تمرکز صنعت شکلاتسازی ایران بر بازار داخلی
جهان صنعت– صنعت شکلات یکی از بخش‌های مهم در بازار موادغذایی است که میلیون‌ها نفر در سراسر جهان در تولید، بسته‌‌بندی، توزیع و فروش شکلات مشغولند و نقش موثری در ایجاد اشتغال و رشد اقتصادی دارد. از سوی دیگر به گفته کارشناسان صنعت شکلات تنها محدود به تولید شکلات نیست؛ بلکه شامل کشاورزی (کاشت کاکائو)، فرآوری، بسته‌‌بندی، صادرات و فناوریهای مرتبط است که هر کدام نقشی اساسی در زنجیره ارزش جهانی دارند.
به این ترتیب می‌توان گفت صنعت شکلات به صنایع دیگری مانند کشاورزی، بسته‌‌بندی، تبلیغات و بازاریابی، طراحی محصول و فناوریهای غذایی ارتباط مستقیم دارد و بنابراین تاثیر‌گذاری فراوانی در اقتصادهای مختلف دارد و سالانه میلیون‌ها تن شکلات در سراسر کشور تولید می‌شود و طبق آمارها طی سال‌های اخیر میزان تولید جهانی بین ۷ تا ۸میلیون تن بوده است.
کشورهای بزرگ تولیدکننده
این در شرایطی است که طبق گزارشات جهانی در سال ۲۰۲۴، کشورهای برتر در تولید شکلات معمولا شامل کشورهای بزرگ تولیدکننده شکلات مانند «آمریکا، دولت‌های اروپایی به ویژه آلمان و بلژیک، ساحل عاج، گینه و اندونزی» است. در واقع این کشورها به خاطر منابع کافی، فناوریهای پیشرفته و صنایع شکلاتی فعال، در صدر تولیدکنندگان قرار دارند. براساس دادههای تاریخی و روندهای صنعت، ساحل عاج و گینه به عنوان دو تولیدکننده اصلی کاکائو، نقش مهمی در تولید شکلات دارند. آمریکا و کشورهای اروپایی نیز سهم عمده‌ای در فرآوری و تولید نهایی شکلات دارند.
از سوی دیگر ایران در صنعت شکلاتسازی جهان جایگاه نسبتا متوسطی دارد. این کشور در توسعه و تولید شکلاتهای مختلف فعال است اما نسبت به کشورهایی مانند آمریکا، آلمان، بلژیک و ساحل عاج، که به عنوان بزرگ‌ترین تولیدکنندگان و صادرکنندگان شکلات در جهان شناخته می‌شوند، در رتبه‌های پایین‌‌تری قرار دارد. در واقع طبق گزارشات، ایران بیشتر بر بازار داخلی تمرکز دارد و تولید شکلاتهای سنتی و برندهای داخلی در این کشور رشد خوبی داشته است. همچنین، صنعت شکلات ایران در حال توسعه است و برخی برندهای داخلی در صادرات و بازارهای منطقه‌ای حضور دارند.
۵ وارد‌کننده اصلی شکلات در سال ۲۰۲۴
طبق دادههای آماری در سال ۲۰۲۴ کشورهای «ایالات متحده آمریکا، آلمان، بریتانیا، فرانسه و هلند» ۵ کشور اصلی خریدار شکلات وارداتی هستند به طوری که در مجموع، این ۵ وارد‌کننده برتر شکلات، حدود دوپنجم (حدود ۴۱درصد) از کل ارزش شکلات وارداتی جهانی را در سال ۲۰۲۴ خریداری کردند. در واقع در سال ۲۰۲۴ ایالات متحده واردات بیش از ۹/۴میلیارد دلار انواع شکلات را رقم زده است که در مجموع بیش از ۱۱درصد از کل شکلات وارداتی می‌شود. همچنین آلمان به عنوان دومین وارد‌کننده اصلی شکلات در مدت نامبرده وارداتی به ارزش ۷۵/۳میلیارد دلار رقم زده که حدود ۷درصد از کل شکلات وارداتی می‌شود. از سوی دیگر بریتانیا با ثبت وارداتی به ارزش ۶/۳میلیارد دلار در جایگاه سوم قرار دارد و پس از آن نیز فرانسه با وارداتی به ارزش ۴/۳میلیارد دلار و هلند با انجام وارداتی به ارزش ۲/۲میلیارد دلار در جایگاه چهارم و پنجم قرار دارند. روسیه؛ تنها کشوری است که در سال ۲۰۲۴ واردات شکلات را کاهش داده است. این در حالی است که طبق آمارها کشورهای «بلژیک، کانادا، لهستان، اسپانیا، ایتالیا، اتریش، ژاپن، جمهوری چک، چین و روسیه» در جایگاه ششم تا پانزدهم واردات انواع شکلات قرار دارند. بنابراین طبق این آمارها از نظر ارزش،
۱۵ کشور ذکر شده ۶۴درصد از کل شکلات وارداتی در سال ۲۰۲۴ را خریداری کرده‌‌اند. نکته قابل تامل اینکه در میان کشورهای فوق، سریع‌ترین بازارهای در حال رشد برای خرید شکلات از سال ۲۰۲۳ عبارتنداز: بلژیک (۷/۳۱درصد افزایش)، فرانسه (۲۴درصد افزایش)، آلمان (۴/۲۲درصد افزایش) و ایالات متحده آمریکا (۶/۲۱درصد افزایش)، این در حالی است که روسیه تنها کشور کاهش‌دهنده بود که کاهش ۴/۱۲درصدی سالانه در هزینه‌‌های واردات شکلات را ثبت کرده است.
جایگاه قارهای
از دیدگاه قارهای، تامین‌کنندگان در اروپا بیشترین هزینه را برای شکلات وارداتی در طول سال ۲۰۲۴ انجام دادند و خرید‌هایی به ارزش ۸/۲۶میلیارد دلار یا ۶/۶۱درصد از کل را به خود اختصاص دادند و در رتبه دوم، وارد‌کنندگان مستقر در آسیا با ۴/۱۶درصد قرار دارند. همچنین از دیدگاه قارهای، تامین‌کنندگان در اروپا بیشترین هزینه را برای شکلات وارداتی در طول سال ۲۰۲۴ انجام دادند و خرید‌هایی به ارزش ۸/۲۶میلیارد دلار یا ۶/۶۱درصد از کل را به خود اختصاص دادند.
در رتبه دوم، وارد‌کنندگان مستقر در آسیا با ۴/۱۶درصد قرار داشتند، در حالی که ۱۶درصد دیگر از واردات شکلات جهانی به مشتریان در آمریکای شمالی تحویل داده شد. همچنین درصد کمتری توسط وارد‌کنندگان در آمریکای‌لاتین (۶/۲درصد)، اقیانوسیه (۸/۱درصد) و در نهایت آفریقا (۶/۱درصد) خریداری شد.
