اهمیت قراضه آهنی در صنعت آهن و فولاد کشور ترکیه

کشور ترکیه با داشتن ظرفیت بالای تولید فولاد، به عنوان یکی از بزرگ‌ترین تولید‌کنندگان فولاد در جهان شناخته می‌شود. این کشور به دلیل موقعیت جغرافیایی مناسب، به راحتی به بازار‌های اروپا، خاورمیانه و شمال آفریقا دسترسی دارد و می‌تواند به سرعت محصولات فولادی خود را صادر کند. استفاده از کوره‌های قوس الکتریکی (EAF) به ترکیه این امکان را می‌دهد که فولاد با کیفیت و سازگار با محیط زیست تولید کند. این کوره‌ها امکان استفاده از قراضه آهنی برای تولید فولاد را دارا هستند که به دلیل کاهش مصرف منابع طبیعی و انتشارات کربنی کمتر مزایای بالایی دارند.ترکیه یکی از بازیگران اصلی در بازار جهانی قراضه آهنی به حساب می‌آید که صنعت فولاد آن به شدت به کوره‌های قوس الکتریکی وابسته است و قراضه آهنی به عنوان ماده اولیه اصلی در این کوره‌ها استفاده می‌شود. با این حال، مصرف قراضه آهنی در ترکیه طی سال‌های اخیر کاهش یافته است؛ به‌گونه‌ای که طی سال ۲۰۲۳، مصرف قراضه آهنی در ترکیه ۴‌درصد و واردات آن ۱۰‌درصد کاهش پیدا کرد.
افت تولید فولاد خام ترکیه در سال‌های اخیر
طی دو دهه اخیر تولید فولاد خام در ترکیه رشد قابل ملاحظه‌ای داشته‌ است؛ به شکلی که حجم تولیدات فولاد خام این کشور از حدود ۱۵‌میلیون تن در سال ۲۰۰۱، به بیش از ۳۳‌میلیون و ۷۰۰‌هزار تن در سال ۲۰۲۳ افزایش یافت. تولید فولاد خام ترکیه در سال ۲۰۲۱ به بیشترین مقدار در دوره گذشته یعنی حدود ۴۰‌میلیون و ۴۰۰‌هزار تن رسید. با این حال، از سال ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۳، حجم تولید فولاد خام در این کشور کاهشی شد و در سال ۲۰۲۳ به حدود ۳۳‌میلیون و ۷۰۰‌هزار تن رسید که نسبت به سال قبل از آن، یک میلیون و ۴۰۰‌هزار تن کمتر بود.
بخش قابل‌توجهی از تولید فولاد خام ترکیه از طریق بازیافت و ذوب مجدد قراضه‌های آهنی حاصل می‌شود.
طی دوره مورد بررسی، میزان مصرف قراضه آهنی در صنعت فولادسازی ترکیه افزایش قابل‌توجهی داشته‌ است به طوری‌ که از سال ۲۰۰۱ تا ۲۰۲۳ نرخ رشد مرکب سالانه برای مصرف قراضه آهنی برابر با حدود ۴‌درصد محاسبه شد. بر اساس محاسبات آتورپات، حجم مصرف قراضه آهنی در سال ۲۰۰۱ چیزی حدود ۱۰‌میلیون و ۲۰۰‌هزار تن برآورد شد که این مقدار در سال ۲۰۲۳ برابر با ۲۴‌میلیون و ۱۰۰‌هزار تن تخمین زده شد. این در حالی است که عرضه قراضه آهنی در این کشور طی سال ۲۰۲۳، چیزی حدود پنج میلیون و ۵۲۰‌هزار تن محاسبه شد که تنها ۲۳‌درصد نیاز داخلی کشور ترکیه به قراضه آهنی را تامین کرد. بنابراین می‌توان گفت تامین قراضه آهنی مورد نیاز در بخش فولادسازی کشور ترکیه، عمدتا از طریق واردات آن تامین می‌شود. بررسی‌های انجام شده در آتورپات نشان داد که طی سال‌های ۲۰۰۱ تا ۲۰۲۳ به طور متوسط، حدود ۱۸‌درصد قراضه آهنی صنعت آهن و فولاد ترکیه از طریق عرضه داخلی و بیش از ۶۰‌درصد آن از طریق واردات تامین شده‌ است. این امر نشان‌‌دهنده وابستگی قابل توجه صنعت فولاد ترکیه به واردات قراضه آهنی است.حجم مصرف قراضه آهنی ترکیه طی سال‌های ۲۰۲۲ و ۲۰۲۳ کاهشی شد که علت اصلی آن به کاهش تولید فولاد این کشور در این سال‌ها برمی‌گردد. از عوامل موثر در کاهش تولید فولاد خام ترکیه می‌توان به کاهش تقاضا و نوسانات قیمت قراضه اشاره کرد.
نرخ بالای خوراک بازیافت قراضه‌ آهنی در ترکیه
نرخ خوراک بازیافت در صنعت آهن و فولاد ترکیه طی دوره مورد بررسی با نوساناتی همراه بود اما به طور متوسط برابر با ۷۲‌درصد ارزیابی شد. نرخ بالای خوراک بازیافت در این صنعت، نشان‌دهنده اهمیت بالای تولید فولاد بر پایه مصرف قراضه در این کشور است.کمترین نرخ خوراک بازیافت قراضه آهنی ترکیه در سال ۲۰۱۵ رقم خورد که به حدود ۶۶‌درصد رسید و بیشترین مقدار آن در سال ۲۰۰۶ برابر با ۷۵‌درصد بود. در سال ۲۰۱۵ به دلیل کاهش تولید فولاد خام ترکیه، میزان مصرف قراضه آهنی در این کشور کاهش پیدا کرد؛ تولید فولاد خام ترکیه در این سال ۷‌درصد کاهش یافت و مصرف قراضه آهنی این کشور در این سال حدود ۱۵‌درصد افت داشت که به دلیل کاهش تولید در کارخانه‌های فولادسازی به روش کوره بلند بوده‌ است. به طور کلی، سهم قراضه‌ آهنی از خوراک ورودی تولید فولاد خام در ترکیه مقدار قابل‌توجهی است.
کاهش انتشارات کربن و کمک به حفظ منابع با بازیافت قراضه
تولید فولاد از قراضه آهنی به جای سنگ‌آهن می‌تواند میزان انتشارات گازهای گلخانه‌ای را به طور قابل‌توجهی کاهش دهد. فرآیند تولید فولاد از قراضه فلزی در کوره‌های قوس الکتریکی (EAF) به دلیل فرآیندهای کم‌انرژی‌تر و استفاده از مواد بازیافتی، به طور قابل‌توجهی کمتر از تولید فولاد از منابع معدنی گازهای گلخانه‌ای منتشر می‌کند. بر اساس بررسی‌های مختلف، تولید فولاد از طریق بازیافت قراضه می‌تواند میزان انتشار دی‌اکسید کربن را تا یک‌‌سوم یا بیشتر کاهش دهد. به عنوان مثال، در تولید فولاد به روش‌های متداول از سنگ‌آهن در کوره‌های بلند، نیاز به مصرف زیادی از زغال‌سنگ و انرژی است که موجب انتشار بالای دی‌اکسید کربن می‌شود. در مقابل، فرآیند بازیافت قراضه نیازی به این مواد اولیه معدنی ندارد و انرژی مصرفی به طور چشمگیری کاهش پیدا می‌کند.این مزایا نه‌تنها به کاهش انتشار کربن کمک می‌کند بلکه موجب صرفه‌جویی در مصرف منابع طبیعی و انرژی نیز می‌شود. از طرفی، به دلیل افزایش تقاضای جهانی برای فلزات و مشکلات مربوط به زنجیره تامین منابع اولیه، بازیافت فلزات می‌تواند به تامین پایدار منابع کمک کرده و به‌ ویژه در کاهش وابستگی به واردات منابع از کشورهای خاص موثر باشد. این تغییرات به‌ طور کلی در سال‌های اخیر با افزایش توجه به سیاست‌های زیست‌محیطی و اقتصاد چرخشی همراه شده و استفاده بیشتر از قراضه‌های فلزی به عنوان یک رویکرد پایدار در بسیاری از صنایع در حال گسترش است.
امروزه با توجه به اهمیت پیدا کردن حفظ بیشتر منابع طبیعی و افزایش بهره‌وری، تمرکز بر بازیافت قراضه آهنی افزایش پیدا کرده‌ است. ترکیه که یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان فولاد در جهان به شمار می‌آید نیز به سمت تولید فولاد سبز حرکت کرده است. صنعت فولاد ترکیه در حال گسترش فناوری‌هایی است که به کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای کمک می‌کند. این اقدامات شامل استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر، بازیافت گسترده قراضه آهن و پیاده‌سازی فناوری‌های جدید مانند کوره‌های قوس الکتریکی (EAF) با بهره‌وری انرژی بالاتر است.
یکی از چالش‌های اصلی برای فولاد سبز در ترکیه، وابستگی بالای صنعت به واردات انرژی است. برای تولید فولاد سبز، ترکیه باید به طور گسترده‌تری از منابع انرژی پاک مانند خورشید و باد استفاده کند. همچنین این کشور به دنبال همکاری‌های بین‌المللی و جذب سرمایه‌گذاری برای توسعه فناوری‌های نوین است که می‌تواند به کاهش هزینه‌های تولید فولاد سبز کمک کند.