بررسی جایگاه ایران در تولید جهانی سیب

جهان صنعت- سیب از جمله محصولات باغی پرمصرف در جهان محسوب می‌شود که ایران نیز یکی از کشورهای مطرح در تولید این محصول است. گزارش‌های جهانی بیانگر پویایی بازار این محصول باغی است و نشان می‌دهد بازار جهانی میوه سیب روند روبه رشدی دارد و طبق آمارهای سازمان فائو سالانه حدود ۸۰ تا ۹۰‌میلیون تن در سراسر جهان تولید می‌شود. این در شرایطی است که داده‌های آماری سازمان فائو که متعلق به سال زراعی ۲۰۲۴-۲۰۲۳ است در بحش تولید میوه سیب کشور چین اولین است و بیشترین تولید را رقم زده است و پس از آن کشور ایالات متحده دومین تولید‌کننده و ترکیه در جایگاه سوم تولید قرار دارد.

داده‌های سازمان فائو نشان می‌دهد بعد از کشورهای نامبرده کشورهای «لهستان، هند، ایتالیا، ایران، روسیه، فرانسه، شیلی، ازبکستان، آفریقای‌جنوبی، برزیل، اوکراین، آلمان، مصر، مراکش، پاکستان، مکزیک و کره» در رتبه‌های بعدی قرار دارند. بنابراین طبق این آمار سازمان فائو ایران در رتبه هفتم تولید جهانی میوه سیب قرار دارد.

به این ترتیب است که روند خریدوفروش جهانی این محصول باغی نیز روندی پویا دارد به طوری که براساس گزارش منتشر شده از سوی سایت تحقیقی worldtopexports خرید بین‌المللی سیب‌های وارداتی در سال ۲۰۲۴ در مجموع ۳/‏‏۸‌میلیارد دلار هزینه داشته است.

۵واردکننده بزرگ جهان

به طور کلی، ارزش واردات سیب برای همه کشورهای وارد‌کننده نسبت به چهار سال قبل در سال ۲۰۲۰، زمانی که خرید بین‌المللی سیب ۹۵/‏‏۷‌میلیارد دلار ارزش داشت، ۳/‏‏۴‌درصد افزایش یافته است. از سوی دیگر سال به سال، ارزش سیب‌های وارداتی جهانی در مقایسه با ۵۱/‏‏۷‌میلیارد دلار از سال ۲۰۲۳، به میزان ۴/‏‏۱۰‌درصد افزایش یافته است.

در بخش دیگری از این گزارش اینگونه آمده است: پنج وارد‌کننده بزرگ سیب تازه از نظر ارزش دلاری، کشورهای «آلمان، بریتانیا، هند، ویتنام و اندونزی» هستند. در مجموع، این گروه از بازارهای خرید عمده بیش از یک‌چهارم (۷/‏‏۲۶درصد) از کل سیب‌‌های وارداتی فروخته شده در طول سال ۲۰۲۴ را خریداری کرده‌‌اند.

به عبارت دقیق‌تر اینکه در سال ۲۰۲۴ کشور آلمان به عنوان بزرگ‌ترین وارد‌کننده سیب حدود ۸‌درصد از کل سیب‌های وارداتی را به خود اختصاص داده است و وارداتی بالغ بر ۶۴۴‌میلیون دلار به ثبت رسانده است. از سوی دیگر بریتانیا با انجام وارداتی حدود ۴۵۳‌میلیون دلار و داشتن سهمی ۵/‏‏۵‌درصدی در رتبه دوم واردات قرار گرفته و هند نیز به عنوان سومین وارد‌کننده در این مدت وارداتی بیش از ۴۵۴‌میلیون دلار انجام داده است.

رتبه‌های چهارم تا پانزدهم

این گزارش می‌افزاید: بعد از سه کشور نامبرده شده، کشورهایی چون: «ویتنام، اندونزی، مکزیک، تایوان، هلند، برزیل، تایلند، روسیه، هنگ‌کنگ، چین، عربستان سعودی و فیلیپین» در رتبه‌های چهارم تا پانزدهم واردات از نظر ارزش وارداتی قرار دارند. به این ترتیب است که از نظر ارزش، ۱۵کشور ذکر شده بیش از نیمی (۸/‏‏۵۶ درصد) از کل سیب‌های وارداتی در سال ۲۰۲۴ را خریداری کرده‌‌اند.

گفتنی است در میان کشورهای فوق، سریع‌ترین رشد بازار سیب از سال ۲۰۲۳ به این سو عبارت بودند از: مکزیک با (۵/‏‏۹۱‌درصد افزایش)، ویتنام (۷۵‌درصد افزایش)، برزیل (۵/‏‏۵۹‌درصد افزایش)، هلند (۲/‏‏۴۴‌درصد افزایش) و فیلیپین با (۲/‏‏۲۳‌درصد افزایش) و در عوض تنها تامین‌‌کننده اصلی که کاهش خرید سیب وارداتی خود را ثبت کرد، هنگ‌کنگ با کاهش ۶/‏‏۱‌درصدی بود.

بیشترین هزینه برای سیب‌های وارداتی

در بخش دیگری از این گزارش به بررسی واردات جهانی سیب از دیدگاه قاره‌ای پرداخته شده که نشان می‌دهد: کشورهای آسیایی بیشترین هزینه را برای سیب‌‌های وارداتی در طول سال ۲۰۲۴ صرف کرده‌اند و خریدهایی به ارزش ۵۳/‏‏۳‌میلیارد دلار یا ۶/‏‏۴۲‌درصد از کل جهانی داشته‌‌اند. در جایگاه دوم صادرکنندگان مستقر در اروپا با ۸/‏‏۳۴‌درصد قرار داشتند، در حالی که ۶/‏‏۹‌درصد از سیب‌‌های وارداتی در سراسر جهان از تامین‌کنندگان در آمریکای لاتین به استثنای مکزیک تهیه شده است. همچنین ۸/‏‏۷‌درصد دیگر از طریق حمل‌کنندگان از آمریکای‌شمالی وارد شده است. علاوه بر این،  درصدهای کمتری به مشتریان در آفریقا و اقیانوسیه اختصاص یافته است.

براساس این گزارش در حالی که روند روبه رشد علاقه‌مندی به تهیه و مصرف محصولات کشاورزی به خصوص محصولات باغی ارگانیک طی دهه‌های اخیر مشهود بوده است، افزایش تمایل مصرف‌کنندگان به سیب‌های ارگانیک نیز روندی پویا دارد. به طوری که به عنوان مثال بازار خرده‌فروشی محصولات ارگانیک ایالات متحده در سال ۲۰۲۴ به ۶/‏‏۷۱‌میلیارد دلار رسیده که ۵/‏‏۲۱‌میلیارد دلار آن مربوط به محصولات ارگانیک بود. ضمن اینکه سیب رشد قابل‌توجهی در حجم تولید نشان داد، به طوری که تولید سیب ارگانیک ایالت واشنگتن ۱۶‌درصد از کل برداشت آن را تشکیل می‌دهد. آن هم در شرایطی که افزایش قیمت ۵ تا ۱۰دلاری برای هر جعبه ۴۰پوندی به تولیدکنندگان کمک می‌‌کند تا هزینه‌های مرتبط با نهاده‌های بیولوژیکی و دوره سه‌ساله تبدیل به محصول ارگانیک را مدیریت کنند.

دومین کالای تازه خریداری شده آنلاین

در مدت نامبرده سیب به عنوان دومین کالای تازه خریداری شده آنلاین در ایالات متحده رتبه‌بندی شد و ‌درصد قابل‌توجهی از خریداران سال گذشته آن را خریداری کردند. پلتفرم‌های تجارت الکترونیک، تولیدکنندگان کوچک سیب را قادر می‌سازند تا انواع خاصی از محصولات را از طریق توضیحات دقیق محصول که خرده‌فروشی‌های فیزیکی قادر به ارائه آن نیستند، به بازار عرضه کنند.

در حقیقت تقاضای مصرف‌کنندگان برای سیب ارگانیک همچنان روبه افزایش است که ناشی از ترجیحات مصرف‌کنندگان است که به دنبال گزینه‌های میان‌وعده سالم هستند و به این ترتیب است که خرده‌فروشان بر محصولات عاری از آفت‌کش‌ها در بازاریابی دیجیتال تاکید می‌‌کنند. گذار به تولید ارگانیک، بازار سیب را قادر ساخته است تا ضمن تقویت جایگاه خود در دسته محصولات، قیمت‌های بالاتری را به خود اختصاص دهد.

منبع: بازار