منشاء رکود اخیر بورس

«جهان‌صنعت»‌- تداوم وضعیت رکودی شرایط سخت و پیچیده‌ای را برای بازار سرمایه رقم زده است. فضای رکودی سبب غلبه تردید و نااطمینانی در سمت سرمایه‌گذاران شده و این اتفاق زمینه‌ای را فراهم آورده است که سرمایه‌گذاران جدید بازارهای موازی را به بازار سرمایه ترجیح می‌دهند، چراکه در چنین فضایی بازارهای رقیب مانند ارز و طلا با رغبت بیشتری از طرف افراد روبه‌رو می‌شوند.
«جهان‌صنعت» در گفت‌وگو با یک کارشناس و تحلیلگر بورس به بررسی رکود اخیر در بازار سرمایه پرداخته است.
فضای تردید در بازار سرمایه
محمد غفوری کارشناس و تحلیلگر بازار سرمایه در گفت‌و‌گو با «جهان‌صنعت‌» اظهار کرد: بعد از فروکش کردن ریسک‌های سیستماتیکی که در سطح بازارهای مالی از جمله بازار سرمایه وجود داشت، شرایط بازار تا حدی تغییر کرد. چنین ریسک‌هایی غیر‌قابل پیش‌بینی هستند، یعنی هیچ‌وقت نمی‌توان این ریسک‌ها را در تحلیل‌ها لحاظ کرد. این اتفاق را در بازار سرمایه طی چند ماه اخیر شاهد بودیم. در یکی، دو ماه اخیر هم با چاشنی بیشتری تجربه شد و باعث شد فضای سرمایه‌گذاری به سمت سرمایه‌گذاری کم‌ریسک‌تر برود و خروج سرمایه اتفاق افتاد. او افزود: در سطح جهانی هم این اتفاق را تجربه کردیم. وقتی که بازارهای مالی دچار تنش می‌شوند، مانند تنش کرونا در سال ۲۰۲۱، بازارساز یکسری بسته‌های حمایتی مثل بسته‌های نقدینگی را به بازار تزریق می‌کند تا اطمینان و اعتماد را در بازار نگه دارد. انتقادی که دارم این است که هیچ وقت بازارساز ما نتوانست نقش بازارسازی خود را ایفا کند، این را کارنامه بازار سرمایه به ما نشان می‌دهد.
این اتفاق باعث شد که ابهامات، نااطمینانی‌ها و ناامیدی‌ها در بازار سرمایه ادامه‌دار باشد و در حال حاضر هم ورود سرمایه‌گذار جدید به بازار سرمایه بعد از رکود چندان ایجاد نشده است.
غفوری تصریح کرد: سیاست‌های بازارساز باید به سمتی باشد که ورود سرمایه‌گذار جدید به بازار را داشته باشیم. این نشان می‌دهد که بازار می‌تواند کارا باشد. در بازار ناکارا این اتفاقات و وضعیت‌ها باعث می‌شود که یکسری نااطمینانی‌ها و خروج سرمایه شکل بگیرد. سرمایه‌ها با رشد نرخ دلار و رشد بازارهای موازی بیشتر از سمت صندوق‌های درآمد ثابت به سمت بازارهای موازی یا سفته‌بازی حرکت می‌کنند. این باعث می‌شود که اقبال سرمایه‌گذاران با توجه به سیاست‌های در نظر گرفته شده مورد قبول نباشد.
این کارشناس بورس ادامه داد: این بحث مربوط به ۱۰، ۱۵ روز اخیر معاملاتی نیست. ما این اتفاق را در رکود ارزش معاملاتی بازار سرمایه تجربه می‌کنیم. آنچه که شاخص کل بورس نشان می‌دهد سوءتفاهمی بیش نیست، چراکه نمادگر اصلی این بازار شاخص کل نیست. دنبال کردن ارزش معاملات و رکود معاملاتی می‌تواند نمای کلی بازار را به ما نشان بدهد؛ اینکه الان در شرایط رکود ارزش معاملات بازار هستیم و اقبالی به خرید و فروش نیست و تعداد خریداران به کمترین حالت خود رسیده است. نظر فعالان این است که شرکت‌ها ارزنده هستند اما یکسری پارامترها و ابلاغیه‌ها باعث می‌شود که سود شرکت‌ها مورد هدف قرار بگیرد، یعنی صنعتی که تحلیل می‌کنیم که می‌تواند p/e آینده‌نگر آن خیلی خوب باشد با یک تصمیم و ابلاغیه تحت تاثیر و مورد تهدید قرار می‌گیرد. در بازار فعلی همه چیز علی‌الحساب شده و فضا، فضای تردید است.
تحلیل بازار سهام در روزهای اخیر
ارزش حداقلی معاملات بازار سرمایه در کنار کاهش چشمگیر کدهای فعال بازار، نمایی از احساسات توام با یأس و ناامیدی اهالی تالار شیشه‌ای را منعکس می‌کند. کارشناسان معتقدند سیاست‌های بانک مرکزی و نوع رویکرد دولت در قبال تولید و بازار سرمایه، بورس را به این نقطه کشانده است. در راستای پیش‌بینی بورس، می‌توان انتظار جریان فرسایشی معاملات در کنار ارزش پایین دادوستدها را داشت. دماسنج اصلی تالار شیشه‌ای در پایان معاملات روز آغازین هفته با افت ۲۳/۰درصدی، معادل پنج هزار و ۱۸۶واحد از ارتفاع این شاخص، در سطح دو میلیون و ۲۵۹هزار و ۷۳۱واحد قرار گرفت. افت ارتفاع نماگر اصلی بازار سرمایه در حالی اتفاق افتاد که شاخص هم‌وزن به ‌‌عنوان نشان‌دهنده روند عمومی قیمت شرکت‌های کوچک و متوسط، عملکردی خلاف جهت را به ثبت رساند. شاخص هم‌وزن نیز با رشد اندک ۰۳/۰درصدی (معادل ۱۹۲واحد) در پله ۷۵۱هزار واحدی قرار گرفت. تابلوی بورس اوراق بهادار تهران، ارزش معاملات خرد (سهام و حق‌تقدم) را در روز یکشنبه، دو هزار و ۹۵۶میلیارد تومان نشان می‌داد. این تابلو حجم معاملات روز یکشنبه را ۱/۷میلیارد برگه سهم نشان داد. از سوی دیگر، بررسی آمار مالکیت افراد حقیقی در این روز از خروج سرمایه آنها از بازار سهام حکایت دارد. شاخص ورود و خروج پول در پایان معاملات روز یکشنبه بورس، از خروج ۱/۸۴میلیارد تومانی پول حقیقی از سهام، حق‌تقدم و صندوق‌های سهامی خبر داد.