25 - 04 - 2022
ثبات سطح آب دریاچه ارومیه
کارشناس زیستگاههای آبی اداره کل محیطزیست آذربایجان غربی گفت: خوشبختانه اکنون سطح آب دریاچه ارومیه به ثبات رسیده و باید به دنبال راهکارهای عملی برای افزایش آن باشیم.
به گزارش آنا، علیرضا سیدقریشی با بیان اینکه از اوایل دهه ۷۰ ارومیه دچار کاهش شدید بارندگی و خشکسالی شده است، گفت: بر همین اساس بحران و تغییر اکوسیستم دریاچه ارومیه در همین دهه آغاز شده است.
وی افزود: ورودیها و روانآبهای دریاچه ارومیه در این دهه کاهش شدیدی داشته و حتی پس از اینکه بارشها به حالت عادی برگشت، باز ورودیهای آبی به دریاچه ارومیه به حالت اولیه خود بازنگشته و با چالش مواجه است.
سیدقریشی ادامه داد: توسعه وسیع کشاورزی در حوضه آبریز کم کم شکل گرفت و خشکسالی در این منطقه نشان داد که ما در مدیریت منابع آب مشکلاتی داشتیم و بر همین اساس روانآبها را در دهه ۷۰ به طور کامل از دست دادیم.
کارشناس زیستگاههای آبی اداره کل محیطزیست آذربایجان غربی گفت: در ۴۲ سال گذشته به طور متوسط ۱/۴ میلیارد مترمکعب ورودی آب به دریاچه داشتیم اما این میزان در دو سال گذشته به ۴/۲ میلیارد مترمکعب کاهش داشته است و بر همین اساس گاهی تا ۳۰۰ میلیون مترمکعب کاهش ورودی آب به دریاچه ارومیه را شاهد هستیم.
قریشی گفت: بررسیها نشان داده درست زمانی که میزان آب ورودی به دریاچه ارومیه کاهش مییابد سطح زیر کشت در همان سالها افزایش داشته و این یعنی مسوولان هیچ برنامهای برای دوره خشکسالی ارومیه نداشتهاند. بنابراین با کاهش محسوس آب دریاچه ارومیه مواجه شدهایم.
وی با تاکید بر اینکه در احیای دریاچه ارومیه بایستی همه عوامل در نظر گرفته شود، افزود: صرفا با انجام یک اقدام مشخص مانند انتقال حوضه به حوضه آب کمبود آب دریاچه ارومیه حل نمیشود.
کارشناس زیستگاههای آبی اداره کل حفاظت محیطزیست آذربایجان غربی در ادامه سخنانش سطح تراز آبی دریاچه ارومیه را هزار و ۲۷۸ در سال ۸۴ اعلام کرد و گفت: این میزان اکنون به هزار و ۶۱/۲۷۰ رسیده است. با این وجود اکنون وضعیت دریاچه ارومیه به حالت ثبات رسیده و باید راهکارهایی عملی با کمک تمامی ذینفعان برای احیای آن در دستور کار قرار گیرد.
سیدقریشی همچنین یادآور شد: ارگانهای ذینفع در حوضه دریاچه ارومیه تاکنون برنامه مدونی برای حفاظت از آن نداشتهاند اما ما اعلام میکنیم به عنوان سازمان حفاظت از محیطزیست اولویت ما حفظ دریاچه ارومیه است نه توسعه کشاورزی چرا که توسعه بیرویه اراضی کشاورزی در کنار افزایش برداشت از آبهای سطحی و زیرسطحی به منظور کشاورزی از عوامل اصلی کاهش سطح آب دریاچه ارومیه است.
وی در ادامه اثرات خشکشدگی دریاچه ارومیه بر مناطق اطراف را مخرب دانست و گفت: ایجاد گرد و غبار نمک، کاهش سطح آبهای زیرزمینی و احتمال شیوع بیماریهای جدید از جمله خطرات و اثرات مخربی است که مردم این استان را تهدید میکند.
وی گفت: حداقل تراز دریاچه ارومیه طبق برآوردها باید هزار و ۱/۲۷۴ از سطح آبهای آزاد باشد که اکنون ما ۴۶/۳ سانتی متر از این سطح تراز پایینتر هستیم و هدف ستاد احیای دریاچه ارومیه رسیدن به این حداقل تراز است.
سید قریشی همچنین از افزایش میزان بارشها در سال ۹۴ خبر داد و گفت: این میزان بارش در حوضه آبریز دریاچه ارومیه ۶/۳۸ درصد افزایش داشته است.
وی اما انتقال علوفه برای تغذیه حیات وحش جزایر دریاچه ارومیه را از جمله مشکلات و بحرانهای خشکی دریاچه ارومیه عنوان کرد و گفت: هر ساله این بحران گریبانگیر حیات وحش جزایر دریاچه ارومیه میشود و ما باید برای تغذیه این حیات وحش و جلوگیری از خروج آنها از جزایر اقدامات اساسی را انجام دهیم.
وی همچنین پتانسیل آبی تجدیدپذیر دریاچه ارومیه را هفت میلیارد مترمکعب اعلام کرد و گفت: اکنون در حوضه آبریز دریاچه ارومیه بیش از ۷۰ درصد منابع آبی مورد استفاده قرار میگیرد.
کشاورزی عامل اصلی نابودی دریاچه ارومیه نیست!
همچنین مدیر پروژه ترویج کشاورزی پایدار درحوضه دریاچه ارومیه گفت: هر چند گفته میشود توسعه کشاورزی در حوضه دریاچه ارومیه باعث نابودی آن شده اما باید بگویم که کشاورزی تنها ۳/۲ میلیارد مترمکعب آب مصرفی این حوضه را به خود اختصاص میدهد.
امین آقایی با بیان اینکه شش درصد از تولیدات کشور در استان آذربایجان غربی تولید میشود، گفت: اکنون یک میلیون هکتار زمین قابل کشت در این استان وجود دارد که ۸۳۰ هزار هکتار از آن زیر کشت بوده و بیش از ۱۰۰ هزارهکتار باغ داریم.
آقایی تاکید کرد: ۳۰ درصد از اشتغال مردم استان بسته به کشاورزی است، یعنی مستقیما افراد به کشاورزی مشغول هستند و باقی اشتغال نیز به صنعت و گردشگری و خدمات بر میگردد که این سه بخش نیز به کشاورزی وابسته هستند.
وی در ادامه همچنین یادآور شد: در استان آذربایجان غربی ۱۰میلیون مترمکعب آب سطحی وجود دارد که میتوان با هدایت درست آن در کنار ایجاد الگوی کشاورزی پایدار یکی از مهمترین مشکلات دریاچه ارومیه یعنی کاهش آب ورودی به آن را حل کرد.
مدیر پروژه ترویج کشاورزی پایدار درحوضه دریاچه ارومیه اضافه کرد: ما به دنبال آن هستیم که با جلب مشارکت کشاورزان همین میزان کم مصرف آب را نیز کاهش دهیم.
زندگی ۵ میلیون نفر به دریاچه ارومیه وابسته است
از سوی دیگر مدیر پروژه احیای تالابهای سازمان حفاظت محیطزیست گفت: موضوع تالابها فقط مساله حفظ تنوع زیستی نیست بلکه موضوع خدمات و کارکردهای آنهاست چراکه به عنوان مثال زندگی پنج میلیون نفر به دریاچه ارومیه وابسته است.
محسن سلیمانی عنوان کرد: باید برای مدیریت تالابها از رویکرد سنتی به سمت رویکرد جامع و زیست بومی حرکت کرده و فقط به حفظ منطقه توجه نشود.
وی خاطرنشان کرد: برای اینکه دستاندرکاران مختلف را درگیر مدیریت مناطق حفاظت شده کنیم باید برنامه جامعی داشته باشیم که نقش همه ذینفعان در آن مشخص شده باشد.
«درباره دریاچه ارومیه این برنامه تدوین شده و فرآیند تامین سهم حقابه ارومیه نیز مشخص شده و سازمان محیطزیست برنامه خشکسالی ارومیه را تدوین کرده است»؛ این را سلیمانی گفته و تاکید کرده اقدامی که مدتهاست سازمان حفاظت محیطزیست برای احیای دریاچه ارومیه دنبال آن بوده است، جلب مشارکت مردم بوده چراکه مردم بهرهبرداران اصلی از دریاچه ارومیه هستند بنابراین میتوانند نقشی اساسی در احیای دریاچه ارومیه ایفا کنند.
وی جوامع محلی، بخش دولتی، بخشخصوصی و سازمانهای بینالمللی را چهار ضلع پازل احیای دریاچه ارومیه دانست و گفت: بر همین اساس پروژه همکاری در احیای دریاچه ارومیه با الگوسازی مشارکت جوامع محلی در انجام فعالیتهای کشاورزی پایدار و حفاظت از تنوع زیستی گونههای در معرض خطر در دریاچه ارومیه با همکاری کشور ژاپن آغاز شده است.
سلیمانی گفت: قرار است معادل ۳۰ هزار هکتار از زمینهای کشاورزی در شبه پایلوتی که ۱۳ هزار کشاورز در ۴۱ روستا هستند بر اساس این پروژه الگوی کشاورزیشان اصلاح شود.
وی یکی از گامهای اصلی این پروژه را ساختاردهی و سازماندهی عوامل اجرایی برای پیشبرد پروژه احیای دریاچه ارومیه دانست و گفت: آموزش و ظرفیتسازی عوامل اجرایی و نهادهای مردمی، اعتمادسازی و سازماندهی جوامع محلی، گردآوری اطلاعات مزارع توسط کارشناسان و جوامع محلی، برنامهریزی مشارکتی با مردم، استقرار تکنیکها و روشهایی برای اصلاح الگوی کشاورزی همچنین بررسی اثربخشی طرح و بهرهمندی از کمکهای سمنها از گامهای دیگر این پروژه است.
سلیمانی همچنین یکی از ریسکهای مهم این پروژه را زمانبر بودن آن دانست و گفت: انجام این پروژه وقت بسیاری را میطلبد و نباید خیلی زود از آن نتیجه گرفت.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد