمایه‌گذاران؛ هجینگ چگونه ریسک را مهار می‌کند؟
جهان صنعت – در بازارهای مالی، سود تنها برای جسوران نیست و برای محتاطان هوشمند نیز فرصت‌ساز است. یکی از هوشمندانه‌ترین استراتژی‌ها برای حفظ ارزش دارایی در برابر نوسانات ناخواسته، استفاده از ابزارهای هجینگ یا همان پوشش ریسک است. اگرچه هجینگ مفهومی ساده دارد- یعنی محافظت از پرتفوی در برابر زیان احتمالی- اما در عمل، ابزارهای متنوع و پیچیده‌ای را در بر می‌گیرد که به‌ویژه توسط سرمایه‌گذاران بزرگ، شرکت‌های چندملیتی و صندوق‌های سرمایه‌گذاری حرفه‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرند. در ساده‌ترین تعریف، هجینگ یعنی گرفتن موقعیتی مخالف با موقعیت اصلی سرمایه‌گذار برای جبران زیان‌های احتمالی. برای نمونه، یک شرکت صادرکننده که قرار است در سه ماه آینده دلار دریافت کند، از کاهش ارزش دلار نگران است، بنابراین ممکن است با خرید قرارداد آتی دلار، در برابر افت قیمت این ارز از خود محافظت کند. در صورت کاهش نرخ ارز، سود حاصل از موقعیت آتی، زیان درآمد دلاری را جبران می‌کند. سرمایه‌گذاران بزرگ از هجینگ فقط برای حفظ سرمایه استفاده نمی‌کنند بلکه آن را بخشی از استراتژی کلان مدیریت ریسک می‌دانند. صندوق‌های پوشش ریسک (Hedge Funds) از ابزارهایی نظیر قراردادهای اختیار معامله، آتی، سوآپ نرخ بهره، اوراق مشتقه اعتباری و حتی سبدهای ترکیبی از دارایی‌های همبسته و ناهمبسته بهره می‌گیرند. هدف اصلی آنها نه حذف ریسک، بلکه مهار آن در محدوده‌ای قابل مدیریت است.
برای نمونه، یک صندوق که در بازار سهام آمریکا فعال بوده، ممکن است با استفاده از اختیار فروش (Put Option) بر شاخص S&P500، از پرتفوی خود در برابر افت ناگهانی بازار محافظت کند. در این حالت اگر بازار سقوط کند، اختیار فروش باعث کسب سود شده و افت ارزش سهام را تعدیل می‌کند. از سوی دیگر، اگر بازار صعود کند، هزینه خرید این اختیار، مانند پرداخت بیمه تلقی می‌شود. در بازارهای کالایی، شرکت‌های صنعتی برای تثبیت هزینه‌های آتی خود از هجینگ استفاده می‌کنند. یک شرکت هواپیمایی که از افزایش قیمت سوخت نگران بوده، ممکن است با خرید قراردادهای آتی نفت، قیمت آینده سوخت را برای خود قفل کند. به همین ترتیب، شرکت‌های تولیدکننده با فروش آتی محصولات خود، درآمدشان را در برابر کاهش قیمت‌ها بیمه می‌کنند.
در فضای نوین مالی، هجینگ تنها محدود به ابزارهای سنتی نیست. امروزه حتی برخی از موسسات از مدل‌های فنی پیشرفته، الگوریتم‌های یادگیری ماشین و پوشش ریسک مبتنی بر سنجش نوسان‌پذیری (مثل شاخصVIX ) بهره می‌برند تا در لحظات بحرانی بازار، واکنشی سریع‌تر و دقیق‌تر داشته باشند. در نهایت، هجینگ اگرچه هزینه دارد اما هزینه نکردن برای ریسک‌پوشی می‌تواند هزینه‌برتر باشد. برای سرمایه‌گذار حرفه‌ای، هجینگ نوعی سرمایه‌گذاری در ثبات روانی و امنیت مالی است؛ زرهی هوشمند برای حضور مستمر در میدان نوسان‌های گریزناپذیر بازار.
