10 - 07 - 2024
بحران گردشگری انبوه در اسپانیا
نادر نینوایی- در حالی که در ایران چالشهای سیاست خارجی و مساله ایرانهراسی مانع جذب گردشگران بینالمللی و ورود ارز به کشور شده، در اسپانیا هزاران نفر از ساکنان بارسلون و سایر شهرها در اعتراض به توریسم بیش از حد به خیابانها ریختند.
براساس گزارش یورونیوز، حدود ۳هزار نفر از بیش از 140سازمان بعدازظهر شنبه گذشته به خیابانهای شهرهای اسپانیا آمدند و به گردشگران آب پاشیدند و فریاد زدند «گردشگر به خانهات برو». همچنین ورودی برخی هتلها و رستورانها در اسپانیا به صورت نمادین بسته شده است.
بارسلون، پربازدیدترین شهر اسپانیاست و سالانه 12میلیون گردشگر وارد این شهر میشوند و این در حالی است که در سال گذشته صرفا چیزی حدود ۷میلیون گردشگر خارجی از سراسر ایران بازدید کردهاند و کشورمان با بحران کمبود گردشگر مواجه است. افزایش افسارگسیخته تعداد بازدیدکنندگان در بارسلون بر خدمات بهداشتی، مدیریت زباله، تامین آب و مسکن ساکنان شهر فشار وارد کرده است. از سوی دیگر افزایش ساختوساز هتلها و توسعههای مسکن در بارسلون، مکانهای تاریخی، تنوع زیستی و منابع طبیعی را با مخاطرات جدی مواجه کرده است. برای مقابله با این وضعیت شورای شهر بارسلون اخیرا به افزایش مالیات گردشگری تا 4یورو برای هر نفر از ماه اکتبر رای مثبت داده است.
اعتراضات به گردشگری بیش از حد در چندین شهر اروپایی دیگر نیز بهوجود آمده و مقامات محلی را مجبور به رسیدگی و ارزیابی مجدد روابط بین گردشگران و ساکنان مقاصد گردشگری کرده است. تعداد بالای گرافیتیهای انتقادآمیز و اعتراضات خیابانی در سراسر اروپا به مساله گردشگری بیش از حد، نشان از اشباع مقاصد گردشگری و رنج کشیدن مردم محلی مقاصد گردشگری در قاره سبز است.
بروز این وضعیت در اروپا و تبعات گردشگری بیش از حد در این قاره، البته میتواند برای سایر مقاصد گردشگری جهان، از جمله برای خاورمیانه یک فرصت باشد. در واقع ایران و سایر کشورهای منطقه میتوانند با جذب گردشگرانی که قصد سفر به اروپا را داشتهاند بر درآمدهای خود بیفزایند.
چالشهای گردشگری بیش از حد در اسپانیا
یکی از مهمترین تاثیرات منفی گردشگری بیش از حد در اسپانیا، کمبود مسکن و افزایش قیمت اجارهبها برای ساکنان است. مردم محلی مالاگا در اوایل سالجاری ناراحتی خود را از این موضوع با چسباندن برچسبهایی روی دیوارها و درهای خانههای مرکز شهر ابراز کردند و از این طریق به بازدیدکنندگان گفتند که ساکنان درباره آنها چه فکر میکنند و از حضور آنها خشنود نیستند.
عباراتی نظیر «اینجا قبلا خانه من بود»، «این قبلا مرکز شهر بود» و «بوی بد گردشگر» از جمله جملات اعتراضی است که در خیابانهای مرکزی شهر مالاگا روی دیوارها چسبانده شده است.
این شهر و بندر جنوبی اسپانیا به دلیل آب و هوای آفتابی و هزینه نسبتا پایین زندگی، مدتهاست مقصدی محبوب برای گردشگران خارجی بوده اما به سبب تبدیل شدن بسیاری از خانههای آن به محل اقامت گردشگران حالت شهری خود را از دست داده است.
اخیرا «دنی درنکو» مالک یک مرکز تفریحی در صحبت با روزنامه محلی Diario Sur توضیح داد که پس از اینکه از خانهای که برای یک دهه در آن زندگی میکرد «اخراج شد»، کمپینی را برای مخالفت با حضور بیش از حد گردشگران در مالاگا آغاز کرده است.
او میگوید که صاحبخانهاش از مذاکره در مورد اجاره یا حتی فروش ملک به او امتناع کرده است، زیرا میخواسته آن را به مرکزی برای اجاره کوتاهمدت به گردشگران تبدیل کند.
این داستانی است که در سراسر اسپانیا هر روز تکرار میشود؛ جایی که مالکان اجارهنشینهای با قرارداد سالانه را به نفع مسافران و گردشگران بینالمللی از خانهها بیرون کردهاند یا میزان اجارهبها را آنقدر بالا بردهاند که فقط گردشگران پولدار امکان اجاره خانه را داشته باشند. همین وضعیت باعث شده اعتراضات به گردشگری بیش از حد در سراسر اسپانیا از ایبیزا تا مالاگا و منورکا شدت بگیرد.
بالا گرفتن تنشهای اعتراضی در جزایر قناری
وضعیت در جزایر قناری نیز مطلوب نیست و ساکنان محلی به شرایط موجود و حضور بیش از حد گردشگران اعتراض دارند. فعالان مدنی میگویند بیش از 10میلیون بازدیدکننده خارجی که هر سال در این مجمعالجزایر تعطیلات خود را میگذرانند، زندگی عادی در این جزایر را سخت کردهاند. براساس گزارشها، برخی مردم محلی به دلیل افزایش افسارگسیخته قیمت خانهها به ناچار به خوابیدن در خودرو روی آوردهاند.
یکی از سازمانهای محلی درخصوص این وضعیت گفته که این جزایر تحت فشار گردشگری انبوه از نظر اجتماعی و زیستمحیطی در حال فروپاشی هستند.
گزارشی دیگر از Ecologists in Action هشدار داده که تقریبا 34درصد از جمعیت محلی – نزدیک به ۸۰۰هزار نفری در معرض خطر فقر یا محرومیتهای اجتماعی هستند.
ساخت مسکن و ایجاد خدمات برای سیل انبوه گردشگران سرازیرشده به جزایر قناری همچنین بر کاربری زمین، مدیریت زباله، منابع آب و تنوعزیستی فشار وارد آورده است.
در ماه آوریل یک گروه مدنی فعال در جزایر قناری به دلیل ساخت دو هتل جدید دست به اعتصاب غذا زدند و وجود چنین اعتراضاتی گویای عمق بحران گردشگری انبوه در اسپانیاست.
در طول سالجاری میلادی دههاهزار نفر از ساکنان جزایر با تابلوهایی با مضمون «مردم اینجا زندگی میکنند» و «نمیخواهیم ببینیم جزیرهمان میمیرد» علیه گردشگری انبوه اعتراض کردهاند. تظاهرکنندگان خواستار آن هستند که مدیران و مسوولان جزیره، محدودیتی برای ورود گردشگران اعمال کنند.
اعتراضات به گردشگری بیش از حد در سایر نقاط اروپا
نقدها و اعتراضات مردمی به گردشگری انبوه و بیشاز حد اما صرفا مربوط به اسپانیا نیست، بلکه در ایتالیا و اتریش نیز موارد مشابهی مشاهده میشود.
به عنوان مثال ورود بیش از حد گردشگران در ونیز مسالهساز شده و گرانی اجارهبها مردم را به طبقات بالای ساختمانهای بدون آسانسور رانده است. در این شرایط مردم ونیز نیز چشماندازی متفاوت برای شهر میخواهند که گردشگری را در مرکز و جلوه آن قرار نداشته باشد.
معترضان خواستار افزایش هزینه ورود گردشگران به ونیز شدهاند و طرح مسکنی را که شهرداری تهیه کرده است را ناکافی میدانند.
شورای شهر ونیز اما در پاسخ به اعتراضها اعلام کرده که درآمد حاصل از ورودیهها صرف خدماتی میشود که به ساکنان شهر از جمله برای نگهداری، نظافت و کاهش هزینههای زندگی کمک میکند. منتقدان اما میگویند که این امر کمک چندانی به تعدیل حضور انبوه گردشگران در شهر نمیکند و کم شدن جمعیت شهروندان را تهدیدی برای ونیز میدانند.
در شهر هالشتات اتریش نیز گردشگرانی که گوشی به دست به ثبت تصویر خود با پسزمینه کوهها مبادرت میورزند، برای مردم محلی مسالهساز شدهاند.
سالانه بیش از یکمیلیون گردشگر به این شهر کوچک اتریش سفر میکنند و بسیاری مایل به گرفتن سلفی با منظره معروف کوههای آن هستند. سال گذشته، ساکنان شهر آنقدر عاصی شده بودند که برای جلوگیری از عکس گرفتن بازدیدکنندگان، حصاری کشیدند که البته به دلیل واکنش شدید رسانههای اجتماعی حذف شد.
مثبت و منفی اقتصادی و اجتماعی گردشگری
در سال گذشته میلادی اسپانیا با درآمد ۸۶میلیارد یورویی دومین کشور پردرآمد در صنعت گردشگری بوده است و این درآمد به طرز معناداری بیشتر از درآمد ۵۴میلیارد دلاری فروش سالانه نفت کشورمان است.
باید اذعان داشت اگرچه کشورهایی نظیر اسپانیا و ایتالیا امروز با مشکلات و بحرانهایی به دلیل حضور گردشگران بینالمللی مواجهند اما گردشگری برای آنها درآمدهای هنگفتی نیز ایجاد کرده و باعث ایجاد هزاران شغل پایدار و درآمدزایی برای بسیاری از مردم این کشورها شده است.
در سوی مقابل اما ایران باوجود آنکه یکی از ۱۰کشور نخست به لحاظ دارا بودن جاذبههای تاریخی و یکی از ۵کشور برتر از نظر جاذبههای طبیعی است اما نتوانسته از این ظرفیتها به درستی استفاده کند. درآمد حاصل از ورود گردشگران بینالمللی به ایران سالانه 2/6میلیارددلار برآورد شده که کمتر از یکچهاردهم درآمد اسپانیا از محل جذب گردشگران بینالمللی است.
از سوی دیگر، ایران به سبب وسعت بالا و پراکنده بودن جاذبههایش در سطح کشور در صورت برنامهریزی صحیح فرصتی ویژه برای درآمدزایی از محل گردشگری و البته در امان بودن از آسیبهای گردشگری انبوه و بیش از حد در اختیار دارد که انتظار میرود دولت چهاردهم بتواند با مدیریت صحیح از این ظریفتها بهدرستی استفاده کند.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد