19 - 09 - 2022
از راهاندازی تا تعطیلی مرکز آموزش عالی میراث فرهنگی
سیداحمد محیططباطبایی روند شکلگیری مرکز آموزش عالی میراث فرهنگی تا تعطیلی آن را شرح داد و از فقدان این مرکز در حوزه میراث فرهنگی انتقاد کرد.
مرکز آموزش عالی میراث فرهنگی اواخر دهه شصت با هدف تربیت متخصص در حوزههای میراث فرهنگی در ساختمانی در محوطه کاخ نیاوران در رشتههای هنرهای سنتی، موزهداری، مردمشناسی، باستانشناسی، مرمت آثار تاریخی، مرمت بناهای تاریخی، راهنمای موزه و محوطههای تاریخی و هنرهای سنتی به تربیت کارشناسان مجرب مورد نیاز سازمان میراث فرهنگی و سایر سازمانها میپرداخت. هرچند نقدهایی درباره به کار نگرفتن فارغالتحصیلان این مرکز در سالهای موخر همواره مطرح بود، اما این مرکز تنها ساختار آموزشی در حوزه میراث فرهنگی بود که به طور تخصصی به آموزش نیروی انسانی در این حوزهها میپرداخت.
با این حال، در اواخر دهه هشتاد، رییس وقت سازمان میراث فرهنگی دستور انحلال این مرکز را صادر کرد که در اوایل دهه نود با توجه به خلئی که در آموزش احساس میشد، پس از نامهنگاریهای متعدد با رییسجمهور وقت، سرانجام با ابقا و تداوم فعالیت این مرکز موافقت شد اما در ادامه درگیر اختلافنظر شورای عالی اداری و وزارت علوم شد. در سال ۱۳۹۸ اما رییس سازمان وقت میراث فرهنگی، سرپرستی را برای این مرکز انتخاب و او را ملزم کرد که ظرف شش ماه به استناد مصوبه سال ۹۰ شورای عالی اداری، این مرکز را ابقا کند. در همان سال وسایل مرکز آموزش عالی میراث فرهنگی از نیاوران به خوابگاه دانشجویی پسران در خیابان «بهآفرین» تهران منتقل میشود، ولی تا امروز خبری از راهاندازی دوباره مرکز آموزش عالی میراث فرهنگی نشده است.
به دنبال طولانی شدن این تعطیلی که بدون هیچ جایگزینی اتفاق افتاده و با توجه به ضرورت متخصصپروری بهویژه در حوزه میراث فرهنگی و نقدهایی که به خلاء متخصص در ادارههای میراث فرهنگی استانها، پایگاهها و محوطههای تاریخی و همچنین پژوهشگاه میراث فرهنگی میشود، در گفتوگویی، ضرورت راهاندازی دوباره این مرکز با نگاهی به انتقادها، بررسی میشود.
سیداحمد محیططباطبایی که درحال حاضر رییس کمیته ملی موزهها در ایران (ایکوم ایران) است و از سال ۱۳۷۷ تا ۱۳۸۳ مدیریت معاونت معرفی و آموزش سازمان میراث فرهنگی را برعهده داشت، درباره روند شکلگیری مرکز آموزش عالی میراث فرهنگی، توضیح داد: با تشکیل سازمان میراث فرهنگی در پایان دهه شصت متولیان سازمان در آن زمان متوجه این امر شدند که فاقد تعداد کافی و لازم از کارشناسان ذیربط در حوزههای موزهداری و مرمت هستند و به همین دلیل در این رشتهها لزوم تاسیس یک مرکز آموزشی وجود دارد. هدف از تشکیل این مرکز این بود که از فارغالتحصیلان آن در بدنه سازمان میراث فرهنگی که با خلأ نیروی متخصص مواجه بود، استفاده شود. او ادامه داد: نکته مهم در مرکز آموزش عالی میراث فرهنگی این بود که به جز اساتیدی که در رشتههای ذیربط دارای تخصص و تجربه در دانشگاههای مختلف بودند، از خود حوزه کارشناسی میراث فرهنگی نیز استفاده شود و از خِبرگان این امر که دارای تجربیاتی چند دههای نیز بودند، در بخشهای مختلف سازمان برای آموزش و انتقال تجربیات استفاده شود.
محیططباطبایی در گفت و گو با ایسنا گفت: این رفتار و روند در ابتدا بسیار موفق بود و مرکز در یکی از بخشهای سازمان میراث فرهنگی تشکیل شد و شروع به فعالیت کرد. بعدها روند جذب ورودیها به علت مسائل اداری یا اینکه جذب رسمی دارای معذورات و مشکلاتی بود، دیگر مثل قبل انجام نشد، اما مرکز آموزش عالی همچنان به عنوان یک مرکز تخصصی علمی باقی ماند تا با گسترش رشتهها و با استفاه از کارشناسان خبره و قدیمی که میتوانستند تجربیاتشان را در اختیار دانشجوها قرار دهند، در حوزه میراث فرهنگی به حیات خود ادامه دهد و به این ترتیب، شامل جایگاهی در حوزه آموزش عالی ایران شود.
رییس ایکوم ایران در ادامه به روند تعطیلی مرکز آموزش عالی میراث فرهنگی اشاره کرد و افزود: به هر حال مرکز آموزش به آن شکل تاسیس شده بود و بعد به شکل مرکز آموزشی سایر دانشکدههای کشور درآمد، متاسفانه در دورهای به علت مسائل مختلف که خیلی هم شفاف به آن پرداخته نشد، مورد بیمهری سازمان میراث فرهنگی قرار گرفت و مرکزی را که بخشی از حافظه و خاطره سازمان میراث فرهنگی در دهههای هفتاد و هشتاد بود، به تعطیلی کشاندند. اگرچه قرار بود این مرکز در جای دیگر به کارش ادامه دهد، اما این اتفاق نیفتاد و امروز جای خالی آن را به شدت حس میکنیم.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد