شاهکار فرصت سوزی ملی!
جهان صنعت– امروزه متاسفانه بخش قابل‌توجهی از ظرفیت تولید فولاد کشور به دلیل محدودیتهای برق متوقف شده یا در پایین‌ترین سطح خود قرار گرفته است. این در حالی است که صنعت فولاد به‌عنوان یکی از بخش‌های کلیدی در اقتصاد کشور نقش محوری در ایجاد اشتغال، صادرات غیرنفتی و تامین نیاز صنایع پایین‌دستی دارد و باید تا دیر نشده، بیشتر قدر این فرصت ملی را بدانیم.
قطعی‌‌های مکرر و افزایش بی‌‌سابقه قیمت برق درآمد شرکت‌های فولادی را به شدت کاهش داده و همین امر توان مالی آنها را برای ادامه سرمایهگذاری در زیرساخت‌های تولید برق به طور چشمگیری تحت‌تاثیر قرار داده است. نمی‌توان از یک طرف انتظار داشت که صنایع برای تامین برق خود اقدام کنند و از طرف دیگر با کاهش درآمد و سودآوری، انگیزه چنین سرمایه‌گذاری‌هایی را از دست بدهند. مساله‌ای که مشهود است، اینکه در شرایط فعلی تولیدکنندگان فولاد ناگزیر وارد بازی‌ای شده‌اند که خارج از ماموریت و تخصص آنهاست. بدین صورت که بسیاری از واحدها، به ویژه تولیدکنندگان بزرگ برای حفظ پایداری فعالیت خود ناچار به سرمایه‌گذاری‌های کلان در احداث نیروگاه‌های اختصاصی و تولید برق شده‌اند. این در حالی است که قرار نبود انرژی را فعالان بخش خصوصی تامین کنند و در اصل انرژی باید از سوی وزارت نیرو فراهم می‌شد.
به این ترتیب ملاحظه می‌شود که صنعت فولاد ایران با وجود برخورداری از مزیت‌های رقابتی همچون منابع غنی معدنی، انرژی ارزان و نیروی انسانی کارآمد و متخصص، با چالش‌هایی جدی برای رشد مواجه است. با اینکه فولاد به عنوان یکی از ارکان حیاتی توسعه صنعتی کشور در نظر گرفته می‌شود اما دغدغه‌‌ها بسیار است و مشکلات نه‌تنها حل می‌شوند، بلکه یکی پس از دیگری افزوده هم می‌شوند.
گفته می‌شود که تولید سالانه فولاد حدود ۳۰ تا ۳۵میلیون تن است و در حال حاضر در این زمینه رتبه دهم جهان را در اختیار داریم اما ظرفیت نصب شده حدود ۴۵میلیون تن است. براساس سند چشم‌انداز ۱۴۰۴، ایران باید تا پایان این افق زمانی به تولید ۵۵میلیون تن فولاد خام و جایگاه هفتم جهانی در تولید فولاد برسد اما مساله مهم این است که کمبود انرژی، قطعی برق و گاز و محدودیتهای تامین مواد اولیه مانع بهره‌برداری کامل از این ظرفیت شده است. در این بین افزایش چند برابری تعرفه‌های انرژی در سال‌های اخیر منجر به کاهش حاشیه سود تولیدکنندگان شده است. موضوعی که توان مالی و سرمایهگذاری را ضعیف کرده و برخی واحدهای تولیدی را در معرض ضرر و زیان جدی قرار داده است. حالا فعالان معدنی یک صدا از هزینه‌های سنگین کمبود انرژی سخن می‌گویند.
خطر از دست رفتن جایگاه جهانی فولاد ایران
به تازگی بهرام سبحانی، رییس انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران در جلسه شورای معاونان ایمیدرو و در حضور معاون اول رییس‌جمهور محدودیت انرژی را مانع دستیابی صنعت فولاد ایران به جایگاه جهانی واقعی آن دانست.
در این رویداد رییس انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران نسبت به محدودیتهای انرژی هشدار داد : صنعت فولاد ایران با وجود دستیابی به ظرفیت ۵۵میلیون تنی به دلیل محدودیتهای انرژی سال گذشته نتوانست جایگاه جهانی خود را ارتقا دهد و در صورت ادامه این روند، ایران حتی جایگاه دهم را در تولید جهانی فولاد از دست خواهد داد.
سبحانی از سیاست‌های ارزی و دستور کاهش ۹۰درصدی برق به فولادی‌ها انتقاد کرد و گفت: صدور کارت بازرگانی برای افراد گمنام موجب بی‌نظمی در بازگشت ارز دیگر حوزه‌ها شده است و پیشنهاد داد ترتیبی اتخاذ شود که همچون سنوات قبل صادرات صرفا توسط تولیدکنندگان انجام شود.
وی افزود: با توجه به افزایش‌های ناگهانی و خارج از عرف قیمت حامل‌های انرژی، اعمال محدودیتهای شدید و طولانی و نقطه سر به سر سوددهی صنعت فولاد در سال جاری قریب به اتفاق فولادسازان امسال زیان‌ده خواهند شد.
رییس هیات‌عامل ایمیدرو نیز ایجاد راه‌حلی برای برطرف شدن شوک‌های قیمتی برق و گاز، هدایت سود شرکت‌های بزرگ به سمت توسعه و مشارکت صندوق توسعه ملی در پروژه انتقال آب دریای عمان به داخل کشور را به عنوان خواسته اصلی و حیاتی شرکت‌های معدنی و صنایع معدنی از دولت عنوان کرد. در ادامه معاون اول رییس‌جمهور با تاکید بر اهمیت چالش‌های یاد شده، خواستار تدوین یک بسته پیشنهادی جامع از سوی شرکت‌های معدنی و ارائه آن به دولت شد تا راهکار‌های عملیاتی برای رفع مشکلات بررسی و اجرا شود.
گفتنی است سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو) میزبان محمدرضا عارف معاون اول رییس‌جمهور؛ سیدمحمد اتابک وزیر صمت؛ محمد آقاجانلو رییس هیات‌عامل ایمیدرو؛ بهرام سبحانی رییس انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران و شماری دیگر از مدیران معدنی و فولادی کشور در جلسه شورای معاونان ایمیدرو بود.
فولاد، قربانی بحران انرژی
در این خصوص پیش‌تر رییس خانه صنعت معدن و تجارت تهران با اشاره به ناترازی‌های گاز و برق در کشور، هشدار داد که توقف تولید در صنعت فولاد می‌تواند زیان اقتصادی سنگین، بیکاری و ورشکستگی زنجیره‌ای واحدهای تولیدی را به دنبال داشته باشد.
محمدرضا مرتضوی درباره پیامدهای ناترازی‌های گاز و برق در تولید کشور به‌خصوص صنعت و فولاد گفت: برخلاف کسب‌وکارهای تجاری که امکان توقف یا تغییر مکان دارند، صنعت فولاد دارای ساختاری پیچیده و غیرقابل انعطاف است. توقف تولید در این بخش نه‌تنها باعث از دست رفتن ۲۰ تا ۲۵درصد از تولید سالانه می‌شود، بلکه به‌صورت دومینویی، بیکاری گسترده، از دست رفتن نیروهای متخصص و در نهایت ورشکستگی زنجیره‌ای واحدهای تولیدی را به دنبال خواهد داشت.
رییس خانه صنعت، معدن و تجارت استان تهران، افزود: صنایع فولادی برای فرآیندهایی مانند ذوب و انجماد به پیوستگی انرژی نیاز دارند و نمی‌توانند قطعی برق و گاز را تحمل کنند. مسوولان هشدار داده‌اند که اگر وضعیت سال گذشته تکرار شود، میزان زیان‌ها در سال جاری به بیش از ۳۰درصد خواهد رسید.
مرتضوی تاکید کرد: صنعت فولاد به «گوشت قربانی» بحران‌های انرژی در کشور تبدیل شده و ناترازی‌ها در این بخش، اثرات جبران‌ناپذیری بر اقتصاد ملی خواهد گذاشت.
