1 - 07 - 2024
دست دوستی اردوغان به سوی بنزاید
محمدرضا ستاری – ترکیه و اماراتمتحده عربی در حال تلاش برای ارتقای روابط تجاری و اقتصادی خود در بحبوحه وضعیت بحرانی و جنگی خاورمیانه هستند. در این میان یک مقام ترکیهای به شرط فاش نشدن نامش به المانیتور گفته که حجم تجارت دوجانبه دو کشور در سال 2022 به19میلیارد دلار رسیده و ما انتظار داریم در سالجاری میلادی یک رکورد دیگر نیز در این خصوص ثبت شود. این مقام ترکیهای با اشاره به توافقنامه مشارکت اقتصادی جامع 2023 (CEPA)بین دو کشور، گفت: ما میتوانیم بهتر عمل کنیم چراکه هنوز برخی تنگناها در اجرای آن به عنوان یک توافقنامه تجارت آزاد تمامعیار وجود دارد. علاوه بر این یکی دیگر از مقامات دولت ترکیه نیز معتقد است: ماه عسل میان اردوغان و بنزاید تازه شروع شده و هیچ زمانی مانند امروز روابط میان آنکارا و ابوظبی به این خوبی نبوده است.
دورنمای تجارت 50میلیارد دلاری
لازم به ذکر است توافقنامه تجاری میان دو کشور CEPA در گام اول تجارت 40میلیارد دلاری و در گام دوم حجم تجارت 50میلیارد دلاری را برای مدت 10سال هدفگذاری کرده که در صورت تحقق چنین موضوعی، امارات به پنجمین شریک بزرگ اقتصادی ترکیه تبدیل خواهد شد. این مساله زمانی اهمیت مییابد که بدانیم براساس آمارهای رسمی ترکیه، تجارت میان دو کشور در دهه 2010 میلادی بین 9/6 تا 8/14میلیارد دلار در نوسان بوده است. در همین رابطه رجب طیب اردوغان رییسجمهور ترکیه و محمد بنزاید آلنهیان رییس امارات متحده عربی قرار است به زودی در حاشیه نشست سازمان همکاریهای شانگهای با یکدیگر دیدار کنند. این در حالی است که آنها چند هفته قبل در حاشیه نشست گروه 7 در رم نیز با هم دیدار کرده بودند.
عصر جدید همکاریها
گفتنی است در اوایل دهه 2020 و در بحبوحه همهگیری کرونا، ترکیه با چالشهای مهم خارجی و داخلی درگیر شده بود. دقیقا در همین زمان بود که اردوغان تنشزدایی با برخی کشورها نظیر امارات، عربستان و مصر را کلید زده و در سال 2021 عملا دست دوستی خود را به سمت بن زاید آغاز کرد؛ امری که باعث شد حجم تجارت میان دو کشور به سرعت افزایش یابد و زمینههای جدیدی برای تعمیق همکاریها میان آنکارا و ابوظبی ایجاد شود. برای مثال جالب است بدانیم که تنها در یک مورد، اماراتیها در طول سه سال اخیر شروع به واردات تخم مرغ از ترکیه کردهاند؛ شاید این مساله در ظاهر اهمیت زیادی نداشته باشد اما وقتی به آمارها نگاه میکنیم، میبینیم که امارات از 2021 تا 2023 بیش از 200میلیون دلار تخممرغ از ترکیه وارد کرده است. این در حالی است که سوای محصولات غذایی، ترکیه در زمینه های دیگری نظیر محصولات شیمیایی، فناوری اطلاعات و بانکداری نیز خدمات قابلتوجهی به امارات صادر کرده است.
در حال حاضر ترکیه و امارات بیشتر در زمینه نفت و سوخت، طلا، مواد معدنی گرانبها، جواهرات، ماشینآلات، ساخت و ساز و خدمات مرتبط تجارت میکنند اما CEPA یعنی توافق دوجانبه میان دو کشور در نظر دارد که سرمایهگذاری اماراتیها را در ترکیه از 5/3میلیارد دلار به 50میلیارد دلار افزایش دهد.
دورنمای همکاریهای نظامی
فارغ از همکاریهای اقتصادی، گزارشها حاکی از آن است که همکاری دو کشور در زمینه دفاعی و نظامی نیز وارد مرحله جدیدی شده است. تا پیش از این یعنی در بازه زمانی 2013 تا 2021 دو کشور در خصوص راهبردهای نظامی و امنیتی در منطقه دچار واگرایی بوده و حتی در مناطقی مانند قطر، سوریه و لیبی با یکدیگر تعارض منافع داشته و رقابت میکردند اما حالا اماراتیها در حالی 20 پهپاد بایکار از ترکیه خریداری کردهاند که گفته میشود در نظر دارند 120فروند دیگر به ارزش 2میلیارد دلار پهپاد از شرکت بایکار که متعلق به داماد اردوغان است خریداری کنند. در حالی که اماراتیها چندین میلیارد دلار در شرکتهای صنایع دفاعی ترکیه سرمایهگذاری کردهاند، قراردادهایی نظیر برای تولید مشترک خودروهای زرهی شرکت اوکتار میان ترکیه و امارات امضا شده است؛ امری که به گفته کارشناسان امارات را تبدیل به یک سکوی صادراتی بزرگ برای محصولات نظامی ترکیه تبدیل کرده است. در واقع کارشناسان معتقدند که امارات و سایر کشورهای عربی حاشیه خلیجفارس میتوانند بازار ایدهآلی برای صنایع دفاعی ترکیه از قبیل هواپیماهای جنگی نیز باشند چراکه امارات به تازگی به دلیل مخالفت اسرائیل و برخی اعضای با نفوذ کنگره آمریکا نتوانست جنگندههای رادارگریز نسل پنجم را از ایالاتمتحده خریداری کند. از این رو و از آنجا که ترکیه به عنوان یکی از اعضای ناتو، سیستم تسلیحاتی خود را مطابق با استانداردهای غربی تولید میکند، شرایط مطلوبی برای فروش سلاح به کشورهای عربی پیدا کرده است.
توافق جدید؛ دنیای جدید
در همین رابطه برخی تحلیلگران معتقدند با عمیق شدن روابط تجاری و استراتژیک میان ترکیه و امارات، یکی از جالبترین چرخشهای ژئوپلیتیکی در منطقه غرب آسیا رقم خواهد خورد زیرا دو کشور چند سال قبل رقیبی جدی برای یکدیگر محسوب شده و همدیگر را در بیثباتی در شمال آفریقا مقصر میدانستند حتی ترکیه در کودتای نافرجام سال 2016 امارات را متهم به حمایت از این ماجرا کرده بود اما حالا ورق روابط میان ترکیه و اعراب خلیجفارس به گونهای برگشته که اردوغان به فکر تعمیق مناسبات استراتژیک با آنها بوده و حاضر نیست اختلافات موجود در منطقه به روابط آنها خللی وارد کند.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد