13 - 07 - 2024
غفلت از ظرفیتهای بنادر
گروه فرهنگ و گردشگری- بنادر خصوصا در کشوری نظیر ایران که به آبهای آزاد جهان متصل است، اهمیت ویژهای دارند و میتوانند در صورت بهرهگیری صحیح، زمینهساز توسعه اقتصادی کشور باشند.
مدیریت صحیح بنادر راهگشای درآمدزایی از محل حملونقل دریایی است و میتواند با برقراری ورود و خروج سریع کالا، امکان تسهیل صادرات و واردات و افزایش درآمدزایی کشور را فراهم آورد. همچنین ظرفیت بالای گردشگری دریایی در صورت برنامهریزی صحیح و سرمایهگذاری برای خرید کشتیهای کروز و ارائه خدمات تفریحی به گردشگران میتواند درآمدهای هنگفتی را برای کشور و جوامع محلی ساکن در بنادر کشور در پی داشته باشد.
باوجود تمام مزایای ویژه و رقابتی بنادر و تاثیر مهمی که میتوانند در درآمدزایی داشته باشند اما در ایران آنطور که باید و شاید به این مقوله توجه نشده است و نتوانستهایم از پتانسیلهای بالای حملونقل و گردشگری دریایی بهرهمند شویم.
پتانسیل بالای بنادر ایران
ایران به لحاظ جغرافیایی منطقهای ویژه و با پتانسیلهای قوی در حوزه حملونقل و گردشگری دریایی محسوب میشود.
بنادر شمالی کشور امکان برقراری روابط تجاری با کشورهای جمهوری آذربایجان، ترکمنستان، روسیه، و قزاقستان را فراهم میکنند و در جنوب کشور نیز مجاورت با منطقه استراتژیک خلیجفارس و تنگههرمز و قرار گرفتن در کریدورهای ترانزیتی بینالمللی، اهمیت توجه به اقتصاد دریایی را دوچندان کرده است.
بنادر پویا و کارآمد، افزون بر تاثیر غیرقابل انکار بر بالا بردن میزان و تنوع صادرات و خروج از اقتصاد تكمحصولی، میتوانند نقش ارزشمندی در كاهش بهای تمامشده كالاها ایفا کنند و با توجه به گستردگی سواحل دریایی كشور، این زیرساختها میتوانند جریان سرمایهگذاری را به درون فضای ملی رهنمون كنند.
در نظر داشته باشید که براساس آمار جهانی بالغ بر 90درصد از تجارت دنیا از طریق حملونقل دریایی انجام میشود و همین گویای ظرفیتهای بالای این حوزه در تمام جهان از جمله در ایران به عنوان کشوری با بنادر متعدد است. حملونقل دریایی مزایای بسیاری همچون قیمت ارزان، انتقال حجم و وزن انبوه كالا، انتقال سریع و بیخطر كالاها را داراست و این مزایای ویژه موجب شده تا حملونقل دریایی و راههای آبی از اهمیت و جایگاه ویژهای در تمام جهان برخوردار باشند.
آمار جهانی نشان میدهد که بهطور میانگین، سالانه حدود 25هزارمیلیارد تن بار توسط حملونقل دریایی جابهجا میشود و این رقم به خوبی نشاندهنده نقش غیرقابل انکار حملونقل دریایی و تاثیر و نقشآفرینی بالای بنادر در جهان است.
با توجه به جایگاه شاخص حملونقل دریایی در اقتصاد جهان و نیز به سبب وسعت بالای سواحل و بنادر کشور، در صورت بهرهبرداری مناسب از ظرفیتهای موجود بنادر ایران میتوان زمینه رشد اقتصادی کشور و بهبود وضعیت زندگی و اشتغال در شهرهای بندری را فراهم آورد.
برای درک بهتر جایگاه شاخص و ظرفیتهای بنادر و گردشگری دریایی ایران باید توجه داشت که مسیر كشتیرانی آسیا- اروپا به عنوان مسیر شرق به غرب، جایگاه منحصربهفردی در مسیر جهانی دارند و عبور از خاك ایران در مقایسه با مسیر كانال سوئز كه مسیر بزرگ تجارت میان آسیا و اروپا تلقی میشود، حدود ۵هزار كیلومتر كوتاهتر است.
غفلت از ظرفیت ویژه بنادر کشور
در سالهای گذشته اقتصاد دریامحور و توسعه بنادر همواره مورد تاکید و توجه قرار داشته و مسوولان مربوطه وعده بهرهگیری مناسب از ظرفیتها و توسعه بنادر را مطرح کردهاند؛ وعدهای که البته در عمل آنطور که باید و شاید محقق نشده است.
این در حالی است که تقویت و توسعه اقتصاد دریا و صنایع دریایی میتواند موجب افزایش صادرات و ارزآوری برای کشور شده و درآمدزایی صیادان، لنجداران و فعالان گردشگری دریایی را در پی داشته باشد.
باید توجه داشت که در شرایط کنونی رونق بنادر ایران و توسعه اقتصادی و استفاده از ظرفیتهای ویژه بنادر در گرو تامین زیرساختهای لازم، سرمایهگذاری مناسب و تسهیل قوانین برای رونق اشتغال در بستر دریاست.
ایران بیش از 5هزار و 800 کیلومتر مرز آبی دارد که این میزان حدود 40درصد مرزهای کشور را در برمیگیرد و با این میزان مرز آبی، کشورمان در تعریف بینالملل، کشوری دریایی به شمار میرود. با وجود این، بیشترین میزان فعالیت در عرصه سواحل کشور مربوط به مناطق شهری و روستایی و تاسیسات بندری و نظامی است و به بسیاری از سواحلی که در نزدیکی آنها منطقه شهری و روستایی وجود نداشته، توجهی نمیشود و با این شیوه حدود ۹۵درصد از ظرفیت دریایی کشور مورد توجه قرار نگرفته و مغفول مانده است.
این غفلت از ظرفیتهای دریایی کشور در حالی رقم خورده که ایران پتانسیل بالایی در زمینه استفاده از ظرفیت دریا دارد و به لحاظ ظرفیتهای دریایی در میان 184کشوری بررسیشده در رتبه 40 قرار دارد. همین وضعیت نشان میدهد که هنوز از میزان زیادی از ظرفیت گردشگری دریایی استفاده نشده و این امکان برای ما وجود دارد که با گسترش این حوزه، اقتصاد پویاتری را داشته باشیم.
از سوی دیگر در حالی که ایران در سالهای اخیر نتوانسته سرمایهگذاری مناسبی برای توسعه بنادرش داشته باشد و ظرفیتهای بالقوه گسترده و مهم کشور در زمینه گردشگری دریایی مغفول مانده است اما فرصتطلبیهای کشورهای رقیب باعث شده تا برخی کشورهای منطقه جایگاه ویژهای در حوزه حملونقل و گردشگری دریایی پیدا کرده و رقابت منطقهای در این حوزهها به نفع آنها جریان داشته باشد.
در این شرایط تسهیل شرایط برای ورود سرمایهگذاران داخلی و خارجی جهت سرمایهگذاری در حملونقل و گردشگری دریایی و نیز نگاه ویژه و حمایتگر دولت به تمام سواحل و بنادر کشور میتواند راهگشا بوده و زمینه را برای تغییر معادلات و توسعه بنادر و حملونقل دریایی در کشور فراهم آورد.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد