شاه‌کلید تجاری ترامپ در خاورمیانه

جهان صنعت – در ساختار پیچیده و درهم‌تنیده قدرت در خاورمیانه به‌ویژه در امارات متحده عربی، برخی چهره‌ها اگرچه کمتر در عرصه عمومی شناخته شده‌اند اما نقشی کلیدی و تاثیرگذار در تصمیم‌گیری‌های کلان و تعاملات بین‌المللی ایفا می‌کنند. یکی از این چهره‌ها، مارتی ادلمن است؛ وکیل املاک ۸۳ساله‌ای که با وجود خارجی بودن در قلب سیاست و اقتصاد امارات جایگاهی منحصربه‌فرد دارد. ادلمن با داشتن ارتباطات ریشه‌دار با خاندان سلطنتی ابوظبی و همچنین حلقه‌های قدرت در آمریکا، به‌ویژه دونالد ترامپ به عنوان یک مهره کلیدی در تقویت روابط ابوظبی با جهان به صورت عامل و با واشنگتن به صورت خاص شناخته می‌شود.

طبق گزارشی که در این خصوص بلومبرگ منتشر کرده، وجود شخصی مانند مارتی ادلمن در سطح بالای حاکمیت امارات، پدیده‌ای غیرمعمول است. ابوظبی، پایتخت سیاسی و اقتصادی امارات متحده عربی عموما تحت‌سلطه خاندان آل نهیان و حلقه‌های سنتی قدرت است؛ با این حال، ادلمن توانسته نه‌تنها به این ساختار سنتی نفوذ کرده، بلکه جایگاهی دائمی و مؤثر در میان نخبگان آن کسب کند. به همین دلیل لقب «مرد ابوظبی در منهتن» که به او نسبت داده شده، نشان‌دهنده توانایی بی‌نظیر او در اتصال دو جهان متفاوت یعنی خاورمیانه و غرب است.

طبق گزارش‌های منتشر شده، ادلمن به راحتی در اتاق‌های هیات‌مدیره بین‌المللی و جلسات داخلی حکومتی ابوظبی رفت‌وآمد دارد. چنین موقعیتی نه از طریق جایگاه رسمی دولتی بلکه با استفاده از شبکه‌های نفوذ، روابط شخصی و درک عمیق از سیاست بین‌الملل از سوی وی به دست آمده است.

نقش کلیدی در تقویت روابط ابوظبی- واشنگتن

به گفته برخی ناظران، نقش ادلمن در مناسبات امارات و ایالات متحده آمریکا، به‌ویژه در دوران ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ، پررنگ‌تر از هر زمان دیگری شده است. ادلمن که پیشتر نیز روابط نزدیکی با ترامپ داشته از این پیوند برای تقویت مواضع ابوظبی در آمریکا استفاده می‌کند. یعنی در زمانی که امارات به دنبال افزایش نفوذ سیاسی و اقتصادی خود در آمریکا بود، ادلمن نقش یک واسطه قدرتمند را ایفا کرد.

روابط نزدیک ادلمن با هر دو طرف به او این امکان را می‌دهد تا در پشت‌پرده، بستر لازم برای عقد قراردادها، تفاهمنامه‌ها و حتی هماهنگی‌های سیاسی میان دو کشور را فراهم کند. در نتیجه حضور ترامپ در امارات و مناسبات گرم او با خاندان سلطنتی به وضوح نشان‌دهنده تاثیر چنین واسطه‌گری‌هایی است.

پلی به سمت شرق

در همین رابطه و در حالی که تمرکز بسیاری از ناظران بر نقش ادلمن در روابط امارات با آمریکاست، باید توجه داشت که نفوذ او محدود به یک محور نیست. ادلمن در سال‌های اخیر در توسعه روابط ابوظبی با کشورهایی مانند چین و روسیه نیز مشارکت داشته است؛ امری که به گفته کارشناسان با گسترش افق‌های دیپلماتیک، امارات را در موقعیت بهتری برای مانور در نظام چندقطبی جهانی قرار داده است.

ادلمن با استفاده از شبکه روابط بین‌المللی خود به ابوظبی در یافتن شرکای جدید اقتصادی و سیاسی کمک کرده است. او به‌ویژه در تنظیم چارچوب‌هایی برای همکاری‌های فناورانه، انرژی، زیرساخت و حتی امنیتی با قدرت‌های جهانی، نقش مشاور و تسهیلگر داشته است.

در این میان برخی معتقدند، مارتی ادلمن صرفا یک رابط سیاسی نیست. او یکی از معماران راهبرد سرمایه‌گذاری‌های ابوظبی در سطح بین‌المللی محسوب می‌شود. یکی از حوزه‌های کلیدی، سرمایه‌گذاری در ایالات متحده است. ادلمن با درک عمیق از بازارهای مالی و شناخت دقیق از ساختارهای سیاسی و اقتصادی آمریکا، فرصت‌هایی را برای امارات شناسایی کرده که سودآوری و امنیت بالایی به همراه داشته‌اند. به عنوان مثال بسیاری از صندوق‌های سرمایه‌گذاری ابوظبی، از جمله «مبادله» و «ADI» از مشورت‌های مستقیم یا غیرمستقیم ادلمن برای تصمیم‌گیری‌های کلان بهره می‌برند. به همین دلیل است که این نقش، او را به یکی از معماران پنهان سیاستگذاری اقتصادی ابوظبی در سطح بین‌المللی تبدیل کرده است.

لازم به ذکر است در کنار مدیریت سرمایه‌گذاری امارات در خارج، ادلمن در جذب سرمایه‌گذاران خارجی به درون ابوظبی نیز نقش فعالی داشته است. به طوری که با توجه به جایگاه امارات به عنوان یکی از مقاصد محبوب سرمایه‌گذاری در منطقه، ایجاد یک فضای مطمئن و شفاف برای ورود سرمایه‌های خارجی نیازمند اعتمادسازی و تسهیل ارتباطات بین‌المللی است که این نقش را ادلمن به خوبی برای حاکمان ابوظبی بازی می‌کند. در واقع ادلمن با استفاده از اعتبارشخصی و شبکه ارتباطی‌اش، سرمایه‌گذاران آمریکایی، اروپایی و آسیایی را متقاعد کرده که ابوظبی نه‌تنها یک مقصد سودآور، بلکه شریک مطمئنی در منطقه ناپایدار خاورمیانه است.

علاوه بر این برخی ناظران معتقدند: نقش ادلمن محدود به مسائل مالی و دیپلماتیک نیست. او یکی از حامیان کلیدی پروژه‌های فناورانه ابوظبی در زمینه هوش مصنوعی و فناوری‌های نوین هم بوده است. گفتنی است، امارات در سال‌های اخیر تلاش بسیاری برای تبدیل شدن به یکی از مراکز برتر در حوزه فناوری در جهان عرب کرده و حضور افراد با درک عمیق از تحولات تکنولوژیک جهانی در تحقق این هدف ضروری است. در نتیجه ادلمن که شناخت خوبی از روندهای جهانی در حوزه فناوری دارد، تلاش کرده از طریق شبکه‌های خود، همکاری‌هایی میان شرکت‌ها و دانشگاه‌های غربی با نهادهای فناورانه امارات برقرار کند. نتیجه این تلاش‌ها، توسعه مراکز پژوهشی و پروژه‌های مشارکتی در زمینه‌هایی همچون هوش‌مصنوعی، فناوری‌های پاک و انرژی‌های نو بوده است.

مهره‌ای کلیدی در سیاست نرم امارات

در همین راستا می‌توان گفت: مارتی ادلمن با اینکه نه سیاستمدار رسمی است و نه تاجر به معنای سنتی کلمه اما جایگاهی یگانه در ساختار تصمیم‌گیری امارات متحده عربی دارد. نفوذ او نه از طریق مناصب دولتی، بلکه از طریق سرمایه اجتماعی، شبکه ارتباطات و درک عمیق از مناسبات بین‌الملل حاصل شده است. در واقع در جهانی که دیپلماسی سنتی به‌تنهایی پاسخگوی پیچیدگی‌های روابط بین‌المللی نیست، بازیگرانی مانند ادلمن می‌توانند نقش تعیین‌کننده‌ای در شکل‌دهی به سیاست خارجی کشورها ایفا کنند و امارات با شناخت این ظرفیت، توانسته از توانمندی‌های او در جهت تقویت مواضع راهبردی خود بهره ببرد.

در واقع از آنجا که آینده روابط امارات با قدرت‌های جهانی همچنان به حضور چهره‌هایی مانند مارتی ادلمن و توانایی آنها در تسهیل گفت‌وگو، جذب سرمایه و پیشبرد پروژه‌های فناورانه گره خورده است، وی را می‌توان نمونه‌ای از دیپلماسی فردمحور توصیف کرد که با قدرت نرم، ساختارهای سخت را شکل می‌دهد.