چشمانداز غذایی جهان

جهان صنعت– سازمان فائو چشمانداز نسبتا خوشبینانهای را برای بازارهای جهانی کالاهای غذایی نشان میدهد و طبق گزارش جدید سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو)، پیشبینی میشود تولید همه کالاها به جز شکر افزایش یابد. در مورد کالاهای اصلی کشاورزی، طبق گزارش چشمانداز غذایی فائو، انتظار میرود تولید جهانی برنج، ذرت، سورگوم و دانههای روغنی به رکورد جدیدی برسد. در این گزارش همچنین اشاره شده است که تولید جهانی غذا همچنان در برابر شرایط نامساعد آبوهوایی و همچنین تنشهای ژئوپلیتیکی مداوم، عدم قطعیتهای سیاستهای تجاری و شرایط اقتصادی آسیبپذیر است.
افزایش ۴/۳درصدی تولید غلات دانه درشت
ماکسیمو توررو، اقتصاددان ارشد فائو، میگوید: در حالی که روند تولید کشاورزی ثابت به نظر میرسد، محرکهایی که میتوانند بر امنیت غذایی جهانی تاثیر منفی بگذارند، در حال افزایش هستند. در این گزارش آمده است: پیشبینی میشود تولید جهانی گندم در سال آینده به میزان متوسطی افزایش یابد، در حالی که مصرف سرانه غذا کاهش مییابد. پیشبینی میشود افزایش تولید تا حد زیادی ناشی از افزایش ۱۳درصدی در اتحادیه اروپا به دلیل افزایش بازده ناشی از آبوهوا و همچنین احتمال ثبت رکورد برداشت در هند به دلیل افزایش مناطق زیر کشت باشد.
انتظار میرود تولید غلات دانه درشت با ۴/۳درصد افزایش به رکوردی جدید برسد که این امر به دلیل چشماندازهای قوی در برزیل، اتحادیه اروپا و به ویژه ایالات متحده آمریکا است که پیشبینی میشود تولید ذرت را ۶درصد افزایش دهد که عمدتا به دلیل گسترش کاشت است. آبوهوای مساعدتر نیز باید تولید ذرت را در جنوب آفریقا افزایش دهد.
فائو همچنین اولین پیشبینی خود را برای تولید برنج جهان منتشر و پیشبینی کرد که با افزایش سالانه ۹/۰درصدی، به رکورد جدید ۵/۵۵۱میلیون تن خواهد رسید که عمدتا به دلیل افزایش تولید پیشبینی شده در آسیا است. پیشبینی میشود تجارت بینالمللی برنج در سال ۲۰۲۵ با ۴/۱درصد افزایش به رکورد ۵/۶۰میلیون تن برسد که ناشی از تقاضای قوی از آفریقا و افزایش صادرات از هند و آمریکای جنوبی است. انتظار میرود مصرف سرانه جهانی برنج، مهمترین غله برای رژیم غذایی انسان، در سطح جهان افزایش یابد، بهویژه با افزایش شدید ۲درصدی در کشورهای کم درآمد با کمبود غذا.
دلایل افزایش هزینههای واردات کالاهای غذایی در سال ۲۰۲۵
از سوی دیگر گزارش چشمانداز غذا، همچنین رقم بهروز شده فائو برای هزینه واردات جهانی غذا (FIB) در سال ۲۰۲۴ را ارائه میدهد که تخمین زده میشود نسبت به سال قبل ۶/۳درصد افزایش یافته و به نزدیک به ۱/۲تریلیون دلار رسیده باشد. این افزایش در درجهاول ناشی از افزایش ۳/۲۹درصدی هزینههای واردات قهوه، چای، کاکائو و ادویه جات، افزایش ۱/۸درصدی هزینه واردات میوه و سبزیجات و افزایش ۶/۵درصدی هزینه واردات محصولات گوشتی بوده است. در مقابل، هزینه واردات سایر گروههای کالایی غذایی کاهش یافته است، از جمله کاهش ۶/۴درصدی غلات که به ثبت رسیده است. طبق این گزارش در سال ۲۰۲۵، تنشهای تجاری و عدم قطعیت سیاستگذاری احتمالا با تاثیرگذاری بر حجم و قیمت واردات، بهویژه برای محصولات حساس مانند نوشیدنیهای گرمسیری و کالاهای حیوانی، بر هزینه واردات جهانی غذا تاثیر خواهد گذاشت. این تاثیر بسته به عواملی مانند وابستگی به واردات و در دسترس بودن جایگزینها، بسته به کشور و کالا متفاوت خواهد بود. رویدادهای نامساعد آبوهوایی و اختلالات زنجیره تامین ممکن است هزینههای واردات را بیشتر افزایش دهد.
تاثیر آنفلوآنزای مرغی بر بخش طیور جهان
نکته قابل تامل اینکه گزارش «چشمانداز غذای فائو» شامل یک بخش ویژه است که به بررسی چگونگی تاثیر آنفلوآنزای مرغی با بیماریزایی بالا (HPAI) بر بخش طیور در سراسر جهان میپردازد. با وجود شیوعهای مکرر در چهار سال گذشته، الگوهای صادرات گوشت مرغ همچنان مقاوم بودهاند. در سال ۲۰۲۵، برزیل- سومین تولیدکننده بزرگ گوشت مرغ در جهان که تقریبا ۳۰درصد از صادرات جهانی را به خود اختصاص میدهد- اولین مورد ابتلا به آنفلوآنزای مرغی در مزارع تجاری طیور خود را گزارش کرد. تولید جهانی تخم مرغ در سال ۲۰۲۳ به ۹۱میلیون تن- یا تقریبا ۷/۱تریلیون تخممرغ- رسید که چین ۳۸درصد و پس از آن هند و ایالات متحده به ترتیب با حدود ۸ و ۷درصد در رتبههای بعدی قرار گرفتند. اگرچه معمولا فقط ۲/۲میلیون تن معامله میشود اما این حجم در سال ۲۰۲۴ تقریبا دو برابر شد. در نتیجه، نوسانات قیمت تخممرغ همچنان یک مساله است. تاثیر آنفلوآنزای مرغی بر تولید مواد غذایی عمدتا در بخش تخمگذار احساس میشود، زیرا مرغهای گوشتی چرخه تولید کوتاهتری دارند و معمولا در سیستمهای بسته پرورش مییابند.
در حقیقت آنفلوآنزای مرغی (HPAI) به یکی از مهمترین تهدیدات بیولوژیکی برای بخش طیور جهان تبدیل شده است که از سال ۲۰۲۲ بیش از ۱۷۳میلیون مرغ را تنها در ایالات متحده آمریکا تحتتاثیر قرار داده و هزینههای مدیریت شیوع و غرامت کشاورزان را تا اواخر سال ۲۰۲۴ به بیش از ۴/۱میلیارد دلار رسانده است. گونههای HPAI که توسط پرندگان وحشی مهاجر پخش میشوند، مدتهاست که یک مشکل بودهاند اما شیوع بیماری از سال ۲۰۲۰ الگویی پایدارتر و گستردهتر با تاثیرات اقتصادی بیشتر را نشان میدهد. تاثیر HPAI بر تولید مواد غذایی عمدتا در بخش تخمگذاری احساس میشود، زیرا مرغهای گوشتی چرخه تولید کوتاهتری دارند و معمولا در سیستمهای نگهداری بسته پرورش مییابند.
قیمت هر تن کود در ماه می ۲۰۲۵
در بخش دیگری از این گزارش، فائو به جریانهای تجارت جهانی کود از سال ۲۰۲۲ تا ۲۰۲۵ پرداخته است که سهم روبه رشد فدراسیون روسیه در بازار صادرات جهانی در اکثر دستههای اصلی محصولات کودی را برجسته میکند. طبق این گزارش، هزینه یک سبد کود نیتروژن، فسفر و پتاسیم در ماه می ۲۰۲۵ به طور متوسط ۴۳۷دلار در هر تن بوده است که نسبت به اوج تاریخی ۸۱۵دلار در هر تن در آوریل ۲۰۲۲ کاهش یافته است.