16 - 02 - 2021
۴ میلیون دانشآموز عضو سامانه شاد نیستند
«جهانصنعت»- ششمین همایش بینالمللی مدرسه برای اولین بار در ایران در تاریخ ۲۵ و ۲۶ بهمن ماه سال جاری در تالار همایشهای بینالمللی دانشگاه الزهرا به صورت حضوری و مجازی برگزار شد. این همایش با حضور حاجیمیرزایی وزیر آموزش و پرورش و زاهدی عضو کمیسیون آموزش عالی مجلس شورای اسلامی و همین طور مهناز ملانظری رییس دانشگاه الزهرا و حاتمی رییس سازمان نظام روانشناسی و اعضای هیاترییسه سازمان نظام روانشناسی و مشاوره تشکیل شد.
محورهای اصلی که در این همایش نقد و بررسی شد، شامل رتبهبندی مدارس، ارتقای کیفیت مدارس، توانمندسازی معلمان، آموزش مجازی، چالشهای هوش دانشآموزان تیزهوش، بحث روانشناسی مثبت و… بود.
بیش از ۲ میلیارد دانشآموز حضور فیزیکی ندارند
در ابتدای این نشست فریبرز درتاج استادتمام دانشگاه علامه طباطبایی و رییس همایش گفت: خوشبختانه با وجود شیوع کرونا در سراسر جهان موفق شدیم برای اولینبار کنگره روانشناسی مدرسه را به صورت بینالمللی به همراه سخنرانانی از کشورهای آمریکا، انگلیس، مالزی و تاجیکستان به صورت حضوری و مجازی برگزار کنیم. هدف از برگزاری کنگره روانشناسی مدرسه کمک به ارتقای کیفی مدرسههاست.
وی در ادامه افزود: امروزه بیشتر از یک میلیارد و ۶۰۰ میلیون دانشآموز بعد از بیماری کووید۱۹ قادر به حضور فیزیکی در مدرسه نیستند و هیچ آموزشی نمیتواند جایگزین آموزش حضوری شود. وی با اشاره به تحقیقی که توسط OECD یعنی سازمان توسعه و همکاریهای اقتصادی با همکاری دانشگاه هاروارد روی ۳۶ کشور جهان انجام داد این موضوع را اعلام کرد. در فرانسه ایتالیا و آلمان تا ۸۲ درصد زمان کمتری را در هفته صرف یادگیری کردند. در کشور اتریش، سوییس و آلمان در مقایسه با زمان دایر بودن مدرسه ۴ تا ۸ ساعت میزان یادگیری در طول هفته کاهش پیدا کرده است از هر پنج دانشآموز، یک نفر زیر ۹ ساعت در هفته مطالعه میکند. در فرانسه ۵ تا ۸ درصد دانشآموزان بعد از دو هفته تعطیلی با معلمان خود تماس نگرفتند و در آمریکا ۱۳ درصد دانشآموزان بعد از سه هفته تعطیلی مدارس هیچ تماسی با معلمان خود نداشتهاند که این امر منجر به افت تحصیلی بین ۳۰ تا ۷۰ درصد در دانشآموزان شده است .
درتاج با توجه به پژوهشی که در انگلستان درباره سه هزار مدیر مدرسه انجام شده بود اعلام کرد: این مدارس تنها کمتر از ۷۰ درصد برنامه تحصیلی را پوشش دادند یعنی حداقل ۳ ماه تحصیلی را نتوانستند تحت پوشش قرار دهند. در این راستا پسران نسبت به دختران عقبماندگی تحصیلی بیشتر و بچههای مناطق محروم تا ۴۶ درصد افت تحصیلی را تجربه کردند. ایشان اعلام کردند در ایران چهار میلیون دانشآموز عضو سامانه شاد نیستند و یا دسترسی به اینترنت و تبلت و گوشی هوشمند ندارند.رییس انجمن روانشناسی تربیتی ایران راهکارهای بعضی از کشورها را در دوره کرونا برشمرد. اسپانیا از پروژه شانس دوباره استفاده کرده که در این پروژه مسائل تحصیلی دانشآموزان از طریق تلفن و به شکل انفرادی پیگیری میشود. در آلمان از خدمات معلم سیار برای راهنمایی و مشاوره دانشآموزان استفاده میشود. در کشور نیوزیلند بیشتر آموزشهای کاغذی و چاپی را برای دانشآموزان تدارک دیده و در فرانسه از کانالهای متعدد رادیویی و تلویزیونی آموزشهای لازم به دانشآموزان داده میشود. در پرتغال برنامه غنیسازی آموزشی برای دانشآموزان ابتدایی در نظر گرفته شده است. در کشور پرتغال برای دانشآموزانی که امکان استفاده از اینترنت را نداشتند آموزشهای حضوری را تدارک دیدهاند. کلاسهای حضوری به دانشآموزان با محدودیت بیشتر در نظر گرفته شده و در سوئد هرگز مدارس تعطیل نشدهاند. درتاج در پایان صحبتش اعلام کرد: تداوم برنامههای آموزشی در کشور باید به گونهای باشد که در تابستان سال آینده بتوانیم کلاسهای جبرانی فشرده را به شکل حضوری برای دانشآموزان داشته باشیم. اکنون به دلیل اهمیت موضوع دانشآموزان ابتدایی حداقل دو تا سه روز در هفته برای کلاسهای حضوری بازگشایی شود.
لزوم رفع نواقص آموزش مجازی برای سال آینده
همچنین محمدمهدی زاهدی رییس کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی نیز در ششمین همایش بینالمللی روانشناسی مدرسه در رابطه با مفهوم روانشناسی مدرسه در شرایط عادی و بحرانی، گفت: در حالت عادی و در شرایط حضور، دانشآموزان زنگ تفریح دارند و شور و نشاطی در مدرسه حاکم است و در ایام تعطیل نیز حتما تفریحی را در کنار خانواده دارند که این امر در روحیه و افزایش سطح پویایی آنها اثرگذار است اما در حال حاضر با پیدایش کرونا، روانشناسی کودکان از حالت عادی کاملا متفاوت شده است. اینجاست که اعضای روانشناسی باید بسیار دقیقتر از قبل عمل کنند زیرا در حال حاضر نوعی بینشاطی ناشی از عدم حضور در مدارس و آموزش مجازی در دانشآموزان رخنه کرده است و از طرفی سیستم شاد نیز با تمام نقاط قوت خود به گونهای نیست که بتواند پاسخگوی نیازهای روحی و همهجانبه دانشآموزان باشد.وی با اشاره به بحث رتبهبندی مدارس و فرهنگیان اظهارداشت: ارزیابی فرهنگیان و رتبهبندی مدارس نیز در شرایط کرونایی بسیار متفاوت از شرایط عادی است. معلمی که حاضر است در شرایط سخت به دلیل نبود امکانات به دانشآموزان کمبرخوردار و بدون امکانات خدمترسانی کند، نسبت به معلمان دیگر در شرایط فعلی باید امتیاز بالاتری داشته باشد.
رییس کمیسیون آموزش مجلس شورای اسلامی ادامه داد: ارزیابی مدرسه نیز به همین ترتیب است چراکه در شرایط عادی پارامترهای بسیاری برای ارزیابی و رتبهبندی مدارس از جمله بوفه، سیستم ایاب و ذهاب، حضور و تعامل معلمان با دانشآموزان و… وجود دارد که در شرایط کرونایی امکان سنجش با آنها وجود ندارد لذا رتبهبندی مدارس در چنین مدارسی چگونه میشود؟
زاهدی با بیان اینکه ما نباید ارزیابی را فقط به مدارس محدود کنیم بلکه نقش ناحیه و ادارههای کل آموزش و پرورش نیز در این حوزه مهم است، مطرح کرد: طی یک سال اخیر با وجود تمام تلاشهای انجام شده، هنوز نتوانستهایم به صورت ۱۰۰ درصدی به کل دانشآموزان خدمترسانی کنیم و به همین خاطر لازم است شرایطی فراهم شود که بتوان پوشش کامل در ارائه مباحث آموزشی به دانشآموزان داشته باشیم.
وی در پایان با اشاره به تجربه یک ساله کشور در حوزه آموزش مجازی تاکید کرد: ما باید نواقص تجربه یک سال خود در آموزش مجازی را پیدا و برای سال آینده نواقص موجود را مرتفع کنیم تا سال آینده تمامی دانشآموزان تحت پوشش قرار گیرند.
مدرسه، بهداشت روانی جامعه
در ادامه نشست محسن حاجیمیرزایی وزیر آموزش و پرورش بیان کرد: اگر مدرسه را در کنار خانواده، اصلیترین کانون تربیت کودکان بدانیم و تغییرات وسیع و عمیق را در مدرسه رقم بزنیم، برای تمامی حوزهها و امور راهگشا خواهند بود.
وی با بیان اینکه روانشناسی بخش تفکیک ناپذیر تعلیم و تربیت است، افزود: همه آنچه در تعلیم و تربیت شکل میگیرد، نمیتواند جدا از روانشناسی شکل گیرد لذا ما از یک پیوند عمیق و اساسی بین اهداف تعلیم و تربیت با روانشناسی صحبت میکنیم.
حاجیمیرزایی با اشاره به پویایی فضای آموزشی و مخاطبان در مدارس ادامه داد: این نکته را نباید فراموش کنیم که ما هم در محیطی که کار میکنیم پویایی وجود دارد هم مخاطبان پویایی داریم. تحقق اهداف تعلیم و تربیت در یک محیط پویا ما را به سمت عمیقتر شدن در درک شرایط سوق میدهد. هر چه این درک عمیقتر و دقیقتر باشد، مسائل و معضلات در کشور به تبع آن کمتر و تحقق اهداف سریعتر است.
وزیر آموزش و پرورش با بیان اینکه مدرسه یک سیستم بهداشت روانی جامعه است و بیشترین اختلالات روانی در این سن رخ میدهد، اظهار داشت: امروزه در نهاد تعلیم و تربیت، طرحهای بسیاری برای صیانت از دانشآموزان ارائه میشود که طرح مراقبت از دانشآموزان یکی از آنهاست. البته باید به این نکته نیز توجه داشت که در مسیر تغییرات، تنها دانشآموز نیست که تغییر میکند بلکه روشها، نوع ارتباط و معلمان نیز در این مسیر قرار دارند.حاجیمیرزایی با اشاره به مواجهه غیرمنتظره جهان با کرونا گفت: این ویروس در جهان یک پدیده جهانی و غیرمنتظره بود که همه ابعاد زندگی و بهطور خاص نظام آموزشی را تحت تاثیر قرار داد. ما در مواجهه با پدیده کرونا یکسری اثرات آشکار داریم و یکسری تبعات خاموش و پنهان که نگرش به این پدیده نیز در دو سطح است؛ یک سطح، سطحی است که این موضوع را امری گذرا میبیند که براساس آن باید منتظر باشیم تا کرونا تمام شود و شرایط به حالت عادی بازگردد. نگاه دوم این است که کرونا را یک فرصت ویژه برای افزایش تابآوری و فرصت انتخاب، کسب تجربیات نو در نظر میگیرد اما باید توجه کنیم که این فرصت گذرا است اما در کنار همه مصائب شرایطی را ایجاد کرده که میتوانیم ساختارهای سنتی را بشکنیم و به سمت نوآوری حرکت کنیم.
وی با بیان اینکه در حال حاضر تعادل جدیدی در حال شکلگیری است، مطرح کرد: با بروز کرونا دوگانههای مختلفی بین سلامت با آموزش، اقتصاد و... در کشور شکل گرفت که مدیریت سنجیده این دوگانهها و ایجاد یک تلفیق هوشمندانه بین آنها با سلامت، اکنون یک مأموریت بسیار جدی در کشور است.
وزیر آموزش و پرورش گفت: طی یک سال اخیر و پیدایش ویروس کرونا، نظام آموزشی ما یک تکان بسیار محکم خورده است. امروز ما آموزش در بحران را مدیریت میکنیم و در غیاب آموزش حضوری به آموزش مجازی روی آوردهایم اما هیچ چیز جایگزین آموزش حضوری نیست. ما امروز نیازمند دانش روانشناسی برای حل مسائل کنونی و مدیریت حدود یک میلیون معلم و بیش از ۱۵ میلیون دانشآموز و شبکه گسترده آموزش و پرورش هستیم که امیدواریم با یک نگاه علمی و بررسی دقیق، بتوان نواقص موجود را برطرف کنیم و سبب بهبود مشکلات فعلی در این حوزه شویم.
لزوم کاربردیتر شدن پژوهشها
در ادامه دکتر غلامحسین رحیمی معاون پژوهش و فناوری وزارت علوم، تحقیقات و فناوری گفت: اکنون باید رشتههای تحصیلی را در بخش پژوهش به سمت کاربردی شدن سوق دهیم و در بخش فناوری نیز لازم است رشته روانشناسی پا به پای رشتههای دیگر حرکت کند.
وی افزود: در بخش پژوهش از رشته روانشناسی چند انتظار وجود دارد که یکی از آنها بحث تربیتی پژوهشگر است بدین معنا که پژوهشگر به لحاظ اخلاقی و تربیتی از اصول استاندارد و شایسته پیروی کند تا در آینده نیز بتواند در توسعه علمی به درستی کوشا باشد.معاون پژوهش و فناوری وزارت علوم ادامه داد: مورد دیگر بحث تحقیقی پژوهش است. ما در حوزه روانشناسی تحقیق میکنیم که آیا این پژوهش در بسترهای مختلف قابل ارائه است یا خیر. سطح تحقیقاتی در روانشناسی به گونهای است که نتایج آن قابل عرضه برای صاحبنظرانی است که در این حوزه فعالیت میکنند.
دکتر رحیمی در رابطه با ارتباط بین حوزه روانشناسی و پژوهش مطرح کرد: موضوع دیگر در این زمینه، بحث کاربردی پژوهش است. اینکه تحقیقات چه تاثیراتی در محیط بیرونی دارند و فهم اینکه مثلا چه ارتباطی بین نمره سال آخر دبیرستان با رتبه کنکور دانشآموزان وجود دارد. با فهم این موارد و کاربردهای پژوهش میتوان به ارائه راهکارهای اصولی برای بهبود مسائل پرداخت.
معاون پژوهش و فناوری وزارت علوم در ادامه با اشاره به برخی از دغدغههای حوزه علوم انسانی اظهار داشت: در حوزه علوم انسانی این دغدغه وجود دارد که چگونه فناوری میتواند در این حوزه ظهور کند. البته باید گفت که فناوری در این حوزه ورود دارد و یکی از مواردی که باید در حوزه روانشناسی مورد بررسی قرار گیرد، اثر فناوری و تکنولوژی بر ذهن و روان افراد است.
وی با بیان اینکه روانشناسی شالوده بسیاری از رشتهها است، گفت: حضور رشته روانشناسی در بحث صنایع خلاق یکی از مواردی است که اکنون مورد توجه قرار دارد. این مبحث ترکیبی از رشته هنر و علوم انسانی است زیرا باید همه رشتههای علوم انسانی و بهخصوص روانشناسی در حوزه فناوری و مراکز رشد حضور جدی داشته باشند.
لزوم توجه دانشگاهها به مباحث تربیتی دانشآموزان
دکتر ملانظری رییس دانشگاه الزهرا نیز در ادامه این همایش گفت: برپایی چنین همایشی فرصت مغتنمی است تا ضمن ارائه مقالات، بحث توجه و پرداختن به مدرسه در حوزه آموزش و روانشناسی دانشآموزان مکرراً مورد توجه قرار گیرد.
وی با بیان اینکه مدرسه نقش مهمی در زندگی کودکان و نوجوانان دارد، افزود: خدمات روانشناسی در مدرسه از بحث مشاوره و ارزیابی تا مسائل پژوهشی و پیشگیریها فرصتی است تا بتوانیم دانشآموزان را در زمینههای مختلف کمک و راهنمایی کنیم و از این طریق به سمت تربیت انسانهایی کارآمد حرکت کنیم.
رییس دانشگاه الزهرا ادامه داد: قطعا پرداختن به موضوع روانشناسی مدرسه برای دانشگاهها به صورت عام و برای دانشگاه الزهرا بهصورت خاص بسیار مهم است. ما در دانشگاهها باید توجه به دانشآموزان و افزایش توانمندی آنها را به عنوان دانشجویان آینده بهصورت جدی مورد توجه قرار دهیم.
دکتر ملانظری با بیان اینکه پرداختن به مساله دانشآموزان به دانشگاهها کمک میکند تا در آینده دانشجویانی با توانمندی بالا در حوزههای مختلف از جمله حل مسائل داشته باشیم، گفت: دانشگاه الزهرا به عنوان دانشگاه خاص بانوان این همایش را فرصت بسیار مغتنمی میداند تا با پرداختن به چنین مسائلی زمینه را برای تربیت فرزندان و دانشآموزان کشور فراهم کند چراکه طرح این مسائل در دانشگاهها و بالابردن سطح آگاهی با حضور اساتید و بزرگان این حوزه، کمک بزرگی به اصلاح روند آموزشی و تربیتی خواهد کرد.
وی افزود: امیدواریم با تلاش موجدانه اساتید بتوانیم ضمن ارائه مقالهها، از حضور افراد برجسته حوزه روانشناسی در حل مسائل در کنار ظرفیتهای خوب گروه روانشناسی دانشگاه الزهرا، بهرهمند شویم.
اختتامیه این همایش روز یکشنبه ۲۶ بهمنماه با موضوعات بسترهای فناورانه در فضای یادگیری پروژهمحور، چالشهای ضرورت کاربرد نظریه هوش موفق در مدرسه و مدرسه خردورز با حضور اساتید و صاحبنظران حوزه روانشناسی در دانشگاه الزهرا برگزار شد.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد