یوزپلنگ در لبه پرتگاه انقراض
جهان صنعت- یکشنبه (۹شهریورماه) روز ملی حفاظت از یوزپلنگ ایرانی بود؛ گونه‌ای که زمانی در دشت‌های وسیعی از غرب آسیا تا هند پراکنده بود اما در حال حاضر زیستگاه آن به استان سمنان، منطقه توران و بخش‌هایی از خراسان شمالی محدود شده و در فهرست سرخ اتحادیه بین‌المللی حفاظت از طبیعت (IUCN) قرار دارد و در وضعیت بحرانی انقراض طبقه‌بندی می‌شود چراکه جمعیت جهانی آن بسیار کم و کمتر از ۲۰ قلاده است. این گونه با چالش‌های مهمی مانند کمبود نیروی انسانی و تجهیزات حفاظت، کاهش جمعیت طعمه‌های طبیعی، تصادف در جاده‌ها، حضور دام و شتر و سگ‌های گله در زیستگاه، کمبود منابع آبی و تکه تکه شدن زیستگاه مواجه است. در این شرایط رییس سازمان حفاظت محیط‌زیست از اقدامات انجام شده برای حفاظت از یوز پلنگ ایرانی می‌گوید.
شینا انصاری با بیان اینکه بالغ بر ۷۵گونه جانوری ایران در فهرست سرخ گونه‌های در معرض خطر انقراض اتحادیه بین‌المللی محیط‌زیست (IUCN) قرار دارند، اظهار کرد: یکی از کارهای انجام شده در یک‌سال اخیر برگرداندن مرجعیت کنوانسیون تنوع زیستی از وزارت جهاد کشاورزی به سازمان حفاظت محیط‌زیست است چراکه عمده اهداف پیش‌بینی شده در کنوانسیون تا سال۲۰۳۰ با وظایف و تکالیف سازمان محیط‌زیست بیشتر مرتبط است تا وزارت جهاد کشاورزی. از موضوعات آن می‌توان به گونه‌های در معرض خطر، کاهش آلودگی زیستگاه‌ها، جلوگیری از ورود گونه‌های مهاجم و مواردی اشاره کرد که بتوان زیستگاه‌های گونه‌های در معرض خطر را ایمن کند تا وضعیت آنها برای بقا بهتر شود.
تمرکز بر ایمن‌سازی زیستگاه یوزپلنگ
انصاری اضافه کرد که معاونت طبیعی سازمان حفاظت محیط‌زیست در حال کار روی این موضوع است. گونه یوزپلنگ با اولویت و با تمرکز بر ایمن‌سازی زیستگاه در حال پیگیری است البته هفت یوزپلنگ در اسارت است که روی تکثیر و پرورش آنها کار می‌شود. متاسفانه در حال حاضر یوز وضعیت خوبی ندارد و در جلسه شورای‌عالی محیط‌زیست که بهار سال‌جاری با حضور رییس‌جمهور برگزار شد، گزارشی درباره وضعیت یوز و اقداماتی که باید به ویژه در کریدور این گونه به منظور ایمن‌سازی انجام شود، ارایه شد. دکتر پزشکیان دستور دادند که باید برنامه مدونی برای تنوع زیستی کشور تدوین شود. وی درباره اینکه آیا همکاری بین دستگاهی برای حفاظت از یوزپلنگ آسیایی به‌ویژه در جاده عباس‌آباد انجام شده است؟ به ایسنا گفت: با وزارت راه چند جلسه داشتیم و تلاش کردیم در زمینه‌هایی مانند فنس‌کشی و تامین روشنایی این معبر همکاری کنند. حضور مردم و فعالان محیط‌زیست نیز در این زمینه قابل تقدیراست. آنان در طول تعطیلات عیدنوروز شبانه‌روز در کنار ماموران و محیط‌بانان پای کار بودند تا اتفاق ناگواری برای یوزها رخ ندهد و با خودروهای عبوری تصادف نکنند.
مرگ ۱۳قلاده یوزپلنگ آسیایی در جاده عباس‌آباد
انصاری ادامه داد که در چند سال اخیر ۱۳قلاده یوزپلنگ آسیایی را در جاده میامی – عباس‌آباد بر اثر تصادف از دست داده‌ایم بنابراین منابع مالی پیش‌بینی کردیم که این منطقه خطرناک را فنس‌کشی کنیم. برای انجام این کار علاوه بر دستگاه‌های اجرایی و وزارتخانه‌ها تلاش می‌کنیم از ظرفیت جوامع محلی بهره ببریم چون یوزپلنگ در لبه انقراض بوده و بهتر است همه پای کار بیایند تا هرچه زودتر این مسیر را ایمن‌سازی کنیم.
معاون رییس‌جمهور با بیان اینکه برنامه‌هایی برای سایر گونه‌های در معرض خطر پیش‌بینی کرده‌ایم، تاکید کرد: اجرای آنها مستلزم منابع مالی متناسبی داشته باشیم. پیگیر هستیم تا بتوانیم از ظرفیت‌های بین‌المللی برای حفاظت از این گونه‌ها استفاده کنیم چون در سطح جهان منحصربه‌فرد هستند. به عنوان مثال برای حفاظت از یوزپلنگ از مشاوره یکی از متخصصان صاحب‌نظر آفریقای جنوبی استفاده کرده‌ایم. او از محل تکثیر و پرورش یوزپلنگ در توران بازدید و راهنمایی‌های لازم را ارائه کرد بنابراین ارتباط بین همکاران ما و کارشناسان بین‌المللی وجود دارد تا بتوانیم از تجربه‌های جهانی در این عرصه بهره‌مند شویم.
انصاری در پایان با اشاره به اقدامات انجام شده برای حفاظت از گونه در معرض خطر میش‌مرغ اظهار کرد: کارهای خوبی برای حفاظت از گونه میش‌مرغ در بوکان آذربایجان غربی انجام شده است. جوامع محلی در این خطه مشارکت می‌کنند و در زمینه ایمن‌سازی زیستگاه کار می‌شود. امسال تجربه خوبی در مورد تکثیر میش‌مرغ در اسارت داشته‌ایم و خوشبختانه تا حدی روند رو به جلو داشته است. امیدواریم پیشرفت بیشتری در زمینه تکثیر میش‌مرغ داشته باشیم البته هدف اصلی ما ارتقای وضعیت زیستگاه میش‌مرغ است.
