18 - 06 - 2022
نسخه جدید مجموعه اشعار طبری نیما
«جهانصنعت»- ششصدوسیونهمین شب از شبهای بخارا به رونمایی دو کتاب تازهمنتشرشده از نیما یوشیج به نامهای «یادداشتهای روزانه» و «روجا» (اشعار طبری) پرداخت. این نشست از سوی خانه هنرمندان ساری با همکاری کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان مازندران، بنیاد مازندرانپژوهی انوشه و انتشارات رشدیه روز پنجشنبه در سینما کانون شهر ساری برگزار شد. در این شب شراگیم یوشیج، سیده بتول آقامیری، ایرج صادقی، منصور علیاصغری، بیژن هنریکار و علی دهباشی به بحث درباره شعرهای نیما و دو کتاب تازه منتشرشده از او پرداختند.
بنا بر این گزارش، دگرگونی شعر ایران، پس از دوره بازگشت و آغاز جنبش مشروطیت، با حضور چهرههایی چون ایرج میرزا، ادیبالممالک فراهانی، عارف قزوینی، میرزاده عشقی، ابوالقاسم لاهوتی، ملکالشعرای بهار و کوشش کسانی چون تقی رفعت و سیدجعفر خامنهای پا گرفته و صفحهای تازه در پهنه شعر و ادب فارسی گشود. اما سرانجام علی اسفندیاری/ نیمایوشیج (۱۲۷۴- ۱۳۳۸ خورشیدی) بود که مُهر نام خود را بر این صفحه نهاد.
مجموعه اشعار طبری نیما که با نام دفتر «روجا» منتشر شد ۱۴۴ صفحه دارد که در آن ۴۶۶ دوبیتی طبری از نیما به چاپ رسیده است.
در بخشی از مقدمه این کتاب که به قلم شراگیم یوشیج فرزند نیما و دارنده حق چاپ آثار او منتشر شده نوشته شده است: «دیوان روجا در سال ۱۳۶۴ در غیاب من مغلوط و مغشوش با برگردانی بد و آوانگاری نادرست در مجموعه اشعار نیما یوشیج توسط انتشارات نگاه چاپ و منتشر شد و موجب اعتراض اهالی مازندران گردید و به دنبال آن بهانهای شد برای سودجویی اشخاص دیگر در پی چاپهای مکرر و نادرست دیگر.
در چاپ پیشرو بر اساس دستنوشتههایی که در اختیار داشتم، سعی شده تا نسخهای کامل و صحیح از این میراث ارزشمند در اختیار دوستداران نیما قرار گیرد. علاوه بر اشعار طبری که پیش از این منتشر شده، در میان دستنوشتهها، اشعار تازهای وجود داشت که استنساخ شد و برای نخستینبار در این مجموعهها آمده است. اعرابگذاریها و اسلوب نوشتار و همچنین تمام توضیحات و شرح معانی که در پای هر شعر آمده، همه بر پایه دستنوشته و از آن نیماست…
… کسانی که در خصوص زبان طبری تحقیق کرده یا خود از نزدیک با گویشهای متفاوت در مازندران آشنایند، به خوبی میدانند که آوانگاری واژگان این زبان نزد ساکنان کوه و دشت بیش و کم متفاوت است و مثلا آنچه در بارفروش به نوعی ادا میشود، در نور و کجور نوعی دیگر. از این رو سعی شده تا میراث طبری نیما به دقت به همان اسلوب و اعراب نوشتار ضبط و ثبت شود. در همین راستا بازنویسی و آوانگاری این اثر با همکاری عادل جهانآرای و مانی سولده انجام گرفت و آرش انجمروز در شناسایی برخی نقاط و مکانهای محلی یاری رساند. امید است نسل امروز حافظ میراث ارزشمند نیما باشد.»
اصالت نسخه جدید روجا
عادل جهانآرای نویسنده کتاب «۵۰۰ روز با نیما» که در بازنویسی و آوانگاری دفتر اصلاح شده روجا با شراگیم یوشیج همکاری کرد درباره این دفتر از اشعار طبری نیما گفت: با توجه به اینکه مجموعه تازه منتشر شده تحت مراقبت و با حساسیت و وسواس ادبی بالای شراگیم یوشیج تهیه شده طبیعتا نسبت به چند دفتر قبلی کاملتر و نزدیکتر به اصلِ طبری سرودههای نیماست.
وی افزود: برای انتشار این مجموعه حدود ۴۸۰ دوبیتی از نیما بازخوانی شد که برخی از این دوبیتیها تاکنون منتشر نشدهاند و در نهایت با نظر فرزند ایشان ۴۶۶ دوبیتی در دفتر جدید روجا منتشر شد.
نیماپژوه و روزنامهنگار مازندرانی خاطرنشان کرد: نکته قابل توجه درباره این نسخه از روجا، تطبیق بسیاری از اشعار منتشرشده با نسخههای دستنویس و اصلی اشعار بود که تحت نظر شراگیم و با همراهی پژوهشگران مختلف انجام شد. این فرآیند سبب شده برخی از ابهامات موجود در اشعار که به دلیل خوانش نادرست از روی نسخه دستنویس رخ داده بود برطرف شود.
ویژگیهای نسخه جدید روجا
در مراسم رونمایی این دو کتاب که به اهتمام خانه هنرمندان ساری و با حضور استاد علی دهباشی سردبیر مجله فرهنگی هنری بخارا و تعدادی از اهالی فرهنگ و ادب مازندران برگزار شد، چند تن از نیماپژوهان نیز دیدگاههای خود را درباره نسخه جدید روجا و همچنین نیما و جهانبینی او بیان کردند.
این شاعر و پژوهشگر خاطرنشان کرد: چند نکته در نسخه جدید وجود دارد. یکی اینکه یکسری دوبیتیهای جدید اضافه شده است. به همین دلیل کمی اختلاف دارد با مجموعههای قبلی که توسط عظیمی و اسدی منتشر شد. این آثار از روی دستنوشتههای اصلی نیماست.
علیاصغری اظهار کرد: بعضی ابیات هم ابهامهایی داشتند که در این نسخه رفع ابهام انجام شد. البته در همین نسخه هم ایرادهایی وجود دارد که در فرصتی مناسب پیرامون آنها صحبت خواهیم کرد.
وی ادامه داد: در نسخه پیشین به دلیل درک نکردن برخی واژهها، به جای آنها جای خالی گذاشته شده بود. در نسخه طاهباز یکسری واژهها را نتوانستند از روی دستخط نیما بخوانند و جای واژه را خالی گذاشتند. این موارد نیز در این نسخه بر اساس اسناد موجود و دستنوشتهها اصلاح شد.
علیاصغری گفت: کار مهمی که جناب شراگیم در زمینه روجا و اشعار و فرهنگ مازندرانی در دست انجام دارد گردآوری فرهنگ روجاست.
در این اثر، واژگان طبری گردآوری شده توسط نیما برای انتشار در حال تدوین است که اثری ارزشمند برای فرهنگ مازندران محسوب میشود. امیدواریم این اثر نیز با همت فرزند نیما به چاپ برسد که میتواند به شناساندن دفتر روجا و اندیشههای نیما کمک زیادی میکند.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد