23 - 12 - 2019
فرار رو به جلو
«جهان صنعت»- سیاستهای ترامپ در مورد ایران تاکنون با شکست روبهرو بوده است. این موضوع قابل اغماض نیست چرا که سیاست خارجه آمریکا تاکنون با اعمال تحریمها علیه ایران به دنبال تسلیم و به زانو در آوردن ایران بود اما نه تنها مقامات تهران عقب ننشستند بلکه رویکرد رو به جلو و مقابله به مثلی را در برابر واشنگتن و البته بریتانیا که عضو اتحادیه اروپاست پیش گرفتند. باید اذعان داشت که با خروج ایالات متحده آمریکا از برجام، دور تازهای از تحریمها علیه ایران وضع شده است؛ تحریمهایی که جنگ اقتصادی را به وجود آورد و مردم را در تنگنا و مشکلات مالی قرار داد. اما این موضوع مطالبه اصلی واشنگتن و تیم جنگطلب ترامپ نبود. آنان به دنبال سقوط جمهوری اسلامی و تغییر رفتار مقامات ایران بودند که با وجود تنشهای اخیر در منطقه، درگیری دریایی در خلیجفارس، بگیر و ببندهای تهران و بریتانیا و مهمتر از همه عدم همراهی اروپا در اجرایی شدن اینستکس، دولتمردان ایران حاضر به مذاکره با آمریکا نشدند. این در حالی بود که واشنگتن هیچ پیششرطی را برای مذاکره قائل نشد اما باز هم نتوانست رضایت ایران را تنها برای گفتوگو با مقامات کاخ سفید جلب کند. چندی پیش بود که موضوع پیشنهاد کاخ سفید برای مذاکره با ظریف مطرح شد اما نه تنها این دعوت مورد استقبال ایران قرار نگرفت بلکه حتی لزومی به رسانهای شدن این خواسته از جانب ایران دیده نشد. پاسخ نه ایران به دعوت برای مذاکره دست رد به سینه واشنگتن زد و این شکست ترامپ در بهکارگیری راهکار دیپلماسی در مورد ایران بود که تاکنون جواب نگرفته است. نمونه آن ورود نخستوزیر ژاپن به عنوان واسطه به ایران بود؛ مسافری که قصد انتقال پیام ترامپ را به مقامات ایران داشت اما با پاسخ صریح رهبر انقلاب مواجه شد و نهایتا پیک آمریکا دست خالی به توکیو بازگشت.
بعد از آن فرانسه به عنوان مهمترین میانجی معرفی شد. واقعیت آن است که تنشهای اخیر منطقه، اختلافات تهران و واشنگتن و خطر خروج انگلیس از برجام باعث عزم جدیتر فرانسه برای گام برداشتن در مسیر دیپلماتیک و البته میانجیگری شد. البته فرانسه ماههاست فعالیتهای فشردهتر و بارزتری را برای کاهش تنش بر سر برجام انجام داده.
مشاور ماکرون در این چند وقت اخیر دو بار به تهران سفر کرده و در هفتههای پیش نیز عراقچی معاون وزیر خارجه پیامی را از جانب روحانی به ماکرون انتقال داده است. اکنون نیز صحبت از سفر رییسجمهور این کشور به تهران است تا شاید شرایط بحرانی برجام و تنشهای اخیر منطقه به نقطه مطلوب برسد.
باید توجه داشت که شرایط کنونی فرانسه برای میانجیگری بیش از سایر کشورها فراهم است چرا که هم عضو اتحادیه اروپاست و هم نگران شکست برجام. مضاف بر آن موقعیتی هم برای برآمد قویتر در عرصه بینالمللی، اروپا و خاورمیانه دارد و البته روابطش با تهران از لحاظ اقتصادی نیز قابل توجه است.
از این رو دستگاه دیپلماسی تهران نیز به فرانسه امید بسته و ساعاتها برای حل مشکلات اخیر با رییسجمهور این کشور زمان صرف کرده است. کار میانجیگری ماکرون به جایی رسید که برای زنده نگه داشتن برجام از حسن روحانی رییسجمهور ایران دعوت کند تا در نشست جی ۷ که قرار است در تاریخ ۲۴ آگوست در شهر ساحلی «بیاریتز» فرانسه برگزار شود شرکت و با دونالد ترامپ رییسجمهور آمریکا دیدار کند. ماکرون به روحانی قول داده که بسیاری از مسائل موجود میان تهران و واشنگتن علاوه بر برجام با این دیدار حل میشود اما با این وجود روحانی نه قبول کرده که خود به این نشست برود و نه اینکه نمایندهای را که احتمالا محمدجواد ظریف وزیر خارجه ایران باشد به این نشست اعزام کند. و این تصمیم ایران دست ردی دیگر بر پیشنهاد مذاکره و شکست رویکرد ترامپ نسبت به تهران بود.
اکنون کشورهای عربی در خصوص پیوستن به ائتلاف دریایی سکوت کردند و کشورهایی چون آلمان، فرانسه، اسپانیا، کرهجنوبی و ژاپن پیشنهاد آمریکا را برای شرکت در ائتلافی ضدایرانی رد کردند. مضاف بر آن میانجیگری کشورها برای وساطت میان تهران و واشنگتن تاکنون به جایی نرسیده و این نشان از دست بسته ترامپ در برابر سیاست ایران دارد که غیر از اعمال تحریمها نتوانست راه به جایی ببرد. گواه این مدعا عصبانیت ترامپ از رییسجمهور فرانسه پس از جواب رد روحانی است. پس از افشای خبر جواب رد روحانی به پیشنهاد ماکرون برای دیدار با ترامپ، رییسجمهور آمریکا در توئیتر نوشت: ایران گرفتار مشکلات جدی مالی است.
آنها به شدت خواهان گفتوگو با آمریکا هستند ولی از طرف همه کسانی که ادعا میکنند نماینده ما هستند از جمله رییسجمهور فرانسه به آنها علامتهای اشتباه داده میشود. وی با اشاره مستقیم به امانوئل ماکرون که در ماههای اخیر بارها با حسن روحانی همتای ایرانیاش تلفنی گفتوگو داشته نوشت: میدانم که نیت امانوئل خیر است، همانطور که دیگران نیز چنین هستند، ولی هیچکس نمیتواند به نمایندگی ایالات متحده حرف بزند مگر خود ایالات متحده!
به نظر میرسد تغییر مداوم لحن رییسجمهور آمریکا از تهدید ایران به التماس برای مذاکرات و نهایتا خراب کردن کشورهایی که نتوانستند در زمینه حل اختلاف تهران و واشنگتن کمکی کنند نشان از شرایط نابسامان روانی و سیاستهای ترامپ دارد.
اکنون رییسجمهور آمریکا در برابر ایران تسلیم شده ولی نمیخواهد خود را مقصر نشان دهد. او به دنبال آن است تا شرایط پیشآمده کنونی را به گردن کشورهای میانجی بیندازد تا خود را مبرا نشان دهد یا از مشکلات پیشآمده به نحوی فرار کند.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد