21 - 12 - 2022
ریزش حمایت روسها از اسد
مسعود
سلیمی
هنوز پنج، شش ماهی بیشتر از بحران سوریه نگذشته، هنوز دولت دمشق میتوانست ادعا کند که بر اوضاع مسلط است، هنوز از این همه خون و مرگ و ویرانی خبر چندانی در میان نبود و هنوز شرایط طوری نبود که اوضاع سوریه از واژه بحران به مفهوم جنگ بدل شود؛ در چنین شرایطی اگر ارادهای واقعی برای شنیدن صدای مخالفان نزد اسد و اطرافیانش وجود داشت، امکان حل و فصل بحران و به تبع آن جلوگیری از کشیده شدن کشور به جنگی ویرانگر هم دور از دسترس نبود اما اینگونه نشد و دولت دمشق با تکیه بر سلاحهایی که قرار بود بر سر دشمنان سوریه ریخته شود و با برخورداری از حمایتهای منطقهای و جهانی و بهطور خاص روسیه، به ناشنوایی خود ادامه داد تا جایی که امروز از سوریه فقط تلی از خاک و از سوریان هزاران کشته و بیخانمان بر جای مانده است.
حمایت یکجانبه و قاطع روسیه چه در شورای امنیت و چه در واکنشهای دیپلماتیک از اسد از نگاه کارشناسان و با توجه به تجربیات برآمده از دوران روسیه تزاری گرفته تا دوران شوروی و اینک روسیه دوران پوتین، هیچگاه نمیتوانست تا همیشه ادامه داشته باشد. روسها براساس عادت دیرینه، آنجایی که منافعشان ایجاب کند درست سر بزنگاه از حمایت یاران خود دست میکشد و ماجرای سوریه و اسد هم از این قاعده نمیتوانست و نباید به دور باشد. پنجشنبه گذشته از آنتن BBC عربی، سفیر پیشین آمریکا در دمشق گفت: «سرانجام و زیر فشار شورشیان تغییری در نظرات روسها نسبت به سوریه پیش آمده است.» و چند ساعت پس از آن نوبت به معاون وزیر خارجه روسیه رسید تا بهگونهای سخن دیپلمات آمریکایی را تایید کند: «ما باید به واقعیت رودررو نگاه کنیم. رژیم اسد بیش از پیش در حال از دست دادن قدرت خود مقابل شورشیان است.»
برای نخستینبار در بحران و به تعبیر واقعیتر جنگ ۲۰ ماهه سوریه، مهمترین طرفدار و حامی دمشق اینگونه از شرایط و از دورنمای آینده رژیم اسد سخن میگوید: آیا روسیه پیروزی مخالفان را دور از دسترس نمیداند و به تبع آن رژیم را به طرف در خروجی تحت فشار قرار میدهد یا اینکه روسیه پیش از مذاکره جدی با آمریکا درباره آینده بشار اسد میخواهد زمینه را برای چانهزنی و به تعبیری ابراز حسننیت خود آماده سازد؟
به هر حال هر کدام از این استدلالها که باشد به تعبیر بسیاری از کارشناسان میتواند آمیزهای از هر دو را دربر بگیرد. نکته مشخص این است که اسد در «قاعده بازی» دیگر جایی ندارد و این بار روسها به نمایندگی تمامعیار از منافع خود پای میز مذاکره مینشینند، مذاکرهای که پس از دیدار کلینتون و لاوروف، نزدیک دو هفته پیش در دوبلین و سپس میان معاونان آنها، برن و موگدانف هفته گذشته در ژنو و هر دو بار با حضور اخضر ابراهیمی به اندازه کافی و به طور جدی در حال پیشرفت است.روسها با پایین آوردن فتیله خواستههایشان در ارتباط با آینده اسد، به عبارتی عدم پافشاری در مورد حضور او به عنوان شرط اصلی مذاکرات و همچنین تاکید بر عدم حضور او در انتخابات ۲۰۱۴، به نظر میرسد که میخواهند در قبال سوریه و سوریان جبران مافات کنند.در هفته جاری قرار است اخضر ابراهیمی راهی دمشق شود؛ نماینده سازمان ملل و اتحادیه اروپا حامل پیامی است برای اسد با این مفهوم: «این آخرین شانس شماست تا به سلامت و به طور امن از قدرت کنارهگیری کنید».میگویند یکی از اعضای هیات نمایندگی مخالفان اسد به لاوروف میگوید: «هر لحظه امکان محاصره کاخ ریاستجمهوری وجود دارد»، وزیر خارجه روسیه جواب میدهد: «اما ما برای حمایت از اسد و کاخ او هلیکوپترها را نفرستادهایم».
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد