فرمان بورس در دست پتروشیمی‌ها

«جهان‌صنعت»- بورس در هفته اول مرداد‌ماه به پایان رسید و برآیند آن شاخص‌های بورسی را بر مدار نزولی قرار داد. این روند، تراز پول حقیقی را در بازار سهام منفی کرد و بیش از 782‌میلیارد تومان پول حقیقی از بورس خارج شد. بحث داغ بازار در مورد ابطال مصوبه نرخ خوراک پتروشیمی‌ها بود. شاخص کل از روز شنبه تا دوشنبه منفی بود اما روز سه‌شنبه فرمان بازار دست پتروشیمی‌ها افتاد. شاخص کل بورس تهران با خبر ابطال نرخ خوراک پتروشیمی‌ها پس از ۳ روز، مثبت شد و به سطح ۲‌میلیون و ۱۷۷‌هزار واحد برگشت. طبق این مصوبه قیمت نرخ گاز خوراک ۷‌هزار تومانی برای شرکت‌های پتروشیمی و گاز ۴‌هزار تومانی صنایع برای ۵ ماه ابتدایی سال ۱۴۰۲ ملغی شد و وجاهت قانونی ندارد. البته رشد بازار تا آخر هفته پایدار نماند و حجم معاملات کم، اجازه تداوم رشد را به بازار نداد.
معاملات هفته اول مردادماه به پایان رسید و برآیند آن کندل هفتگی شاخص‌های بورسی را نزولی کرد. به طوری که شاخص کل طی پنج روز معاملاتی این هفته حدود 27/1‌درصد کاهش ارتفاع داد و از دو‌میلیون و 220‌هزار واحد در پایان هفته گذشته به دو‌میلیون و 175‌هزار واحد در پایان چهارشنبه رسید. این روند در شاخص هم‌وزن نیز دیده شده است به طوری که شرکت‌های کوچک و متوسط بازار سهام در این هفته به طور میانگین 39/1‌درصد کاهش قیمت پیدا کردند و حمایت 700‌هزار واحدی را از دست دادند. در نهایت نیز تابلو بورس تهران رقم شاخص هم‌وزن را 694‌هزار واحد نشان داد. همچنین باید گفت بازار سهام طی سه روز معاملاتی این هفته به طور میانگین روزانه 5/5‌میلیارد برگه سهم حجم خورد و ارزش معادل سه‌هزار‌میلیارد تومانی را رقم زد. گفتنی‌ است حدود 782‌میلیارد تومان پول حقیقی از بازار سهام در این هفته خارج شده است.
بورس هفته اول مرداد در یک نگاه
معاملات بازار سهام در روز ابتدایی هفته کاهش نسبتا شدیدی پیدا کردند. به طوری که شاخص کل و شاخص هم‌وزن در این روز به‌ترتیب 47/0 و 35/0‌درصد کاهش یافتند. در روز یکشنبه فشار فروش افزایش یافت و دو نماگر اصلی با شدت بیشتری پایین آمدند. به طوری که شاخص کل 92/0‌درصد و شاخص هم‌وزن 11/1‌درصد کاهش پیدا کردند. در روز دوشنبه نیز این روند ادامه داشت و هر دو نماگر بورسی پایین آمدند. در روز سه‌شنبه اما نزول شاخص‌های بورسی متوقف شد و شاخص کل 41/0‌درصد و شاخص هم‌وزن 4/0‌درصد رشد کردند. با وجود این، در روز پایانی هفته شاخص‌های بورسی روند نزولی را در پیش گرفتند و شاخص کل و شاخص هم‌وزن به ترتیب 12/0 و 26/0‌درصد کاهش یافتند. بررسی بازدهی نمادهای بازار سهام در هفته اول مرداد نشان می‌دهد که سهام «رنیک» با افزایش 20‌درصدی پربازده‌ترین و «خاور» با افت 16‌درصدی کم‌بازده‌ترین سهام بورس در این هفته بوده‌اند. بررسی بازدهی نمادهای بازار سهام در هفته اول مرداد 1403 نشان می‌دهد که سهام رنیک توانسته است در این هفته با رشد 20‌درصدی، بیشترین بازدهی را به ثبت برساند و با ارزش 040/1 تومان معامله شود. کایتا و سصوفی نیز دیگر سهم‌هایی بودند که در این هفته بازدهی مثبتی از خود بر جای گذاشتند به نحوی که این دو سهم در این هفته 15‌درصد افزایش قیمت داشته‌اند. به این ترتیب در پایان معاملات این هفته کایتا به قیمت 5295 و سصوفی به 425 تومان رسیدند. خپویش و غپونه نیز در این هفته دیگر سهم‌های پربازده بازار سهام بودند.
کمترین بازدهی نمادها
در طرف مقابل اما در جریان بررسی بازدهی نمادهای بازار سهام، روشن شد که ارقام ریزش سهم‌های کم‌بازده، کمتر بوده است به طوری که خاور با افت 16‌درصدی کم‌بازده‌ترین نماد بورس در این هفته بوده است. کساپا، واعتبار و دامین نیز دیگر سهام کم‌بازده هفته اول مرداد بودند که با کاهش 14‌درصدی روبه‌رو شده‌اند.
نگاه کارشناسی
درباره روندهای اخیر بازار سرمایه یک کارشناس بازار سرمایه گفت: قانون خوراک که در ۵ ماهه ابتدایی سال ۱۴۰۲ وضع شده بود، به منظور تامین کسری بودجه اتخاذ شده بود. حال چه منابعی عاید دولت شده که می‌تواند تفاوت نرخ سقف خوراک با نرخ واقعی آن را به شرکت‌ها برگرداند؟ سعید ذوالفقاری، کارشناس ارشد بازار سرمایه به مسائل بنیادین مختلفی پرداخت و گفت: اگر فعالان بازار به لغو این مصوبه اعتماد و اعتقاد داشتند، باید بیش از اینها اثرات آن را در کلیت بازار شاهد می‌بودیم چرا که بر همگان واضح است دولت اصلا منابعی در اختیار ندارد که بخواهد به پتروشیمی‌ها بازگرداند. از سوی دیگر مگر اتفاق خاصی در ردیف بودجه دولت رقم خورده که قانونی که در جهت جبران کسری اتفاق افتاده بود را ملغی کند؟
ذوالفقاری ادامه داد برای بازگرداندن این منابع به شرکت‌ها تنها انتشار اوراق وجود دارد که حتما باید نرخ جذابی نیز داشته باشد تا خریداری پیدا شود. مساله‌ای که بازهم تهدیدی برای بورس تهران قلمداد شده به طوری که تاثیر آن در سنوات قبلی به وضوح قابل مشاهده بود. در غیراین صورت دولت حتی یک ریال به شرکت‌ها پرداخت نمی‌کند. وی خاطرنشان کرد تاثیر لغو این مصوبه بر بازار سرمایه تنها یک روز بود چرا‌که سهامداران متوجه مشکل دولت در زمینه درآمدزایی هستند. تنها راه تسویه دولت این است پولی بابت خوراک پتروشیمی‌ها در سال ۱۴۰۳ دریافت نکند تا تسویه شود. این سود شرکت‌ها نیز فقط قیمت‌های فعلی را توجیه و از بروز گزارش‌های فصلی ضعیف مانند آخرین گزارش ۱۴۰۲ جلوگیری می‌کند. در غیراین صورت تمام صنعت پتروشیمی زیان شناسایی می‌کردند. ذوالفقاری به کاهش نصاب سپرده بانکی صندوق‌ها از ۵۰ به ۴۰‌درصد نیز واکنش نشان داد و گفت فعالان بازار در چندین سال گذشته تمام این تغییر قوانین را تجربه کردند از تغییر همین حد نصاب سپرده بانکی صندوق‌ها گرفته تا حمایت‌های صندوق تثبیت و توسعه! اما کدام یک از این موارد حتی یک ‌درصد بر روند بازار اثرگذار بودند؟ روند بازار را متغیرهای بنیادی و ریسک‌های سیاسی جهت می‌دهند و این قوانین کمترین تاثیری بر بازار سرمایه ندارند. ذوالفقاری دیگر متغیر بنیادین حاکم بر بورس را زیر ذره‌بین قرار داد و گفت: با وجود اینکه گزارش‌های سه ماهه ‌شرکت‌ها نسبت به دوره قبل رشد کرد اما حتی ۱۰ شرکت هم پیدا نمی‌شد که سودی بالاتر از انتظار شناسایی کنند. در صنعت فلزات اساسی اگر فولاد و فملی را کنار بگذاریم، تماما با افت درآمد و سود مواجه شده و به عبارتی می‌توان گفت زیان دادند. سایر صنایع نیز به همین شکل بوده است یعنی سود آنها کمتر از سال گذشته بوده و حتی نمادی مانند فخوز، سود خود را نصف شده دید.
جمهوریخواهان یا دموکرات‌ها
ذوالفقاری درخصوص تاثیرات انتخابات آمریکا بر بورس تهران گفت: در فاصله یک ماه مانده به انتخابات آمریکا، بورس تهران کلپس خواهد کرد و در بلاتکلیفی به‌سر خواهد برد. با روی کار آمدن رییس‌جمهوری مانند ترامپ، ‌دلار بدون شک با افزایش قیمت روبه‌رو خواهد شد. این افزایش نرخ‌دلار به دلیل ترس از سایه جنگ و عدم توافق با آمریکا خواهد بود. پس می‌توان مدعی بود که با وجود افزایش نرخ دلار، در بازار سرمایه تغییری ایجاد نخواهد شد اما اگر دموکرات‌ها بر مسند قدرت باقی بمانند، به علت تفکرات جنگ‌گریزی و فضای بازتر دیپلماسی، می‌توان امیدوارتر بود چرا که دولت چهاردهم نیز دولت تعامل‌گری نشان داده است.
آینده بازار؟
ذوالفقاری در آخر تصویری از آینده بازار ترسیم کرد و گفت: نرخ بهره ۳۰‌درصدی تا دی ماه به قوت خود باقی است. از سوی دیگر، انتخابات آمریکا را نیز در پیش داریم که تا عدم تعیین تکلیف آن، همچنان بازار سرمایه جذاب نخواهد بود. به عقیده من بورس تا دی ماه رنج خواهد کشید.