6 - 05 - 2024
درسهای یک سقوط
«جهانصنعت»- ۱۷اردیبهشت سال ۱۴۰۲ یک روز تاریخی برای بازار سرمایه بود؛ روزی که باعث شد از آن تاریخ روند و روال جدیدی بر بازار سرمایه حاکم شود. زمانی که در آن تاریخ بزرگترین ریزش تاریخ بورس تهران رقم خورد بسیاری به دنبال علت بودند؛ علتی که چند ماه بعد در مرداد ماه همان سال مشخص شد، اینکه نرخ خوراک پتروشیمیها به صورت غیرشفاف و غیرعلنی تغییر کرده و حقوقیهای بازار با رانت اطلاعاتی که از آن برخوردار بودند خروج سنگین پول و آن ریزش تاریخی را رقم زدند. اما آیا سیاستگذار بعد از آن اتفاق تلخ درسهای لازم را گرفته است و تضمینی برای تکرار نشدن چنین اتفاقاتی در سال جاری و سالهای آتی وجود دارد؟ بررسی رفتار سیاستگذار و ناظر بازار نشان میدهد که همچنان مداخلات غیرضروری در بازار وجود دارد و اینکه شفافیت که باید به عنوان یک عنصر مهم زمینهساز رشد بازار باشد، در بازار بورس نهادینه نشده است و همچنان مخاطرات مختلفی این بازار مولد را تهدید میکند. «جهانصنعت» در گفتوگو با یک کارشناس و تحلیلگر بازار سرمایه اتفاقات ۱۷اردیبهشت سال گذشته را از زاویهای جدید مرور کرده است.
بازار سرمایه خودی و غیرخودی دارد
مریم محبی کارشناس و تحلیلگر بازار سرمایه در گفتوگو با «جهانصنعت» اظهار کرد: سال ۱۴۰۲ برای بازار سرمایه بسیار عجیب بود. این سال در حالی شروع شد که سال قبل از آن تمامی فعالان و افرادی که در بازار سرمایه مشغول به کار بودند از نحوه عملکرد سازمان بورس در دفاع حقوق اهالی بازار سرمایه شاکی بودند و اینطور عنوان میشد که دخالت ارگانهای مختلف دولتی باعث شده که بورس رنگ و بوی خوبی به خود نبیند.
او ادامه داد: سال ۱۴۰۲ در فروردین ماه شاهد اتفاقات مثبت در بازار سرمایه بودیم و به نظر میرسید که نهادهای مختلف از اعتراض مردم درس گرفتهاند و تلاش میکنند با مداخله کمتر در بازار سرمایه زمینهساز رشد و بهبود این بازار به عنوان یک بازار مولد شوند، اما در ۱۷اردیبهشتماه ۱۴۰۲ شاهد ریزش تاریخی بودیم، یعنی بازاری که از ابتدای سال ۱۴۰۲ به سمت و سوی مثبت پیش میرفت و روال طبیعی خود را طی میکرد، به طور ناگهانی روند معکوس را شروع کرد و ما شاهد ریزش سنگین در این تاریخ بودیم و تمامی بازار به صورت یکجا همگی صف فروش شدند.
بعد از آن از سوی رییس سازمان بورس اعلام شد که دلیل منفی شدن بازار شناسایی سود توسط برخی حقیقیهای بازار بوده است.
رییس سازمان این اتفاق را یک روال طبیعی عنوان کرد و گفت در بازاری که مثبت بوده است عدهای سیو سود کردهاند و این اتفاقها باعث منفی شدن بازار شدهاند. محبی افزود: بعدا در مرداد همان سال نامهای منتشر شد که بر اساس آن مشخص شد نرخ خوراک پالایشیها تغییر کرده است و حقوقیهای بازار که از این اتفاق خبر داشتند این ریزش سنگین را رقم زدند. این پیام به بازار مخابره شد که ما در بازار سرمایه خودی و غیرخودی داریم، یعنی اتفاقاتی میافتد که دانهدرشتهای بازار از آن آگاه هستند و حقیقیها به هیچ وجه نمیتوانند به این اطلاعات دسترسی داشته باشند.
این عملکرد به هیج عنوان برای اهالی بازار سرمایه خوشایند نبود و در عین حال برای بازار سرمایه هم اتفاق خوبی نبود. در شرایطی که بزرگترین نیاز هر بازاری اعتماد افراد آن بازار به بازارساز و ناظر بازار است اما این اعتماد از بین رفت. بعد از آن متاسفانه تاکنون که در سالگرد آن اولین ریزش تاریخی قرار داریم، هیچگونه اظهارنظر و ندامت یا همدردی با اهالی بازار سرمایه از هیچ یک از مقامهای ناظر و سازمان بورس مشاهده نشده و این بیش از هر زمانی اعتماد افراد را از بازار سرمایه گرفته است.
ما در حال حاضر در تاریخی قرار داریم که بیشترین ضربه به اهالی بازار سرمایه که فعالان و شکلدهندگان این بازار هستند، وارد شده است.
این کارشناس بازار سرمایه تصریح کرد: ما در اولین سالگرد این روز تاریخی قرار داریم، از آن تاریخ تا الان میبینیم که آن اتفاق روند جدیدی را به بازار سرمایه تحمیل کرد.
روندی که بوی عدم اعتماد، رانت و عدم شفافیت میداد، یعنی تمامی نشانههایی که میتوانست برای بازار سرمایه مخرب باشد را مشاهده کردیم و این اتفاق نه تنها به نفع بازار سرمایه نبود و فعالان را عصبانی کرد، در عین حال سیاستگذاران بازار را مجاب نکرد که این اتفاق یک اتفاق منفی برای بازار سرمایه بوده است تا بنابراین تلاش شود که از اهالی بازار سرمایه دلجویی کنند و شرایطی فراهم شود که نهادهای مختلف توان اعمال سلیقه در بازار سرمایه را نداشته باشند. متاسفانه این روال را میبینیم، اینکه آن اتفاق نه تنها درس عبرتی برای سیاستگذار نشده است بلکه به نظر میرسد همان روال کماکان ادامه دارد اما این بار با این تفاوت که فعالان بازار سرمایه به این قطعیت رسیدهاند که بازیچه سیاستهای مقطعی و رانتهای اطلاعاتی شدهاند که همواره در این بازار وجود داشته است.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد