ناسیونالیسم بازگشت و ایده دهکده جهانی شکست خورد
جهان صنعت – محمدباقر قالیباف، رییس مجلس عصر روز گذشته در آیین اختتامیه «مجمع گفت‌وگوی تهران» سخنرانی کرد و ضمن خیرمقدم به حضار، ابراز امیدواری کرد که این گردهمایی در حل چالش‌های جهانی و منطقه‌ای موثر باشد.
او همچنین گفت: «شما می‌دانید که در دانش ژئوپلیتیک مرکز ثقل مباحث سیاست نیست؛ بلکه جغرافیا محور اصلی و زیربنایی است که سیاست روبنای آن قرار می‌گیرد اما وقتی از زیربنا بودن جغرافیا در دنیای واقعی صحبت می‌کنیم این به چه معناست؟ این یعنی بررسی سه ضلع اصلی مکان، انسان و زمان.»
رییس مجلس یادآور شد: «به عبارت دیگر درک و تحلیل ما از پدیده‌های انسانی در زمان‌های مختلف با تمرکز بر اولویت مکان بررسی و بهینه خواهد شد. نتیجه این موضوع نظری این خواهد بود که ما در تحلیل ژئوپلیتیکی از پدیده‌ها اولویت خود را بر زیربنا بودن مکان قرار می‌دهیم. در دنیای سیاست، زمین سیاسی شده به‌عنوان سرزمین شناخته می‌شود. از این منظر زمین سیاسی شده و سرزمین به‌طور دائمی محور اصلی و مرکز ثقل تحلیل ژئوپلیتیکی است. این وجه اصلی تمایز بین دانش‌های همگرای سیاست و ژئوپلیتیک است.»
قالیباف ادامه داد: «با گسترش پدیده جهانی شدن در قرن بیستم گروهی از دانشمندان با اعلام تنزل اهمیت سرزمین و تاثیر آن در قدرت کشورها از پایان عصر ژئوپلیتیک سخن گفتند اما این یک ایده سطحی و گذرا بود که پس از جنگ سرد در ادبیات غربی رایج شد و متفکران غربی ازجمله فوکویاما با شرح و بسط و تکامل آن در قالب نظریه پایان تاریخ تلاش داشتند تا نشان دهند در نظام لیبرال جهانی اهمیت سرزمین و مرز جای خود را به همکاری‌های جهان شمول کشورها ذیل برتری آمریکایی داده است اما این درک سطحی از واقعیات جهان در کمتر از چند دهه رنگ باخت و همه ما امروز به عینه می‌بینیم که جغرافیا بازگشته است.»
او تصریح کرد: «بازگشت ناسیونالیسم، هویت و منافع ملی و اهمیت سرزمین، امری انکارناپذیر است. سیاستگذاری کشورها در بحران پاندمی کرونا یک مثال روشن برای اهمیت مرزها و پایان دادن ایده دهکده جهانی بود.»
رییس مجلس که معتقد است «بازگشت ناسیونالیسم و رویگردانی از جهانی‌سازی، حقیقتی واضح در رقابت‌های ژئوپلیتیکی و روابط بین‌الملل در جهان حاضر است»، می‌گوید: «روی کار آمدن جریانات ملی‌گرا از جمله در ایالات متحده آمریکا، برزیل، آرژانتین، هند و برخی کشورهای دیگر مثال‌های مشخصی در همین راستاست. خانم‌ها و آقایان این یک درس تاریخ است که قدرت به‌عنوان مهم‌ترین واقعیت روابط بین‌الملل در چرخش است و اکنون از منظر دانش ژئوپلیتیک ما در دوران گذار در نظم جهانی به سر می‌بریم. تاریخ گواه می‌دهد که هژمونی هیچ کشوری پایدار و ماندگار نبوده و نیست. دنیای سیاست بین‌الملل در طول تاریخ هژمون‌های گوناگون را به خود دیده است. صعود یک کشور به عنوان هژمون جهانی سقوط آن را نیز در پی خواهد داشت.»
منبع: خانه ملت
