6 - 07 - 2017
نکات کلیدی کاهش نرخ سود بانکی
رییس کل اسبق بانک مرکزی معتقد است سودی که امروز توسط بانکها پرداخت میشود، منجر به آن شده که هیچ سرمایهدار عاقلی پول خود را سرمایهگذاری نکرده و به بازار سرمایه نبرد و در عوض پول خود را به بانک برده و به قصد دریافت سود بالا، پول مردم در بانکها حبس شود و این عامل رونق نگرفتن اقتصاد خواهد بود.
طهماسب مظاهری درباره مباحث مطرح شده پیرامون نرخ سود بانکی اظهار کرد: درباره سود بانکی دو نکته کلیدی وجود دارد که باید رعایت شود. ابتدا اینکه سود بانکی که بانک به سپردهگذار پرداخت میکند و آنچه در ازای ارائه تسهیلات بانکی از مشتریان خود وصول میکند باید بر مبنای قانون عملیات بانکداری بدون ربا باشد. به عبارتی در معاملات پولی از جمله معاملات بانکی شائبه غلتیدن به آفت ربا بسیار زیاد است و به همین دلیل باید مراقبتهای لازم صورت بگیرد تا نظام بانکی دولت ایران از ربوی شدن معاملات بانکی چه در معامله بین سپردهگذاران و بانک و چه در معامله بین بانک و مشتریانی که تسهیلات دریافت میکنند، مصون باشد. راهحل این بخش از کار چنین است که ضوابط بانکداری بدون ربا عینا رعایت شود و اگر لازم است این قانون اصلاح شود باید با ملاحظه پرهیز از ربوی شدن، اصلاحات لازم صورت بگیرد.
وی درباره نکته دوم قابل توجه در بحث سود بانکی بیان کرد: به طور طبیعی و با فرمولهای اقتصادی و در فضای اقتصاد سالم، چه سودی که بانک به سپردهگذار پرداخت میکند و چه سود تسهیلاتی که بانک از مشتریان وصول میکند، باید رقمی در محدوده نرخ تورم به اضافه یا منهای یک یا دو درصد باشد و بیش از آن نباید از تورم فاصله پیدا کند. در هر دورهای که تورم و نرخ سود بانکی از هم فاصله زیادی پیدا میکنند این مساله نشانه وجود یک پارامتر غیراقتصادی و عوامل مضر برای اقتصاد سالم و رقابتی است.وزیر اقتصاد دولت اصلاحات اظهار کرد: ما در دوران سالهای بعد از انقلاب بعضا فاصله بین تورم و سود بانکی را در دولتهای مختلف داشتهایم هم به صورتی که مانند اکنون نرخ سود بانکی از تورم بسیار بالاتر رفته که نشاندهنده یک مریضی اقتصادی در کشور است و هم مثل زمانی که در دولت احمدینژاد تورم به ۲۵ تا ۴۰ درصد رسیده بود و نرخ سود بانکی با تصمیمات دستوری دولت هدف رسیدن به ۹ درصد را پیگیری میکرد. هر دو مورد خطاست و نشاندهنده بیتدبیری در نظام مدیریت پولی است و هر دو شیوه به فعالیتهای اقتصادی سالم کشور لطمه وارد میکند که البته اینکه چه لطماتی وارد میکند به صورت مفصل در صحبتهای وزیر اقتصاد و نماینده اول رییسجمهور در همایش اخیر سیاستهای پولی و ارزی مطرح شد و البته کارشناسان از جمله شخص بنده نیز مفصلا در این زمینه توضیحات لازم را ارائه کردهایم.مظاهری درباره نرخ سود بانکی در شرایط کنونی کشور توضیح داد: امروز با این وضعیت مواجه هستیم که بانکها سودی معادل ۲۴ تا ۲۵ و حتی موسسات غیرمجاز سودهای بالاتری ارائه میکنند و این موضوع با توجه به نرخ اعلام شده تورم دو ضرر دارد؛ ابتدا اینکه بانکی که چنین سودی پرداخت میکند دچار مشکل خواهد شد و سپس اینکه نظام اقتصادی و تولیدی کشور با مشکل روبهرو میشود.او درباره ایجاد مشکل سود بانکی بالاتر از محدوده تورم برای بانکی که آن را پرداخت میکند، بیان کرد: در نظر داشته باشیم بانکی که چنین سودهای بالایی پرداخت میکند، این سود را از محل تسهیلاتی که بانک به مشتریان میدهد، نمیتواند پرداخت کند چون وقتی اقتصاد کشور تورم هشت درصدی را تجربه میکند، هیچ فعالیت اقتصادی سالمی وجود ندارد که آنقدر سود به دست دهد که انواع هزینههای خود را از اعم از مالیات تامین کرده و سهم خود را هم بردارد و سپس ۲۷ درصد سود به بانکها دهد که بانک هم بتواند ضمن برداشتن سهم خود معادل ۲۵ درصد سود به مشتریان دهد. تاکید میکنم در شرایط تورم هشت درصدی یک اقتصاد رقابتی، بدنه اقتصادی کشور اجازه نمیدهند یک فعالیت اقتصادی چنین بازده بالایی داشته باشد (سود ۳۰ درصدی حاصل کند)، که بانک بتواند این سودهای بالا را پرداخت کند، مگر اینکه پروژههای منحصربهفردی وجود داشته باشند که ویژه هستند و در آنها رانت یا اعمال خطایی مانند قاچاق وجود دارد.این اقتصاددان ادامه داد: در نتیجه آنچه گفتم، وقتی بانکی به پرداخت سود ۲۵ درصد مبادرت میکند، مشکلاتی برای آن ایجاد میشود و آن، این است که از تسهیلاتی که به مشتریان میدهد، عدد بسیار پایینی را برداشت میکند و وقتی هم که یک بانک از محل تسهیلات درآمد بسیار پایینی برداشت کند، اولین اتفاقی که برای آن میافتد، این است که ترازنامه بانک زیانده میشود. همانگونه که درباره بانک صادرات این اتفاق افتاد. در برخی بانکها اکنون میزان هزینهها بیشتر از درآمدهاست و ترازنامهها نشان میدهد که بانکها زیانده هستند. زیانده شدن ترازنامه بانکها نشاندهنده یک آفت بزرگ در نظام بانکی و پولی است. از سوی دیگر باید در نظر داشت که در بحث تسهیلات وقتی مشتریان سودی را به بانک میدهند، بانک طبق قانون عملیات بانکی بدون ربا وکیل مردم میشود برای اینکه پول را به کار گیرد و عواید آن را به سپردهگذاران بدهد. اگر بانک عوایدی بیش از آنچه به دست آورده را به سپردهگذاران بدهد در این حالت طبق قانون از حوزه عملیات بانکی بدون ربا فراتر رفته و به حوزه فعالیتهای ربوی ورود کرده؛ موضوعی که بسیاری از کارشناسان به آن توجه کرده و تذکر و هشدار دادهاند.
وی همچنین آسیب دوم بالا بودن نرخ سود بانکی را تاثیر منفی آن بر فعالیتهای اقتصادی دانست و درباره تاثیر بالای نرخ سود بانکی در فعالیتهای اقتصادی اظهار کرد: این نکتهای است که علی طیبنیا نیز به آن اشاره کرد و مفصلا درباره آن توضیح داد به این ترتیب که وقتی در ساختار اقتصادی کشوری تورم هشت درصدی را تجربه میکنیم در چنین شرایطی فعالیت در اقتصاد آزاد و رقابتی میتواند معادل همین میزان تورم به اضافه یک تا دو درصد سود ایجاد کند. اگر در این وضعیت، بانکها سودی معادل ۲۰ درصد را به مشتریان خود پرداخت کنند، هر سرمایهگذار و آدم عاقلی که بخواهد درباره داراییهای خود تصمیم عقلانی بگیرد، طبیعتا پول خود را در بانک خواهد گذاشت چرا که اگر بخواهد فعالیتهایی چون کشاورزی، پزشکی، صادرات و واردات سالم یا کار صنعتی یا ساختوساز انجام دهد، ۱۰ تا ۱۲ درصد سود خواهد داشت ولی اگر پول خود را در بانک سپردهگذاری کند، سودی معادل ۲۰ درصد به دست خواهد آورد. او افزود: از سوی دیگر وقتی فرد پول خود را در بانک میگذارد، مالیاتی پرداخت نمیکند و ریسکی هم متحمل نیست، ضمن اینکه پول نزد بانک نقدشوندگی بالایی هم دارد به این معنی که کسی که پول خود را به صورت سپرده در بانک میگذارد هر زمانی هم که اراده کند، میتواند پول خود را از بانک بردارد. در نتیجه وقتی سود بانکی بسیار بالاتر از تورم باشد هر انسان عاقلی به آن سو میرود که به جای سرمایهگذاری و تحمل ریسکها و هزینههای آن پول خود را در بانک بگذارد و از ورود به عرصه تولید و اشتغال که رونق اقتصادی را به دنبال دارد خودداری کند. واقعیت این است که وقتی دولت و مسوولانی چنین شرایط اقتصادی را فراهم میکنند، به این معنی است که از مردم خود میخواهند پول را در بانک بگذارند و سرمایهگذاری نکنند و ضرر این اتفاق بسیار سنگین است که طیبنیا و جهانگیری نیز به عنوان دو مسوول اقتصادی نیز آن را به صراحت عنوان کردند.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد