رفتارهای هیجانی در نمادهای پالایشی

مهدی محمودی *- در حال حاضر بازار نمادهای پالایشی درگیر دو نوع رفتار هیجانی از سوی بازار گرم‌کن‌ها برای جذب بیشتر نقدینگی با اصرار بر افزایش فروش محصولات پالایشی به‌واسطه نزدیکی به فصل سرما و دیگری رفتار هیجانی فروشنده‌ها که بیشتر شرکت‌های حقوقی هستند شده است. آنچه واضح و مبرهن به نظر می‌‌رسد این است که وزن شاخص بازار سرمایه تنها با ارتقای وضعیت یک نماد یعنی پالایش نمی‌تواند رویکرد افزایشی باشد اگرچه به نظر می‌‌رسد در روزهای آتی همانند روزهای طی شده شاهد گزارش‌های مثبت در این بازار باشیم اما این بازار به‌تنهایی نمی‌تواند بازیگر بزرگی برای ارتقای شاخص کلان محسوب شود. نباید فراموش شود بازارهای سنگین‌وزن‌تری مانند پتروشیمی و فلزات طی روزهای اخیر به‌هیچ‌عنوان بازیگران خوبی نبوده‌اند به‌طورکلی بعد از افزایش نرخ دلار و افزایش ورود نقدینگی تمامی بازارها نقش مطلوبی‌تری در ارتقای شاخص کلان بازار سرمایه نسبت به گذشته داشتند. ورود این نقدینگی‌ها در شرکت‌هایی مانند شرکت‌های پالایشی که ذاتا شرکت‌های صادراتی محسوب می‌‌شوند توانسته‌اند در کواتر اول با رشد ۱۷ درصدی روبه‌رو شوند اما عبور شاخص کلان بازار از ۳۳۰ هزار نیازمند رشد تمامی بازارهای سنگین در کنار بازار پالایش است اگرچه در شش ماهه نخست سال جاری برآیند بازارهای پتروشیمی و فلزات سنگین مثبت ارزیابی‌شده اما این رونق به حدی نبوده که بتواند شاخص کل را به رقمی در حدود ۳۳۰ برساند.به ‌هر رو برای رسیدن به شاخص بالای ۳۳۰ هزار نیازمند ورود نقدینگی‌های کلان، بهبود وضعیت اقتصاد جهانی و داخلی هستیم.اگرچه از ابتدای سال جاری میزان نقدینگی‌های ورودی از ۱۰ تا ۱۴ هزار میلیارد تومان و به شکل کاملا حقیقی بود اما رسیدن به یک نقطه ایده‌آل نیازمند سرریز شدن نقدینگی‌های زیادتر است.بنابراین اگر ورود نقدینگی‌ها کماکان ادامه‌دار باشد می‌‌توان انتظار داشت در یک مقطع میان‌مدت به شاخص ۳۳۰ هزار واحدی دست پیدا کنیم. البته این مورد نیز نیازمند حضور نقدینگی‌ها در بازارهای سنگین است چراکه افزایش نقدینگی‌ها در بازارهای خرد و در حال ورشکستگی به‌هیچ‌عنوان نمی‌تواند اثرگذاری مثبتی در شاخص کلان داشته باشند.گزارش‌ها از بازارهای کلان بیانگر گزارش‌های مطلوبی است و تداوم این روند می‌‌تواند در شاخص کلان مثبت ارزیابی شود. در صورتی که دو طرف ماجرا اندکی سعه‌صدر داشته باشند تا این بازار با رفتار متعادل طی مسیر کند.هم‌اکنون برخی از کارشناسان و حتی مدیران برخی از بازارها به دنبال تلقین بهتر شدن وضعیت پالایشی‌ها و تاثیر آن بر شاخص کل هستند حتی این عده ادعا دارند وضعیت پالایش در نیمه دوم سال به‌واسطه فروش بهتر می‌‌تواند تاثیر هیجانی و آنچنانی در بازار سرمایه داشته باشد.در حالی ‌که باید بدانیم برخلاف تصورات شاخص تعیین مصرف سوخت جهانی ماه‌هایی مانند تیرماه است چراکه در این ماه سفرها و تعطیلات در داخل و خارج از مرزها مانند کشور آمریکا افزایش می‌‌یابد. آمارها نشان می‌‌دهد در این ماه‌ها ۶۰ درصد بر مصرف سوخت فسیلی افزوده‌ شده است.بنابراین لحاظ فصل زمستان به‌عنوان یکی از مولفه‌های افزایش شاخص نماد پالایشی‌ها مقوله صحیحی نیست. در ثانی طی روزهای اخیر به‌خصوص در ۲۱ مهر بسیاری از حقوقی‌ها به‌جای سعه‌صدر شروع به واگذاری سهم‌های پالایشی خود کردند. عرضه زیاد حقوقی‌ها به بهانه ارائه حقوق کارمندان یا هر بهانه دیگر این نماد را تحت تاثیر قرار داده است و به ‌خوبی می‌‌توان دید نمادی که با یک رویکرد داخلی به این میزان شکننده باشد توانایی ارتقای شاخص کلان را ندارد. اگرچه این نماد می‌‌‌تواند اما به سعه صدر شرکت‌های حقوقی به رشد تداوم‌داری برسد اما بدون تردید می‌‌توان ادعا کنیم بازی مثبت بزرگانی مانند پالایش نمی‌تواند رویکرد افزایشی در شاخص کل داشته باشد مگر این اولا این بازار در کنار بازی‌های بزرگ دیگر مانند پتروشیمی و فلزات رشد کند دوم اینکه رشد این بازارها حقیقی باشد سوم اینکه در نیمه دوم شاهد سرازیر شدن نقدینگی‌ها به سمت بازارها کلان باشیم چراکه سرازیر شدن نقدینگی‌ها توسط غیرحرفه‌‌ای‌ها به سمت بازارها و صنایع خرد و کوچک که تولید ندارد و در آستانه ورشکستگی هستند دستاوردی برای ارتقای شاخص کلان محسوب نمی‌شود.
* کارشناس بازار سرمایه