سیگنال مسکو برای ایجاد پلتفرم ارز بریکس

پلتفرم BRICS Bridge نامی مشابه با mBridge، پلتفرم ارز دیجیتال بانک مرکزی فرامرزی (CBDC) دارد که توسط چهار بانک مرکزی، ازجمله اعضای بریکس چین و امارات، توسعه یافته است. کشورهای عضو بریکس ایجاد بستر مشترک پرداخت دیجیتال میان خود را بررسی می‌کنند. وزارت دارایی روسیه به همراه بانک این کشور و کشورهای عضو بریکس در نظر دارند ابتکاراتی را برای بهبود سیستم پولی و مالی بین‌المللی آماده کنند. این ابتکارات به ویژه بر موضوع ایجاد بستر پرداخت چندجانبه مالی میان اعضای بریکس تمرکز خواهد کرد. وزارت دارایی روسیه و بانک روسیه به همراه دیگر اعضای بریکس قرار است تا پایان سال، گزارشی را برای سران کشورهای بریکس در مورد بهبود سیستم پولی و مالی بین‌المللی تهیه کنند که حاوی مجموعه‌ای از ابتکارات و توصیه‌هاست.
مشخصات پلتفرم BRICS Bridge
ایجاد یک پلتفرم پرداخت دیجیتال چندوجهی با هدف کمک به بازارهای مالی انجام می‌شود. روسیه گروه بریکس را در سال ۲۰۰۹ تاسیس کرد و در حال حاضر ۴۲ درصد از جمعیت جهان، ۳۰ درصد از جغرافیای جهانی و ۲۴ درصد از تولید اقتصادی جهانی را تشکیل می‌دهد. پنج کشور جدید با شرکت در آخرین نشست بریکس در دوربان آفریقای جنوبی، در اوایل ماه ژانویه این دعوت را پذیرفتند و نمایندگان آنها در نشست بریکس در ۳۰ ژانویه در مسکو شرکت کردند.
اخیرا وزرای دارایی کشورهای بریکس و روسای بانک مرکزی در سائوپائولو برزیل دیدار کردند. پس از این نشست، وزیر دارایی روسیه گفت که آنها در مورد استفاده ابزاری از سیستم‌های پرداخت فعلی برای فشار سیاسی و اقتصادی بحث کردند. در حال حاضر، روسیه ریاست BRICS را تا پایان سال بر عهده دارد. وزارت دارایی و بانک روسیه گزارشی در مورد گزینه‌های بهبود سیستم مالی بین‌المللی تهیه خواهند کرد. این وزارتخانه اظهار کرد که یکی از ابتکارات می‌تواند پلتفرم BRICS Bridge باشد که در آن به صراحت به ارزهای دیجیتال اشاره نشده است. وزارت دارایی روسیه اعلام کرد: «در مورد ایجاد پلتفرم تسویه‌حساب و پرداخت دیجیتال چندجانبه صحبت می‌کنیم.» آنتون سیلوانوف وزیر دارایی‌ گفت که آماده آزمایش ارزهای دیجیتال با چین، اتحادیه اقتصادی اوراسیا (EAEU) و کشورهای حوزه خلیج‌فارس است. او گفت: «اولین کاری که باید انجام داد ایجاد ارتباط با سیستم‌های ارز دیجیتال بانک مرکزی موجود است که در حال حاضر در تعدادی از کشورها فعال هستند. به موازات این امر، سیستم‌های پیام‌رسان مالی ملی نیز باید متصل شوند.»
پلتفرم BRICS Bridge نامی مشابه با mBridge، پلتفرم ارز دیجیتال بانک مرکزی فرامرزی (CBDC) دارد که توسط چهار بانک مرکزی، ازجمله اعضای بریکس چین و امارات توسعه یافته است. با این حال، گسترش به ۱۰ عضو BRICS تصمیم‌گیری را تا حدودی دشوار می‌کند. پیش از این نشست، یک خبرگزاری روسی گزارش داد که مزووکیلی جف ماتوکا، سفیر آفریقای جنوبی در روسیه، گفته بود که کشورش «سیستم پرداخت آفریقایی که فرصت‌هایی برای تجارت با شرکای جهانی فراهم می‌کند» را ترجیح می‌دهد.
در آغاز سال، بریکس با اضافه شدن مصر، اتیوپی، ایران، عربستان سعودی و امارات از ۵ به ۱۰ کشور گسترش یافت. گزارش‌ها مبنی بر عضویت عربستان سعودی مورد مناقشه قرار گرفته است. در این میان، یکی از دلایل تسلط دلار قدرت نقدینگی‌ بالای آن است و اگر کشورها نخواهند به دلار وابسته باشند، تمایل زیادی به تغییر ندارند. شایان ذکر است علی‌رغم عدم علاقه بانک مرکزی روسیه، صحبت در مورد ارز مشترک به ‌طور کامل حذف نشده است، همچنین به نظر می‌رسد این موضوع در اجلاس آتی بریکس به موضوع اصلی تبدیل شده است.
مشکل اصلی برای استفاده از ارزهای ملی بحث عدم تناسب صادرات و واردات است. برای نمونه صادرات روسیه به هند بسیار بیشتر از واردات است، از همین رو پیشنهاد شده که یوآن چین یا درهم امارات می‌تواند به عنوان ارز تسویه‌حساب واسط مورد استفاده قرار گیرد، زیرا تجارت قابل توجه هند با این دو کشور وجود دارد. این امر با پلتفرم BRICS Bridge مطابقت دارد.
ارز BRICS نشانه شکست دلار آمریکاست؟
دلار برای دهه‌ها سنگ‌بنای تجارت بین‌المللی بوده است، اما حرکت اخیر در پس ایده ارز بریکس نشان می‌دهد که بازیگران اصلی اقتصادی در صحنه جهانی به گزینه‌های جایگزین نگاه می‌کنند. اکنون کارشناسان در حال حدس و گمان هستند که آیا ایجاد یک ارز بریکس می‌تواند نشانه کاهش نفوذ دلار آمریکا باشد یا خیر. برای درک کامل پیامدهای تضعیف دلار مهم است که به فراتر از قدرت اقتصادی نگاه کنیم و نفوذ ژئوپلیتیکی را در نظر بگیریم. به عنوان مثال رژیم تحریم‌های ایالات‌متحده به شدت به موقعیت دلار وابسته است. با وجود ارز باثبات بریکس، این تحریم‌ها ممکن است اهرم خود را از دست بدهند و به ‌طور بالقوه چشم‌انداز ژئوپلیتیکی را تغییر دهند.
اگر ارز BRICS جایگاه جدی به دست آورد، این امر می‌تواند منجر به سه پیامد شود: ۱- تضعیف قدرت تحریم‌های آمریکا، ۲- کاهش احتمالی ارزش جهانی دلار و ۳- تغییر در پویایی تجارت جهانی به نفع کشورهای بریکس.
مفهوم دلارزدایی در حال حاضر مطرح بوده و ارز بریکس حرکت دیگری در این مسیر است. اگر این ارز جدید در برابر دلار تثبیت شود، تاثیر آن می‌تواند بیش از علامت و احتمالا آغاز یک تغییر قابل توجه در قدرت مالی جهانی باشد. باید توجه داشت که واحد پولی بریکس فقط برای کاربرد در کنار دلار نیست، بلکه برای مقابله با آن است. برای نمونه هدف جایگزین‌های پیشنهادی مانند یوآن د یجیتال دور زدن سلطه دلار است، در واقع ارز جمعی کشورهای بریکس یک چالش مستقیم برای تاج و تخت دلار است.
هرچند ارزهای دیجیتال هیچ پیوند مستقیمی با یک ارز BRICS ندارند، مطمئنا تحت تاثیر یک ارز قرار خواهند گرفت. برای شروع، ارز BRICS ممکن است این کشورها را تشویق کند تا ارزهای دیجیتال را به عنوان بخشی از زیرساخت‌های مالی خود استفاده کنند و به‌ طور بالقوه پذیرش جهانی ارزهای دیجیتال را افزایش دهد. حتی اگر ارزش دلار به دلیل چالشی که یک ارز BRICS ایجاد می‌کند کاهش یابد، احتمالا ارزش کریپتو به عنوان جایگزین ارز افزایش یافته و به افزایش اهمیت بازار کمک می‌کند. یک ارز BRICS می‌تواند منجر به افزایش مقررات و نظارت بر بازار ارزهای دیجیتال شود، زیرا دولت‌ها به دنبال حفظ کنترل بر سیاست‌های پولی خود هستند. هرگونه تداخل بین ارز BRICS و ارزهای دیجیتال احتمالا شامل ترکیب پیچیده‌ای از همکاری، رقابت و تنظیمات نظارتی در چشم‌انداز در حال تحول مالی بین‌المللی است.
مزایا و معایب
معرفی ارز بریکس می‌تواند فرصت‌های قابل توجهی را برای ثبات و رشد اقتصادی در میان کشورهای عضو ایجاد کند و دلارزدایی به‌ طور بالقوه از اقتصادهای بریکس در برابر هرگونه نوسانات دلار محافظت می‌کند. این کشورها احتمالا از طریق بریکس انسجام اقتصادی بیشتری را تجربه کنند و مدیریت بحران‌های منطقه‌ای را به صورت جمعی آسان‌تر کنند. ارز BRICS می‌تواند به ‌طور چشمگیری روابط تجاری را تعمیق بخشد، معاملات ساده را تسهیل کند و هزینه‌های کسب و کارهای داخل بلوک را کاهش دهد.
سهولت تجارت با یک ارز واحد احتمالا ابزار قدرتمندی برای کشورهای بریکس در راستای گسترش ردپای اقتصادی جهانی خود با کاهش اتکا به سیستم‌های تجاری مبتنی بر دلار آمریکا باشد.
ابتکاراتی مانند کریدور اقتصادی پیشنهادی هند و تلاش‌ها برای کاهش موانع تجاری، پتانسیل یک شبکه تجاری گسترده را نشان می‌دهد که می‌تواند با مسیرهای تجاری موجود جهانی رقابت کند.
هر ارز بالقوه بریکس نیز به احتمال زیاد منجر به افزایش سرمایه‌گذاری‌های درون‌بلوکی می‌شود، زیرا سرمایه‌گذاران ممکن است کار در یک سیستم پولی واحد را با ریسک کمتر و مقرون‌به‌صرفه‌تر ببینند.
یکی از مسائل اصلی در مورد ارز مشترک بریکس، تفاوت‌های گسترده بین اقتصادهای عضو است. به عنوان مثال، رشد اخیر هند برای تبدیل شدن به پنجمین اقتصاد بزرگ جهان، نشان‌دهنده قدرت اقتصادی آن است، در مقابل کشورهایی مانند برزیل و آفریقای جنوبی با آشفتگی مالی مواجه شده‌اند. ثبات بریکس می‌تواند توسط اقتصادهای ضعیف‌تر کاهش یابد، مگر اینکه سیاست‌های مالی سختگیرانه اعمال شود. اگرچه ممکن است اهداف کشورها بلندپروازانه باشد، اما این امر لزوما به معنای همسو بودن آنها نیست. حتی این واقعیت که هر کشور بریکس دارای مرحله توسعه، ساختار اقتصادی و اهداف سیاست منحصر‌به‌فرد خود است، هرگونه سیستم ارزی منسجم احتمالی را بیشتر پیچیده می‌کند.