10 - 03 - 2020
هراس در بازارهای مالی
شاخصهای بورسی جهان دوشنبه از آمریکا تا آسیا شدیدترین افت را تجربه کردند. سرمایهگذاران از افت قیمت نفت و شیوع ویروس کرونا ترسیدهاند.
«نفت به پایینترین قیمت خود از ۲۸ سال پیش تاکنون رسیده است. بورسهای جهانی در حال سقوط هستند. طلا رکورد تاریخی زده است.» این جملههای کوتاه، خلاصه وضعیتی است که در اولین روز هفته کاری جهان، در بازارها میگذرد. از یک طرف جنگ نفتی عربستان و روسیه در آخرین اجلاس اوپک و از طرف دیگر سرعت شیوع ویروس کرونا در کشورهای مختلف، بازارها را در وضعیت آشفتهای قرار داده است.
براساس گزارش سیانانبیزینس، شاخص صنعتی داوجونز در بورس آمریکا بیش از ۱۲۰۰ واحد یا چیزی حدود ۷/۴ درصد در معاملات روز دوشنبه فروریخت. شاخص آتی نزدک نیز ۸/۴ درصد ارزش خود را از دست داد.
در دیگر نقاط دنیا اوضاع بورسی به همین شکل است. در استرالیا، شاخصS&P، ۳/۷ درصد از ارزش خود را از دست داد که بزرگترین سقوط این شاخص از اکتبر سال ۲۰۰۸ تاکنون بوده است. شاخص نیکی ژاپن ۱/۵ درصد کاهش یافت و به پایینترین سطح خود در بیش از یک سال اخیر رسید. شاخص کاسپی کردهجنوبی نیز ۲/۴ درصد از ارزش خود را از دست داد که بزرگترین زیان آن از اکتبر سال ۲۰۱۸ است.
شاخص هنگسنگ در هنگکنگ، ۵/۳ درصد از ارزش خود را از دست داد که بیشترین کاهش آن در یک سال اخیر بوده است. در چنین شرایطی، شاخص کامپوزیت شانگهای در چین بهترین عملکرد را در بورسهای آسیایی داشت و ۹/۲ درصد پایین آمد.
افت بورسهای جهانی در شرایطی اتفاق افتاد که قیمت نفت در یک شبانهروز بیش از ۳۰ درصد سقوط کرد و به کانال ۳۰ دلاری رسید. سیانان بیزینس مینویسد: «در این وضعیت، شیوع گسترده ویروس کرونا نیز همه چیز را بدتر کرده است. این مساله روی سرمایهگذاران اثر مستقیم داشته چراکه اقتصاد درگیر شوک غیرمنتظره شده است.»
همچنین براساس گزارش رویترز، شاخص گسترده MSCI’s در آسیا و اقیانوسیه که وضعیت بورسهای پنج اقتصاد توسعهیافته و ۹ اقتصاد نوظهور را نشان میدهد، امروز ۴/۴ درصد افت کرد و بدترین روز خود از آگوست ۲۰۱۵ در اروپا نیز تاکنون را گذراند. شاخص یورو استاکس شش درصد، شاخص آتی داکس آلمان ۶/۵ درصد و شاخص آتی افتیاسای نیز ۵/۶ درصد سقوط کردند.
براساس گزارش رویترز، در این شرایط پناهگاههای امن سرمایهگذاری رشد کردند. در آسیا، ارزش ین ژاپن و دیگر ارزهای اقتصادهای نوظهور افزایش یافت. طلا بیشترین رکورد را زد و به قیمت ۱۷۰۰ دلار در هر اونس رسید. این قیمت برای طلا، پیک هفت ساله به حساب میآید.
«مارتین وتون» رییس ارز و اوراق در بانک CBA استرالیا، به رویترز میگوید: «بعد از گذراندن یک هفته که در آن حمایت از اوراق قرضه و دستمال توآلت (اشاره به کمبود این کالا در اروپا) به یک مساله تبدیل شد، بیایید امیدوار باشیم که بتوانیم واکنشهای مشخصی به این مسائل ببینیم. بانکهای مرکزی سیاستهایشان را تغییر میدهند؛ نه به عنوان راهی برای توقف همهگیری ویروس، بلکه برای مهار همهگیری ترس.»
بازارهای جهانی در آخرین ساعات معاملاتی با روند کاهشی همراه شدند در حالی که آغاز جنگ نفتی میان روسیه و عربستان موجب افت ۳۳ درصدی قیمت این کالا در بازارهای جهانی شد. در حالی که اقتصاد جهان درگیر ویروس کرونا شده است و تقریبا با وضعیت دشوار اقتصادی روزهای سال را سپری میکند، بازارهای اوراق قرضه، ارز، سهام و کالا نیز درگیر اوضاع نابسامان نفتی شدهاند.
تصمیم عربستان سعودی برای ارائه تخفیف به مشتریان نفتی خود موجب ایجاد خصومت میان این کشور و روسیه شده است. این در حالی است که روسیه چندی پیش اعلام کرد که پس از اتمام دوره محدودیت تولیدات نفتی، این کشور دوباره روند تولیدات را ادامه خواهد داد و هیچ محدودیتی را در این زمینه پذیرا نخواهد بود. به این ترتیب، قیمت این کالا با افت بسیار چشمگیری همراه شد و در این میان قیمت سهام شرکتهای نفتی و انرژی نیز با سقوط همراه شد.
این در حالی است که شاخص فوتسی لندن و داکس آلمان و کک فرانسه با افت میانگین شش تا هفت درصدی همراه شدند دو شاخص اصلی بورس ایتالیا با افت ۱۰ درصدی همراه شد در حالی که این کشور به عنوان یکی از وخیمترین کشورهای درگیر ویروس کرونا در اروپا شناخته شده است. اما در بازارهای جهانی شاخص نیکی ژاپن با افت ۱/۵ درصدی روبهرو شد و شاخص آسیا- پاسیفیک به غیر از ژاپن نیز روند منفی ۴/۴ درصدی را از آن خود کرد. در این میان، شاخص اساند پی استرالیا نیز ۳/۷ درصد منفی شد.
میشل مک کارتنی، کارشناس موسسه سیام سی مارکتس گفت: ترس و اضطراب در بین معاملهگران کاملا مشهود است، به ویژه که حالا ایتالیا تصمیم گرفته است ۱۶ میلیون نفر را قرنطینه کند. چین اعلام کرده است که از زمان همهگیری کرونا تاکنون صادراتش ۱۷ درصد و وارداتش چهار درصد کاهش پیدا کرده است. با توجه به بزرگی بازار چین، بسیاری از شرکتهای مطرح بینالمللی انتظار زیان سنگینی را در نتیجه تعطیلی کسبوکارهای خود دارند. قیمت نفت به دنبال اختلاف بین دو تولیدکننده بزرگ یعنی عربستان و روسیه بر سر میزان کاهش تولیدات نفتی، سقوط کم سابقهای را تجربه کرد. اگرچه معمولا معاملهگران از قیمتهای پایین استقبال میکنند، اما این بار همزمانی این اتفاق با شیوع کرونا و کاهش شدید رشد اقتصادی کشورهای مختلف باعث شده چشمانداز تیره و تاری از آینده ترسیم شود.
در حالی که روسیه با عربستان و دیگر همتایان خود در اوپک برای کاهش میزان تولیدات نفتی همراهی نکرد، قیمت این کالا با افت بسیار شدیدی روبهرو شد. قیمت نفت وستتگزاس با افت چهار دلار و ۶۲ سنتی یا ۱۰ درصدی روبهرو شد و به هر بشکه ۴۱ دلار و ۲۸ سنت رسید. این در حالی است که قیمت نفت وستتگزاس در معاملات ۶ مارس ۲۰۲۰ میلادی(۱۶ اسفندماه ۹۸) با قیمت این کالا در ماه آوریل سال ۲۰۱۶ همراستا شده است.
در سوی دیگر، قیمت نفت برنت با افت ۴/۹ درصدی یا چهار دلار و ۷۲ سنتی همراه شد و هر بشکه از این کالا به ۴۵ دلار و ۲۷ سنت دادوستد شد و به قیمت سال ۲۰۱۷ خود بازگشت.
گروه اوپکپلاس که متشکل از روسیه و دیگر کشورهای تولیدکننده نفتی (که عضو اوپک نیستند) را شامل میشود پس از نشست وین با انتشار بیانیهای اعلام داشتند مذاکرات را برای ثبات در بازار نفت ادامه خواهند داد.
فیل فلین، تحلیلگر ارشد کارگزاری کالایی پرایس فیوچر در شیکاگو در این خصوص اظهار داشت: با وجود اینکه روسیه سعی داشت تا در بازار نفت خیلی با متانت و محتاطانه برخورد کند تا کمترین ضربه به بازار نفت وارد شود اما اصرار دولت این کشور مبنی بر مخالفت با کاهش میزان تولیدات واقعی بوده است.
اما عدهای دیگر معتقدند که اصرار روسیه بر مواضع نفتی خود، یک حرکت محاسبه شده برای کاهش میزان تولیدات شل آمریکاست. در حالی که آمریکا عضو اوپک و حتی اوپکپلاس هم نیست ولی یکی از تولیدکنندگان اصلی نفت است. در حالی که آمریکا از کاهش میزان تولیدات نفتی روسیه و عربستان سود برده و بازار را به نفع خود تمام میکند.
اد مویا، یکی از تحلیلگران برجسته بازار نفت در این خصوص بیان داشت: روسیه هماکنون با نفت ۴۰ دلار در حال گذران روند اقتصادی خود است و حتی میتواند با قیمتهای کمتر نیز روزگار خود را سپری کند. اما در نهایت روسیه برنده بازی بازار نفت خواهد بود و تا سال ۲۰۲۱ میتواند تقاضای بازار را سیراب کند و میتواند با قدرت خود، نفت شیل آمریکا را کمرونق کند.
بر این اساس، نزدیک به ۶۰ درصد نفت شل آمریکا با استفاده از مکانیسم فروش آتی و مدت دار بازار با متوسط قیمت ۵۵ دلار در هر بشکه پوشش ریسک میشود که تولیدکنندگان را در یک بازه میان مدت، ایمن نگه میدارد و تنها ۱۵ درصد تولید نفت آمریکا با قیمت زیر ۴۸ دلار حساس است.
با شکست مذاکرات اوپکپلاس در خصوص کاهش ۵/۱ میلیون بشکهای تولید نفت، سهام ترکیبی شرکتهای نفت آمریکا به کمترین سطح ۱۱ سال اخیر سقوط کرده است.
کارشناسان معتقدند بازار نفت در حال حاضر مازاد عرضه دارد و با تداوم کاهش رشد اقتصاد دنیا ناشی از سرایت ویروس کرونا، شاهد وضعیت فروش برای نفت و خروج سرمایهگذاران هستیم.
اما از سوی دیگر، به نظر میرسد اتحاد دو غول نفتی دنیا عربستان و روسیه کمرنگ شده است و این موضوع جدا از افزایش ریسک بحرانهای نفتی، شرایط را برای آسیبپذیری اقتصادهای نفتی در آینده مهیا میکند.
سرمایهگذاران در سراسر دنیا با افت قیمت نفت و کاهش شاخصها در بازارهای جهانی، بازار طلا را مورد هدف قرار دادند و با هجوم به سمت این بازار، طلا را مامنی برای پوشش ریسک سرمایه خود انتخاب کردهاند.
این مساله موجب شد قیمت طلا در هفته گذشته رشد هفت درصدی را به ثبت برساند و بیشترین میزان رشد ۱۱ سال اخیر خود را تجربه کند
قیمت هر اونس طلا با رشد چشمگیر به هر اونس هزار و ۷۰۰ دلار رسید و بیشترین میزان رشد هفتگی را نسبت به سال ۲۰۰۹ میلادی از آن خود کرد.
به این ترتیب، به نظر میرسد افت قیمت جهانی نفت بر روند معاملاتی سهام شرکتهای پالایشی در بازار سرمایه کشور ما نیز اثرگذار بوده این نمادها در میان نمادهای با بیشترین اثر منفی بر شاخص قرار دارند.
از دیگر اثرات کاهش قیمت نفت در بازار سرمایه ایران میتوان به افت قیمت صنایع فلزات اساسی در بورس کشور اشاره داشت که این نمادها را در رده بیشترین نمادهای اثرگذار بر افت شاخص قرار داده است.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد