8 - 06 - 2024
نقض برجام از سوی ایران
«جهانصنعت»- در شرایطی که واکنشها به قطعنامه هفته گذشته شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی علیه جمهوری اسلامی که با پیشنویس تروئیکای اروپایی و حمایت ایالات متحده به تصویب رسید، کماکان ادامه دارد، حالا برخی منابع خبری از نامه بریتانیا، فرانسه و آلمان به شورای امنیت خبر داده و اعلام کردهاند که این سه کشور اروپایی در این نامه مدعی شدهاند که ایران در مواردی مرتکب نقض برجام شده است. این در حالی بود که پیش از آن و در ادامه واکنشها به صدور قطعنامه پیشنهادی تروئیکای اروپایی در نشست اخیر شورای حکام آژانس علیه جمهوری اسلامی، مشاور سیاسی رهبری در توئیتی تاکید کرده بود که این کشورها با اقداماتی از این دست راه به جایی نخواهند برد. دریابان علی شمخانی که از طریق حساب کاربری خود در شبکه اجتماعی ایکس به اقدام هفته گذشته شورای حکام آژانس واکنش نشان داده بود، در این رابطه نوشت: «از مذاکرات برجام تا اجلاس اخیر شورای حکام آژانس، آمریکا و تروئیکای اروپایی متناسب با ایفای نقش پلیس خوب و پلیس بد، سعی داشتند با ایجاد امیدواری دروغین در ایران، واکنشهای کشورمان را در برابر سوءرفتارشان مدیریت کنند؛ هیچگاه موفق نشدند و نخواهند شد.»
ظاهرا اما صدور قطعنامه، آخرین اقدام آنچه شمخانی، مصداق «پلیس بد» خوانده نبود. چه آنکه روز گذشته نیز منابع خبری داخلی و خارجی اعلام کردند که دولتهای اروپایی با ارسال نامهای به شورای امنیت سازمان ملل در مواردی مدعی شدهاند که برجام از سوی جمهوری اسلامی نقض شده است. هرچند در نامه دولتهای بریتانیا، فرانسه و آلمان به صراحت تهدیدی به «بازگشت» تحریمهای سازمان ملل (موسوم به مکانیسم ماشه) نشده اما این سه قدرت اروپایی تاکید کردهاند که قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل که توافق هستهای را تضمین میکند و این اختیار در آن فراهم شده، در ۱۸ اکتبر ۲۰۲۵ منقضی میشود.
این درحالی بود که سخنگوی وزارت خارجه ایالاتمتحده آمریکا نیز روز پنجشنبه هفته گذشته در ارتباط با واکنش واشنگتن به بیانیه مشترکی که ایران، روسیه و چین در آستانه نشست اخیر شورای حکام آژانس منتشر کردند، اظهارنظر کرده بود اما فارغ از آنچه متیو میلر در این رابطه مطرح کرد، نامه تروئیکا به گزارش ماه گذشته دیدهبان هستهای سازمان ملل اشاره داشت که پیشرفتهای هستهای ایران را نقض توافق سال ۲۰۱۵، از جمله افزایش خلوص و ذخایر اورانیوم غنیشده عنوان میکرد. در نامه تروئیکا همچنین آمده است: «تشدید تنش هستهای ایران، برجام را توخالی کرده و ارزش عدم اشاعه آن را کاهش داده است.» این درحالی بود که سفیر جمهوری اسلامی در سازمان ملل در نامهای در واکنش به این نامه تروئیکا اعلام کرد: «تصمیم ایران برای اتخاذ اقدامات اصلاحی کاملا مطابق با حق ذاتی و در واکنش به خروج غیرقانونی یکجانبه ایالاتمتحده بود.»
دیپلماتهای غربی و دیگر منابع آگاه گفتهاند که هدف از این نامه تلاش برای افزایش فشار بر ایران در داخل شورای امنیت و خرید زمان برای یک راهحل دیپلماتیک قبل از انقضای بند اسنپبک (موسوم به مکانیسم ماشه که اعمال مجدد تحریمهای سازمان ملل علیه ایران را مجددا فراهم میکند) در سال آینده است. همزمان بنابر آنچه خبرگزاری رویترز به نقل از یک منبع آگاه روی خروجی خود فرستاده، هدف این است که «پیشرفتهای هستهای ایران را که غیرقابل قبول شده و در حال بدتر شدن است، ارزیابی کنیم و فشار درون شورای امنیت را افزایش دهیم.» این درحالی است که آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد، دو بار در سال – به طور سنتی در ژوئن و دسامبر- درمورد اجرای قطعنامه ۲۰۱۵ به شورا گزارش میدهد و شورای امنیت نیز قرار است در نشست آتی خود، گزارش بعدی گوترش را بررسی کند.
مدیر اجرایی انجمن غیرانتفاعی کنترل تسلیحات گفت که این نامه ممکن است راهی برای ایجاد زمینه برای اسنپبک باشد، اگرچه او تاکید کرد که راهحل دیپلماتیک هنوز امکانپذیر است. داریل کیمبال گفت: «ارجاع تروئیکا به تاریخ اکتبر ۲۰۲۵، زمانی که گزینه بازگرداندن تحریمهای سازمان ملل منقضی میشود و ارتباط آنها با شورای امنیت نشان میدهد که آنها صرفا در تلاش هستند تا مبنای قانونی را برای لغو احتمالی تحریمهای ایران در مرحله بعد ایجاد کنند.» او گفت: «با این حال، چنین گزینهای، بهویژه در پی خروج آمریکا از برجام، احتمالا ایران را به همکاری سوق نمیدهد بلکه باعث تشدید تنشها و واکنشها میشود، شاید حتی با خروج از معاهده منع گسترش سلاحهای هستهای.»
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد