ضرورت حمایت از کسب‌وکارهای کوچک در پساجنگ
جواد صلاحی، کارشناس اقتصادی
کسب‌وکارهای کوچک و متوسط(SME) همواره بهعنوان موتور محرکه اقتصاد و اشتغالزایی در کشور شناخته شده‌اند. این واحدها نه‌تنها سهم قابل‌توجهی در تولید ناخالص داخلی دارند بلکه بهعنوان بستر اصلی ایجاد فرصت‌های شغلی، نقش حیاتی در ثبات اجتماعی و اقتصادی ایفا می‌کنند. با این حال، طی چندوقت اخیر این بخش مهم اقتصادی با چالش‌های بی‌سابقه‌ای مواجه شده است که ادامه این روند می‌تواند پیامدهای جبران‌ناپذیری برای اقتصاد ملی به‌همراه داشته باشد.
پیش از جنگ تحمیلی ۱۲روزه رژیم صهیونیستی عیله ایران، کسب‌وکارهای کوچک و متوسط با مشکلات ساختاری در حوزه انرژی دست‌وپنجه نرم می‌کردند. در تابستان، کمبود برق و در زمستان، ناترازی گاز، بهره‌وری این واحدها را به‌شدت تحت‌تاثیر قرار داده بود. بسیاری از این کسب‌وکارها مجبور بودند با کاهش ظرفیت تولید یا حتی تعطیلی موقت، خود را با این شرایط تطبیق دهند اما جنگ تحمیلی، ضربه نهایی را وارد کرد. شوک کاهش تقاضا، اختلال در زنجیره تامین و نااطمینانی‌های ناشی از جنگ، بسیاری از این واحدها را به آستانه ورشکستگی کشاند.
اکنون که کشور وارد مرحله پساجنگ شده، ضرورت حمایت همه‌جانبه از کسب‌وکارهای آسیب‌دیده بیش از هر زمان دیگری احساس می‌شود. هرگونه غفلت یا تاخیر در ارائه کمک‌های دولتی می‌تواند موجی از تعطیلی‌ها و بیکاری را به‌دنبال داشته باشد. خوشبختانه وزارت صنعت، معدن و تجارت با ارائه بسته‌های حمایتی گام مثبتی در این زمینه برداشته است اما این اقدامات به‌تنهایی کافی نیست.
برای جلوگیری از فروپاشی گسترده کسب‌وکارهای کوچک و متوسط، دولت باید سیاست‌های حمایتی خود را در قالب اقدامات ملموس و عملیاتی ارائه دهد. برخی از این راهکارها عبارتند از:
- بخشودگی مالیاتی: معافیت یا کاهش مالیات برای واحدهایی که در دوران جنگ متحمل خسارات شده‌اند، می‌تواند به آنها فرصت تنفس دهد.
- تسهیل شرایط بازپرداخت تسهیلات: بخشودگی جرایم دیرکرد وام‌های بانکی و بازمهاری پرداخت اقساط می‌تواند فشار مالی بر این واحدها را کاهش دهد.
- حمایت از پرداخت بیمه: اعطای فرصت یک‌ماهه به کارفرمایان برای پرداخت حق بیمه کارکنان، به آنها اجازه می‌دهد تا با مدیریت بهتر جریان نقدینگی، از این بحران عبور کنند.
- تامین انرژی پایدار: جلوگیری از قطعی‌های مکرر برق و گاز در فصل‌های پرمصرف، از ضروریات حمایت از تولید است.
- تسهیل صادرات و بازاررسانی: کمک به بازاریابی و صادرات محصولات SMEها می‌تواند به افزایش تقاضا و رونق تولید منجر شود.
هشدار به سیاستگذاران: زمان تنگ است
اگرچه برخی اقدامات حمایتی آغاز شده اما سرعت و گستردگی این حمایت‌ها باید افزایش یابد. هرروز تاخیر به‌معنای تعطیلی واحدهای بیشتر و افزایش نرخ بیکاری است. دولت باید با هماهنگی بانک‌ها، سازمان امور مالیاتی و وزارت کار، یک برنامه اضطراری برای نجات کسب‌وکارهای کوچک و متوسط طراحی کند.
حمایت امروز، توسعه فردا
کسب‌وکارهای کوچک و متوسط، ستون‌های اقتصاد مقاومتی هستند. حمایت از آنها نه‌تنها یک وظیفه اقتصادی بلکه یک ضرورت اجتماعی است. اگر می‌خواهیم اقتصاد کشور در دوران پساجنگ به‌سرعت به مسیر رشد بازگردد، باید از همین امروز به فکر نجات SMEها باشیم. فرصت‌ها محدود است و زمان به‌سرعت می‌گذرد. اقدام قاطع امروز، می‌تواند فردایی روشن‌تر برای اقتصاد ایران رقم بزند.
