ارزنده اما پر ریسک
مهدی آزادواری، کارشناس بازار سرمایه
در شرایط فعلی، شاخص کل بازار سرمایه در محدوده ۳میلیون و ۲۰۰هزار واحد قرار دارد؛ سطحی که از نگاه تحلیلگران و سرمایه‌گذاران حرفه‌ای، می‌تواند نقطه ورود جذابی تلقی شود اما این فضا برای عموم سرمایه‌گذاران و فعالان غیرحرفه‌ای چندان امن و مناسب نیست چراکه ریسک‌های سیستماتیک همچنان سایه سنگینی بر بازار انداخته‌اند.
زمانی که تکلیف پرونده‌های مهم سیاسی و اقتصادی به‌ویژه مذاکرات هسته‌ای مشخص نشود، نمی‌توان چشم‌اندازی دقیق از آینده بازار ارائه داد.
اگرچه از منظر ارزشگذاری، بسیاری از نمادهای بازار در وضعیت ارزنده‌ای قرار دارند و قیمت‌ها به سطحی رسیده‌اند که از نظر منطقی پایین تلقی می‌شود اما این کاهش قیمت‌ها به‌تنهایی نمی‌تواند نشانه‌ای از فرصت سرمایه‌گذاری باشد. بازار سرمایه ایران در حال حاضر مانند بازاری است که کالای خوبی در آن وجود دارد اما مشتری ندارد چراکه فضای عدم قطعیت، تصمیم‌گیری را برای بخش بزرگی از سرمایه‌گذاران با تردید همراه کرده است.
از سوی دیگر، حتی در صورت ارزندگی ذاتی برخی شرکت‌ها، مشکلات ساختاری درون بنگاه‌های تولیدی کشور، مانعی جدی در مسیر سودآوری آنهاست. ناترازی انرژی، کمبود نقدینگی، سختی تامین مواد اولیه و چالش‌های تامین سرمایه در گردش تنها بخشی از دغدغه‌های شرکت‌هاست.
در کنار آن، شرکت‌های صادرات‌محور نیز با موانع متعددی در عرصه تجارت بین‌المللی دست و پنجه نرم می‌کنند. روابط خارجی هنوز شکل پایداری نگرفته و نبود قطعیت در مراودات بین‌المللی، مسیر ارزآوری این شرکت‌ها را دشوار کرده است.
در چنین فضایی، بازار سهام بیش از هر چیز نیازمند شفافیت در سیاستگذاری کلان، نتیجه مذاکرات بین‌المللی و برداشته‌شدن تحریم‌هاست.
تا آن زمان، نه‌تنها نمی‌توان از رشد پایدار بازار صحبت کرد بلکه حتی در خصوص حفظ سطوح فعلی شاخص نیز تردیدهایی جدی وجود دارد. اگر اما شرایط تغییر کند و روند مذاکرات به‌سمت یک توافق قطعی و ملموس برود، آنگاه می‌توان انتظار رشد قابل‌توجه بازار را داشت؛ در این صورت نه‌تنها شاخص ۳میلیون و ۲۰۰هزار واحدی سطح بالایی تلقی نمی‌شود بلکه حتی فتح کانال‌های بالاتر مانند ۴میلیون واحد نیز دور از ذهن نخواهد بود.
با این حال، در شرایط فعلی که ابهام در فضای سیاسی و اقتصادی موج می‌زند، بازار تنها محل مناسبی برای سرمایه‌گذاران حرفه‌ای است و ورود غیرحرفه‌ای‌ها در این سطح، با ریسک‌هایی جدی همراه خواهد بود.
