12 - 11 - 2022
اراک قطب صنعتی ایران
تهران را که به سمت مرکز ایران ترک میکنیم به اولین شهر صنعتی بزرگ ایران، اراک میرسیم. شهری با قدمت ۲۰۰ساله، با صنایعی قابل توجه و مردمی مهربان. یکی از شهرهای ایران و مرکز استان مرکزی شهر اراک است؛ در سده دوم اسلامی ناحیه میان شهرهای همدان، ری و اصفهان، عراق نامیده شد؛ بعدها به دلیل تفاوت با عراق عرب، آن را عراق عجم نامیدند. شهر اراک در دوران قاجار بنیان گذاشته شده (یعنی بیش از دو قرن)، به همین دلیل شهر جوانی محسوب میشود.
دستور ساخت شهر را فتحعلیشاه قاجار داد به همین دلیل به آن سلطان آباد میگفتند اما در سال ۱۳۱۶ به دلیل اینکه از آن به عنوان یک قلعه نظامی در کنار منطقه کرهرود استفاده میشد به نام اراک معروف شد. یوسفخان گرجی معروف به سپهدار بنیانگذار شهر اراک است، طی چند سال با هزینه ۲۰۰۰۰۰ تومان این شهر را ساخت و در الگوی اولیه شهر تمامی تاسیسات شهری از جمله حمام، مسجد، مدرسه، بازار و… را درنظر گرفت. یکی دیگر از دلایل مورد توجه قرار گرفتن شهر اراک عبور راهآهن سراسری در جریان جنگ جهانی دوم از این منطقه بود چرا که منطقه نظامی شمال و جنوب را به هم متصل میکرد و به تدریج با رونق اقتصاد و داشتن معادن و منابع برای گسترش صنایع جدید، تعداد مهاجران این شهر افزایش یافت؛ از نظر جغرافیایی این شهر توسط رشته کوههای مرکزی احاطه شده و دارای آبوهوای سرد و مرطوب در زمستان و تا حدودی گرم و خشک در تابستان است هرچند آلودگیهای محیط زیستی این منطقه ییلاقی و خوش آب و هوا را با مشکلات زیادی روبهرو کرده و از طبیعت زیبا و هوای خوش آن سالهاست خبری نیست. کوههای اطراف شهر، تالاب میقان و دشت فراهان بر آب و هوای این شهر تاثیرگذار است، به دلیل قرار گرفتن این شهر در پایکوههای رشته کوه زاگرس خطر وقوع زلزله بالای ۵ ریشتر را ندارد و شهری امن از این نظر به حساب میآید. مذهب مردم این شهر عمدتا شیعه و مسلمان هستند، اما اقلیتی از مسیحیان در این شهر وجود دارد. زبان مردم فارسی است و نسلهای قبل با لهجه اراکی صحبت میکنند که امروزه بین جوانان کمتر شناخته میشود.
شهر اراک یکی از چهار قطب صنعتی کشور است و شمار زیادی از کارخانجات بزرگ و کارگاههای وابسته به آن از صنایع مادر محسوب میشوند به همین دلیل این شهر به پایتخت صنعتی ایران معروف است همچنین کارخانه بزرگ تولید آلومینیوم اراک بزرگترین و اولین کارخانه تولید شمش و محصولات وابسته به آن در منطقه خاورمیانه است که البته تاسیس آن به دهه ۵۰ برمیگردد. کارخانجات بزرگ ماشینسازی، واگن پارس، کمباینسازی، جاندیر (ادوات کشاورزی)، لجور(جرثقیل) و… مجموعهای بیش از ۲۰ مرکز صنعتی را شامل میشود. در کنار آن مجتمع بزرگ پتروشیمی و پالایشگاه شازند اراک یکی از بزرگترین تولیدکنندههای بنزین و دیگر محصولات جانبی آن در کشور است البته به دلیل وجود کارخانجات جزو آلودهترین شهرهای ایران است که باعث شکلگیری تجمعات اعتراضی در این شهر شد، دیگر مشکلات این شهر وجود ترافیک و گرانی مسکن است.
با توجه به بهوجود آمدن شهر اراک در دوره قاجار بیشتر آثار باستانی به این دوره بازمیگردد، از مهم ترین آثار میتوان به مجموعه تاریخی بازار بزرگ اراک، مدرسه سپهداری، حمام چهارفصل (موزه مردمشناسی)، خانه حسنپور (موزه صنایعدستی)، برج شیشه، قلعه حاج وکیل، ارگ حکومتی اراک، کاروانسرای شاهعباسی، خانه آقا محسن عراقی، خانه خاکباز، موزه سنگ و گوهر، موزه آموزشوپرورش و… را نام برد؛ از جاذبههای طبیعی این شهر تالاب میقان و کوه سرخه در منطقه گردشگری گردو از اهمیت زیادی برخوردارند. از جاذبههای مذهبی شامل امامزاده محمد عابد (دوره صفویه)، امامزاده عبدالله و آمنه خاتون، مقبره آقانورالدین عراقی و ارامستان قدیمی شهر قابل ذکر است. صنایعدستی شهر اراک شامل دستبافتهای سنتی (قالیبافی، گلیمبافی، جاجیمبافی) آثار چوبی، سفالگری، کتابت (نگارگری)، آثار فلزی، ساخت پاپوش سنتی و ارائههای معماری است. فرش اراک شهرت جهانی دارد و قالی مناطق فراهان، سربند و ساروق از مهمترینهای آن هستند. از سوغات اراک میتوان به قالی و قالیچه، فتیر، ترخینه، باسلوق، کشمش سبز، صابون محلی، انگور، شیره انگور و گوشفیل اشاره کرد و غذاهای محلی این شهر تهتالی، آبگوشت کشک، آشجو، آش خیار، آش بیبی سهشنبه و شفته است. رومینا پاکزاد
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد