گرانی پروازها گریبانگیر گردشگری

نادر نینوایی- گردشگری ایران شاید از پایان دوران کرونا تاکنون وضعیتی مشابه امروز را تجربه نکرده باشد و فعالان صنعت گردشگری دارند روزهای سختی را پشت سر می‌گذارند.
این روزها تحریم مهم‌ترین ایرلاین ایرانی و افزایش قیمت قابل ملاحظه بلیت پروازهای خارجی به تیتر یک رسانه‌ها بدل شده است. دود آتش تحریم‌ها و جهش قیمتی پروازهای خارجی اما فقط به چشم آژانس‌های مسافرتی و صنعت گردشگری کشور نرفته است. به هر روی قیمت بالای پروازهای خارجی و بالابودن هزینه پروازهای داخلی برای مردم عادی، به تعبیری بخش بزرگی از جامعه را آزرده‌خاطر کرده و می‌توان گفت سفر با کیفیت برای خانواده ایرانی تبدیل به رویایی دور از دسترس شده است.
آن‌طور‌که یکی از اعضای انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی ایران به «جهان صنعت» گفته، قیمت بلیت برخی پروازهای اروپایی از حدود ۳۰میلیون تومان به رقم باورنکردنی ۷۰‌میلیون تومان رسیده است و قیمت بلیت‌های به مقاصد داخلی نیز بسیار بالا است و برای حل این مشکلات نیز تاکنون هیچ تدبیر جدی اندیشیده نشده است.
گرانی پروازها به مقاصد اروپایی
مسعود طاهری‌راد، عضو انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی ایران، درخصوص افزایش نرخ بلیت پروازهای داخلی و خارجی و تاثیر آن بر گردشگری کشور به «جهان‌صنعت» گفت: ایرلاین‌های کشور حتی «ایران‌ایر» پروازهای اروپایی‌شان لغو و قیمت بلیت پروازهای اروپا و آمریکا نیز با جهش مواجه و چند برابر شده است. علت نیز آن است که ایران‌ایر پرواز مستقیم خود را به کشورهای اروپایی از دست داده است و با تحریم مواجه است. ایرلاین‌های خارجی مثل ترکیش و امارات و قطر نیز به هر حال از این وضعیت سوءاستفاده کرده و قیمت بلیت‌ها را افزایش می‌دهند. فشار این وضعیت متاسفانه به مردم آمده و بار آن بر دوش آنها است.
وی در تشریح میزان افزایش نرخ بلیت‌ها به مقصد کشورهای اروپایی خاطرنشان ساخت: بلیت هوایی به مقصد اروپا که فرض کنید پیش از این چیزی بین ۲۵ تا ۳۰‌میلیون تومان بوده است امروز به چیزی بین ۷۰ تا ۸۰‌میلیون تومان رسیده است. قیمت بلیت‌های پرواز به مقصد ایالات‌متحده و کانادا نیز که چیزی بین ۶۰ تا ۷۰‌میلیون تومان بوده است حالا به ۱۲۰‌میلیون تومان، یا بالاتر نیز می‌رسد. تمام این موارد به این خاطر است که با تحریم مواجه شده‌ایم.
جهش قیمتی پروازهای داخلی
اگر تصور می‌کنید که مشکلات صرفا مربوط به پروازهای خارجی است باید در برآورد خود تجدیدنظر کنید. آن‌طورکه طاهری راد، عضو انجمن آژانس‌های مسافرتی گفته وضعیت پروازهای داخلی نیز چندان تفاوتی با پروازهای خارجی ندارد.
مسعود طاهری‌راد درخصوص قیمت پروازها و تورهای گردشگری داخلی گفت: چنانچه تورهایی به مقصد قشم، کیش، چابهار، مشهد، شیراز، اصفهان، تبریز، کرمانشاه و مقاصد مختلف کشور داشته باشیم، با این مساله مواجه می‌شویم که واقعا قیمت بلیت‌های هواپیما سرسام‌آور است. متاسفانه برای حل مشکل گرانی پروازهای داخلی هیچ تدبیری هم نمی‌شود. به نظرم زمانی که مشاهده می‌کنیم هواپیما نداشته و توان جابه‌جایی مسافر با قیمت مناسب را نداریم، می‌توانیم از کشورهایی که رابطه خوبی با ایران دارند همچون قطر کمک بگیریم. واقعا ایرلاین‌های این کشور می‌تواند در داخل کشورمان سرویس‌دهی داشته باشد و در عین حال روی نحوه فعالیت آنها نیز نظارت داشته باشیم. به هر روی در ارتباط با گردشگری داخلی مشکلی که وجود دارد و ایرلاین‌ها با آن مواجه هستند این است که هزینه هواپیمایی بسیار گران است.
این فعال صنعت گردشگری درخصوص راهکار حل مشکل گفت: به هر حال راهکارهای زیادی برای حل این مشکل وجود دارد اما متاسفانه از یک سو بخش دولتی با بخش‌خصوصی تعامل لازم را ندارد و از سوی دیگر مدت فعالیت وزرای گردشگری نیز محدود است و نهایتا چهارسال بر مسند می‌مانند و حتی در دوره‌ای شاهد آن بوده‌ایم که چند وزیر گردشگری در یک دوره چهارساله روی کار آمدند و فرصت کافی را برای رسیدگی به امور و رفع مشکلات نداشتند. در معاونت گردشگری نیز شاهد یک چنین وضعیتی هستیم و این تغییر و تحولات، خیلی به صنعت گردشری و سفر ضربه وارد می‌کند.
لزوم به‌کارگیری افراد مرتبط
یکی از شروط اولیه برای حل مشکلات و ارائه راهکار مناسب در مواجهه با چالش‌های گردشگری و نیز جهش‌های قیمتی ایجادشده، بهره‌وری از مدیریتی توانمند و تخصصی و در عین حال وجود ثبات مدیریتی است. طاهری‌راد در تشریح وضعیت مدیریتی کنونی و چالش‌های آن در گردشگری کشور گفت: متاسفانه بعضا افرادی که در راس امور گردشگری و در سمت معاون قرار می‌گیرند، افراد متخصصی نیستند. کوتاه بودن دوره وزارت وزرای گردشگری نیز خود مساله‌ساز است. به هر روی باید پذیرفت مدیرانی که به لحاظ تخصصی و علمی مرتبط نیستند، برای حوزه گردشگری مطلوب نخواهند بود. امروز حتی شاهد آن هستیم که در بخش‌خصوصی و برای ریاست‌های کمیسیون‌های مربوط با گردشگری افرادی به کار گرفته می‌شوند که با حوزه تخصصی گردشگری ارتباط چندانی ندارند.
وی افزود: به نظرم لااقل در بخش‌خصوصی می‌توان از افراد خبره بیشتر کمک گرفت و نباید فعالان قدیمی بخش‌خصوصی گردشگری را کنار گذاشت. متاسفانه در اتاق بازرگانی تهران هم شاهد آن هستیم که کمیسیون گردشگری به کل حدف شده است. به نظرم این برخوردها به گردشگری ضربه می‌زند و از سوی دیگر تا زمانی که تعامل بخش دولتی و خصوصی شکل نگیرد و خود فعالان بخش‌خصوصی در درون خود باهم تعامل نداشته باشند، راه به جایی نخواهیم برد.
لزوم حل مشکلات زیرساختی
طاهری‌راد در ادامه به لزوم حل مشکلات زیرساختی حوزه حمل‌ونقل کشور در جهت توسعه گردشگری نیز اشاره داشت و گفت: رفع مشکلات زیرساختی حمل‌ونقل، برطرف کردن چالش‌های قیمتی ایرلاین‌ها و رفع ایران‌هراسی نیاز به کار دارد. به هر حال باید پذیرفت که در زمینه توسعه حمل‌ونقل ریلی، دریایی و هوایی ضعیف عمل شده است و توسعه زیرساخت‌های آنها نیاز به کار بیشتری دارد.
این فعال صنعت گردشگری افزود: حوزه‌هایی مثل حمل‌ونقل دریایی پتانسیل بالایی دارند و در صورت رسیدگی لازم، می‌توانند برای کشور درآمدزایی قابل‌توجهی به همراه داشته باشند. به هر روی جا‌به‌جایی مسافر از چابهار به جزایری نظیر کیش، قشم و هرمز و حتی جابه‌جایی مسافر از کشورهای حاشیه خلیج‌فارس به بنادر ایرانی می‌تواند برای گردشگری کشور مثمر‌ثمر باشد. حتی در شمال ‌کشور نیز زمینه توسعه گردشگری دریایی فراهم است و به نظرم نباید از این بخش غفلت کرد.
این عضو انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی ایران در خاتمه ابراز داشت: در نهایت باید بگویم که بخش زیادی از آنچه به‌عنوان عوارض خروج از کشور توسط مردم به حساب دولت واریز می‌شود، باید (قانونا) در جهت توسعه گردشگری کشور هزینه شود اما متاسفانه در برخی موارد شاهد آن هستیم که مبالغ مربوط به این بخش به وزارت گردشگری نمی‌آید و بعضا شنیده می‌شود که هیچ پولی از محل عوارض خروج از کشور به حساب وزارت گردشگری واریز نشده است. به نظرم تمام این موارد ناشی از ناهماهنگی‌ها و نبود برنامه‌ریزی است و تمام این موارد می‌تواند به صنعت گردشگری کشور ضربه بزند. این در حالی است که صنعت گردشگری، صنعتی است که آلایندگی ندارد و در صورت احیا و توسعه می‌تواند موجب رونق و درآمدزایی اقتصادی برای کشور شود.