14 - 04 - 2024
۸ روستای ایرانی در مسیر جهانی شدن
گروه فرهنگ و گردشگری- در سالهای اخیر وزارت گردشگری تمرکز ویژهای روی ثبت جهانی روستاها در سازمان جهانی گردشگری گذاشته است. در حال حاضر پرونده ۸روستای کشور از جمله پالنگان کردستان با همکاری ادارات کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی استانها، در معاونت گردشگری در حال تدوین است که تا ۱۸اردیبهشت به سازمان گردشگری ملل متحد ارسال خواهند شد.
آنطور که علیاصغر شالبافیان معاون گردشگری کشور اظهار کرده، مزایای انتخاب روستا این است که به آنها دیپلم یا لوح امضاشده توسط دبیرکل سازمان گردشگری ملل متحد (UNTOURISM) اعطا میشود. همچنین روستاهایی که جایزه دریافت میکنند، از دید و اعتبار بینالمللی، بهعنوان نمونه برجستهای از یک مقصد گردشگری روستایی توسعهیافته شناخته میشوند.
در صورتی که تلاشها برای ثبت جهانی این ۸روستا به ثمر بنشیند و در پس آن پیگیری و برنامهریزی صحیحی برای جذب گردشگر وجود داشته باشد، میتوان امیدوار بود که این روستاها با محوریت جذب گردشگر فعال شده و با باز شدن پای گردشگران، زمینه برای اجاره بومگردی و فروش صنایعدستی و درآمدزایی و اشتغالزایی در این روستاها فراهم شود.
اهمیت و شرایط مورد نیاز برای ثبت روستاها
علیاصغر شالبافیان در خصوص برنامه در نظر گرفتهشده برای ثبت جهانی روستاها اظهار کرد: طرح ابتکاری ارائهشده توسط سازمان گردشگری ملل متحد با عنوان روستاهای نمونه گردشگری با هدف بهرهبرداری از قابلیتهای موجود در صنعت گردشگری و با هدف ایجاد تحول، توسعه روستایی و افزایش سطح رفاه و آسایش جامعه تدوین شده است.
وی افزود: این طرح با هدف حفظ موجودیت و طبیعت روستا، صیانت از تنوع و ارزشهای فرهنگی آن و ارتقای سیستمهای آموزشی در روستاها با هدف افزایش آگاهی روستائیان ارائه شده است.
معاون گردشگری کشور با اشاره به شرایط مورد نیاز برای روستاهای متقاضی افزود: جمعیتی کمتر از ۱۵هزار نفر، قرار گرفتن در منطقهای که به لحاظ طبیعی دارای ویژگیهای خاصی است، فعالیتهای سنتی از جمله کار کشاورزی، جنگلبانی، نگهداری از دام و ماهیگیری و امرارمعاش از این راه، دارا بودن کل جامعه از فرهنگ، سبک زندگی و ارزشهای مشترک و نقش موتور محرکه بودن گردشگری در روستاهای مورد نظر از جمله شرایط مورد نیاز روستاهای متقاضی است.
این مقام مسوول با بیان اینکه پرونده روستاها براساس ۹شاخص مرتبط و با اهداف توسعه پایدار (SDG) ارزیابی میشوند، ادامه داد: منابع فرهنگی و طبیعی، ترویج و حفظ منابع فرهنگی، پایداری اقتصادی، پایداری اجتماعی، پایداری محیطزیست، پتانسیل و توسعه گردشگری و ادغام زنجیره ارزش، حاکمیت و اولویتبندی گردشگری، زیرساخت و ارتباطات و بهداشت، ایمنی و امنیت از جمله شاخص مرتبط توسعه پایدار است.
وی عنوان کرد: علاوه بر زمینههای ارزیابی فوق، برنامهها باید شامل یک فرم توجیهی باشند که در آن باید مواردی را ارائه دهند. به عنوان مثال روستاهای متقاضی باید توضیح دهند که روستا چه انگیزه و ابتکاری برای تبدیل شدن به یک روستای جهانی دارد.
تهیه لیست ۱۳۰ روستا برای ثبت جهانی
شالبافیان در خصوص برنامههای ایران برای ثبت جهانی روستاها و تامین نظر سازمان جهانی گردشگری ملل متحد گفت: با توجه به شروع این پروژه از سال ۲۰۲۱، در کشور ایران نیز برنامه ارتقای روستاها برمبنای شاخصهای اعلامی توسط سازمان گردشگری ملل متحد در دستور کار قرار گرفت و با ارزیابیهای بهعمل آمده، لیست ۱۳۰روستا که بیشترین مطابقت را با شاخصها داشتند، شناسایی شدند. پس از طرح موضوع در جلسات میز ملی گردشگری روستایی و همفکری با دستگاههای اجرایی و نهادهای حمایتی در حوزه روستا، هرساله پرونده تعدادی از روستاها ارسال میشود که خوشبختانه در مهرماه۱۴۰۲، روستای کندوان بهعنوان نخستین روستای ایران، ثبت جهانی شد و در شبکه روستاهای جهانی قرار گرفت.
معاون گردشگری کشور ادامه داد: در سال۲۰۲۴ کشور ما امکان ارسال ۸پرونده را دارد که پس از بررسیهای بهعمل آمده چند روستا بهعنوان کاندیداهای ایران به سازمان گردشگری ملل متحد معرفی میشوند که میتوان به روستای ابیانه (استان اصفهان)، روستای کندلوس (استان مازندران)، روستای پالنگان (استان کردستان)، روستای بیشه
(استان لرستان)، روستای میمند(استان کرمان)، روستای فهرج(استان یزد)، روستای اصفهک (استان خراسانجنوبی) و روستای قلعه بالا (استان سمنان) اشاره کرد. همچنین دو روستای سهیلی (استان هرمزگان- قشم) و روستای قاسمآباد (استان گیلان) نیز در لیست پشتیبانی قرار گرفتند. وی اضافه کرد: در حال حاضر ارزیابی و بازدید میدانی از روستاهای مذکور بهعمل آمده، کمیتههای راهبردی توسعه گردشگری روستاها در استانها شکل گرفته و پروندهها با همکاری ادارات کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی استانها در معاونت گردشگری در حال تدوین هستند که تا قبل از موعد ارسال(۱۸اردیبهشتماه)، به سازمان گردشگری ملل متحد ارسال شوند.
نقدهای وارده به ثبت جهانی روستاها
باوجود تبلیغاتی که برای ثبت جهانی روستاها میشود اما برخی صاحبنظران معتقدند که ثبتهای اینچنینی به سبب نبود برنامه مدون و پیگیری برای تحقق اهداف ثبت، در نهایت آورده آنچنانی برای روستاها در پی ندارد.
به بیان دیگر زمانی که یک شهر یا روستایی به ثبت میرسد، تازه شروع فعالیت است و باید از اعتبار آن ثبت برای رونق گردشگری و کمک به فروش صنایعدستی استفاده شود، تجربه سالهای گذشته اما نشان داده که این پیگیری پس از ثبت در ایران چندان طرف توجه نیست و همین مساله باعث میشود به محض ثبت یک روستا یا شهر، شاهد فراموش شدن آن باشیم.
گواه این مدعا نیز اولین شهرهای ثبتشده صنایعدستی نظیر اصفهان، تبریز، مشهد و دیگر شهرها و روستاهاست که با وجود ثبت جهانی، این ثبت شدن صرف، برای آنها دستاورد چشمگیری در پی نداشته است.
به عبارت دیگر ثبت شدن شهرها و روستاها بدون آنکه برنامهای بلندمدت برای معرفی و استفاده از ظرفیتها وجود داشته باشد، اتفاق خاصی نیست و نهایتا نتیجه آن تبلیغاتی کوتاهمدت و کماثر خواهد بود.
باتوجه به این مساله باید اذعان داشت چنانچه تلاشها معطوف بر بهبود وضعیت گردشگری و کمک به رشد توریسم در جوامع محلی است، دستاندرکاران امر باید دید بلندمدت داشته باشند و پس از ثبت جهانی شدن روستاها نیز به تلاشهای خود برای تبدیل پتانسیل بالقوه ایجادشده به بالفعل ادامه دهند.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد