3 - 12 - 2019
فقدان شرکتهای بزرگ صادراتی
گروه بازرگانی- مراسم روز ملی صادرات با تاخیر یک ماه و نیمه و بدون حضور رییسجمهور در حالی دیروز برگزار شد که در جریان برگزاری آن صادرکنندگان از دولتمردان خواستند که نترسند و پشت سر صادرکنندگان کشور به خصوص در شرایط بحرانی فعلی بایستند. درست در زمانی که اقتصاد کشور بیش از هر زمان دیگری به درآمد حاصل از صادرات غیرنفتی نیاز دارد، امسال با تاخیر در برگزاری مراسم بزرگداشت روز ملی صادرات روبهرو شدیم که به نظر میرسد ناشی از بیتوجهی دولت به صادرکنندگان است. اگرچه دلایل متفاوتی برای به تعویق افتادن این مراسم عنوان میشود اما براساس آنچه تجار میگویند، در حال حاضر نهتنها کشور متولی صادرات ندارد بلکه برنامهریزی مناسبی نیز در حوزه اقتصاد و تجارت وجود ندارد که همین امر باعث ایجاد چنین اتفاقاتی در کشور میشود. این در حالی است که دولتمردان در نشستهای گوناگون همواره سنگ بخش خصوصی و صادرکنندگان را به سینه میزنند اما به باور فعالان اقتصادی در واقع آنچه گفته میشود با آنچه به آن عمل میشود از زمین تا آسمان متفاوت است.
به همین دلیل سال گذشته با وجود آنکه با افزایش نرخ ارز روبهرو شدیم اما جهش قابل توجهی در حوزه صادرات رخ نداد. از طرفی همچنان شاهد این هستیم که موانع پیشپای صادرکنندگان برداشته نشده است و بودجه لازم برای حمایت از صادرکنندگان از سوی دولت تخصیص پیدا نمیکند. در واقع در شرایط فعلی به دلیل چالشهایی که وجود دارد، هنوز کارتهای اجارهای از صادرکنندگان واقعی سبقت میگیرند و صادرکنندگان واقعی در این بخش مشکلاتی دارند که حل نشده است. بر همین اساس فعالان اقتصادی در مراسم روز ملی صادرات از دولتمردان درخواست کردند که اگر از بخش تجارت حمایت نمیکنند، پیشپای آنها سنگ هم نیندازند. فعالان بخش خصوصی خواستار حمایت از صندوق ضمانت صادرات و سازمان توسعه تجارت شدند تا بودجه لازم در اختیار آنها برای پشتیبانی از صادرکنندگان قرار گیرد. به باور تجار، در حال حاضر باید روشهای قابل اجرا در شرایط فعلی برای تحقق اهداف صادراتی تعیین شده و موانع صادراتی از سر راه برداشته شود تا بتوان از پتانسیلهای صادراتی کشور در شرایط تحریم نهایت استفاده را کرد.
با وجود تحریمها نفت میفروشیم
طبق آمار اعلام شده از سوی گمرک در هفت ماهه سال ۹۸، میزان صادرات قطعی کالاهای غیرنفتی کشور به استثنای نفتخام، نفت کوره، نفت سفید و همچنین بدون صادرات از محل تجارت چمدانی بالغ بر ۷۹ هزار و ۴۲۲ هزار تن و به ارزش ۲۴ هزار و ۴۰۷ میلیون دلار بوده است که در مقایسه با مدت مشابه سال ۹۷، افزایشی ۰۷/۱۷ درصد در وزن و کاهش ۳۲/۱۱ درصد در ارزش دلاری داشته است. همچنین میزان واردات کشور در این مدت با افزایش ۷/۳ درصدی در وزن و کاهش ۳۱/۵ درصدی در ارزش دلاری در مقایسه با مدت مشابه سال ۹۷ به ارقام ۱۹ هزار و ۸۰۵ هزار تن و ۲۵ هزار و ۱۷۳ میلیون دلار رسیده است. این آمار اگرچه کاهش صادرات به لحاظ ارزشی را نشان میدهد اما با توجه به تحریمهای خارجی و همچنین خودتحریمیهای داخلی که از سوی دولتمردان اعمال شد، باز هم جای تقدیر دارد. با این حال انصاری عضو هیات رییسه اتاق بازرگانی ایران معتقد است ایران با ۸۰ میلیون نفر جمعیت استحقاق صادرات ۶۰۰ میلیارد دلاری را دارد، نه که از صادرات ۴۴ میلیارد دلاری خوشحال شود.در بیستوسومین سالروز ملی صادرات که با حضور مقامات عالیرتبه کشوری، فعالان اقتصادی و صاحبنظران در حوزه تجارت خارجی برگزار شد، معاون اول رییسجمهور با اشاره به اینکه مقامات آمریکایی به صراحت از شروع جنگ اقتصادی علیه کشور و ملت ایران صحبت میکنند، گفت: تصور میکردند در اثر فشار تحریمها و جنگ اقتصادی بتوانند زمینه فروپاشی ایران را فراهم کنند. اما از اردیبهشت سال گذشته که این تحریمها به صورت مجدد شروع شد، ایران با همه این سختیها توانست خود را روی پا نگه دارد.
اسحاق جهانگیری با اشاره به تحریمهای چندجانبه بانک مرکزی ایران توسط آمریکا تصریح کرد: آمریکا تصور میکرد با این شرایط صادرات نفت ایران را به صفر برساند. اما ایران با وجود اینکه حتی همسایگان و دوستان نزدیک بینالمللی نیز جرات خرید نفت از ایران را نداشتند ولی از طریق روشهای دیگر نفت خود را به فروش میرساند و در این راه نیز آمریکا نتوانست به هدف خود برسد.
رشد ۱۶ درصدی صادرات
جهانگیری با اشاره به اینکه صادرکنندگان نشان دادند با توجه به اینکه تحریمها همه مسیرهای صادراتی را بسته است میتوانند مسیر توسعه صادرات را ادامه دهند، تصریح کرد: باید دست این صادرکنندگان را بوسید. باید بدانیم که آمریکا، عربستانسعودی و اسراییل میخواهند با همه توان ایران را به زمین بزنند. بنابراین نباید در داخل دچار تحلیلهای اشتباه شویم و هر اتفاقی که در ایران رخ میدهد، در واقع اقدامات آمریکا برای زمین زدن ایران است.وی ادامه داد: درست است که صادرات نفت و درآمدهای ارزی حاصل از فروش آن کاهش یافته اما با این وجود تولید و صادرات ایران کم نشده و حتی در برخی از بخشها نیز افزایش یافته است و رشد ۱۶ درصدی صادرات از نظر وزنی میتواند گویای این موضوع باشد.معاون اول رییسجمهور تاکید کرد: کاهش ارزشی صادرات ایران به دو دلیل شرایط ارزی کشور و مقررات وضع شده برای ارز صادرکنندگان بوده و بخشی دیگر نیز در فضای تحریمها و شرایط موجود یک امر طبیعی است. همچنین صادرات ۸۸ میلیون تن کالا در هشت ماهه گذشته با توجه به تحریم کشتیرانی و صادرات با ارزش ۲۷ میلیارد دلار در هفت ماهه گذشته نشان میدهد اقتصاد ایران همچنان روی پا ایستاده است.
طبقه متوسط و ضعیف در سختترین شرایط
جهانگیری با تاکید بر اینکه در این شرایط وضعیت مردم طبقه متوسط و ضعیف در سختترین شرایط نسبت به بعد از انقلاب است، گفت: به دنبال شوکهای دهه ۹۰ یعنی تحریم شورای امنیت و در نهایت تحریمهای سال ۹۷و ۹۸ آمریکا، قدرت خرید مردم به شدت کاهش پیدا کرد. بنابراین در این وضعیت دو ماموریت بزرگ داشتیم که نخست اقتصاد، تولید و صادرات و اشتغال را روی پا نگه داریم که نتیجه آن نیز در آمار صادرات و تولید کشور مشهود است. جهانگیری تصریح کرد: در شرایط فعلی باید برنامه دقیقی برای تابآوری اقتصاد کشور در نظر گرفته میشد که بتوانیم فشارهای اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و سیاست خارجی را در این وضعیت بهتر کنترل کنیم.
معاون اول رییسجمهور افزود: نیاز داریم همه با هم کمک کنیم تا اعتماد و مشارکت مردم در انتخابات پیشرو به نحوی باشد که مردم بدانند کاندیداهای موردنظر آنها از هر جناح و حزبی که باشد در این انتخابات حضور دارند تا امنیت ملی و منافع ملی کشور را تثبیت کنیم.جهانگیری درخصوص درخواستهای وزیر صنعت و رییس اتاق بازرگانی ایران نیز گفت: قبول داریم که بخشنامههایی در حوزه صادرات وضع شده که مناسب نبوده ولی همه دستگاههای تولیدی و اقتصادی وظیفه دارند که سنگهای پیش روی صادرات را بردارند و هر کس مانع این موضوع شود قطعا به فکر منافع کشور نبوده و به دنبال منافع شخصی است. وی افزود: اگر قرار است ممنوعیتی برای صادرات وضع شود حتما باید با هماهنگی اتاق بازرگانی و صادرکنندگان انجام شود.جهانگیری در خصوص ادغام بانک توسعه صادرات و صندوق ضمانت نیز اظهار کرد: این موضوع در بین مسوولان مطرح شده و قرار شد وزیر صنعت، سازمان بورس و وزیر اقتصاد در مهلت کوتاهی این موضوع را حل کنند. همچنین اینکه گفته میشود مسوول صادرات کشور کیست باید بگویم وزارت صمت و سازمان توسعه تجارت متولی صادرات هستند و اگر لازم است در جایی از قانون برای سازمان توسعه تجارت و نقش آن تغییراتی ایجاد شود آمادگی آن را داریم.
اتاق بازرگانی متولی روز ملی صادرات شد
وزیر صنعت، معدن و تجارت نیز در این همایش با تاکید بر اینکه سیاست دولت، محوریت بخشیدن به تشکلهاست، اعلام کرد: در این راستا، اتاق بازرگانی ایران از سال آینده، متولی برگزاری مراسم روز ملی صادرات خواهد شد. رضا رحمانی اظهار کرد: امسال برگزاری روز ملی صادرات با کمی تاخیر روبهرو شده هرچند در ماهیت آن تفاوتی ایجاد نکرده است.وی درباره دلایل این تاخیر توضیح داد: نخست اینکه روز ملی صادرات با دهه آخر ماه صفر همزمان شده بود؛ دوم اینکه ماههای قبل به سازمان توسعه تجارت اعلام کردم اتاق بازرگانی باید متولی روز ملی صادرات باشد. در آن زمان این مساله جدی نگرفته شد و امروز هم خواستهام که صددرصد محقق نشده است. وزیر صنعت با بیان اینکه یکی از راههای غلبه بر تحریم، حضور مردم و فعالان اقتصادی است، خطاب به رییس اتاق بازرگانی ایران گفت: برگزاری مراسم روز ملی صادرات از سال آینده برعهده اتاق بازرگانی ایران قرار خواهد گرفت و وزارت صنعت هم از این امر پشتیبانی میکند.
وزیر صنعت خطاب به فعالان اقتصادی حاضر در این مراسم گفت: دورههای پیش که جهش نرخ ارز رخ داد، زیرساختها برای افزایش صادرات مهیا نبود و لازم است این زیرساختها را هرچه سریعتر تقویت کنیم.
دستور ویژه برای الحاق ایران به WTO
همچنین رییس کل سازمان توسعه تجارت نیز در این همایش از دستور ویژه رییسجمهور برای الحاق ایران به سازمان جهانی تجارت خبر داد و گفت: اجرای پرقدرت نقشه راه توسعه صادرات در کنار توجه به تنظیم بازار در دستورکار قرار دارد. حمید زادبوم افزود: امسال یکی از سالهای خاص و طاقتفرسا در حوزه تجارت خارجی بوده و کشور تاکنون چنین تجربهای را در این حوزه نداشته است.به گفته معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت، از منظر کالایی و براساس کارشناسیهای صورت گرفته در سازمان توسعه تجارت ایران، نزدیک به دوسوم صادرات غیرنفتی کشور را محصولات خام یا ارزشافزوده پایین به خود اختصاص داده است بنابراین سیاستها و رویکردهای آتی این سازمان به حمایت از توسعه صادرات کالاهایی با ارزشافزوده بالاتر خواهد بود تا بتوانیم در زنجیره ارزش جهانی، ضمن مطرح کردن نام سربلند این سرزمین، پرچم کشور جمهوری اسلامی ایران را در فراسوی آن سوی مرزها به اهتزاز درآوریم.
ارتباط معافیت مالیاتی با بازگشت ارز صادراتی
رییس فراکسیون صادرات مجلس نیز در این مراسم گفت: ارتباط دادن معافیت مالیاتی به بازگشت ارز صادرات از جمله مواردی بود که مشکلات زیادی را برای صادرکنندگان ایجاد کرده است که بر این اساس فراکسیون صادرات این موضوع را غیرعملی میداند.
بنابراین امیدواریم در لایحه بودجه سال ۹۹ این موضوع مورد توجه وزیر صنعت قرار گرفته و این بند حذف شود تا مشکلات پیشروی صادرکنندگان را در سال آینده نداشته باشیم.
علیاکبر کریمی افزود: وضع و ابلاغ مقررات خلقالساعه و یکشبه و تسری آن به همه صادرکنندگان، مشکلات جدی را در دو سال گذشته ایجاد کرد و یکی از دلایل و موانعی که نتوانستیم جهش بزرگ صادراتی را در سال گذشته داشته باشیم، همین موضوع بود.
متولی صادرات مشخص نیست
در این مراسم همچنین رییس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران ضمن انتقاد از مشخص نبودن متولی امر صادرات گفت: در حوزه صادرات، نهادهای زیادی تصمیمگیری میکنند اما یک پاسخگو وجود ندارد؛ در این زمینه لازم است جایگاه سازمان توسعه تجارت به عنوان متولی تجارت کشور بازتعریف شود. غلامحسین شافعی افزود: صادرکنندگانی که امسال به نادرستی از سوی بعضی افراد مورد اتهام قرار گرفتند، ثابت کردند چقدر به کشور علاقهمند بوده و به اخلاق حرفهای کسبوکار مقید هستند.
رییس اتاق بازرگانی ایران ادامه داد: توسعه صادرات یکی از راههای دستیابی به رشد اقتصادی و رفاه است و بسیاری از کشورها با تاکید بر صادرات توانستند به رشد بالا دست یابند.وی معتقد است در چند ماه گذشته تغییر رویکرد در سیاستگذاریها مشهود است و وضعیت صدور بخشنامههای ناگهانی، متعادلتر شده است. رییس اتاق بازرگانی ایران خاطرنشان کرد: باید در هر نوع تصمیمگیری اقتصادی، تبعات و تاثیرات آن بر سایر مولفههای اقتصادی سنجیده شود چراکه گاهی ضررهای آن تصمیم بیش از منافع آن است.
رییس اتاق ایران با تاکید به اهمیت تامین مالی صادرات افزود: سهم مانده تسهیلات سیستم بانکی به بخش صادرات از سال ۸۴ روند کاهشی داشته و اکنون رقم ناچیزی است.
شافعی با اشاره به مالیات ارزشافزوده صادرات افزود: قبلا تعیین شده بود که مالیات بر ارزشافروده صادرکنندگان طی یک ماه به آنها بازگردانده شود که هیچگاه اجرایی نشد. وی با بیان اینکه نباید استرداد مالیات بر ارزشافزوده صادرکنندگان را به رفع تعهد ارزی گره زد، گفت: هماکنون ۲۵۰۰ میلیارد تومان از منابع صادرکنندگان در سازمان مالیاتی حبس شده است.
شافعی همچنین گفت: با الحاق صندوق ضمانت توسعه و بانک توسعه صادرات، میتوان در ایران اگزیم بانک تاسیس کرد تا صادرات را از این وضعیت نجات دهیم.
نترسید و پشتسر صادرکنندگانتان بایستید!
محمدرضا انصاری، رییس انجمن صادرکنندگان خدمات فنی و مهندسی ایران نیز در این مراسم با تاکید بر اینکه دولتمردان تمامقد باید در حمایت از صادرکنندگان و توسعه صادرات غیرنفتی کشور گام بردارند، خطاب به اعضای کابینه گفت: نترسید و پشتسر صادرکنندگانتان بایستید. این در حالی است که اکنون بسیاری از اعضای دولت یا کارمندان دولتی میترسند به صادرکنندگان نمونه و بزرگ کشور، خدمات بدهند چراکه به شدت فضای سنگینی در ادارات دولتی حاکم است و برخی میترسند برای حمایت از صادرکنندگان، زیر سوال بروند.گفتنی است در بیستوسومین سالروز ملی صادرات از ۴۹ صادرکننده ممتاز و نمونه کشوری تقدیر شد.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد