12 - 01 - 2020
گناه نابخشودنی؛کتمان واقعیت
محمدرضا خباز*- سقوط هواپیمای اوکراینی حادثه تاسفانگیز و تلخی بود که میتوانست رخ ندهد. بدون شک هر حادثه و رویدادی متاثر از عللی است و اگر برنامهریزی دقیق در کار باشد و کار به کاردان سپرده شود به چنین نتایجی منتهی نخواهد شد.
بعد از روشن شدن علت اصلی این حادثه شاهد عذرخواهی مقامات کشور هستیم اما نظرات اولیه آنان هنوز فراموش نشده و در حافظه و موبایلهای مردم ثبت و ضبط شده است. شاهد بودیم که چطور ابتدا اظهارنظر و نقص فنی را عامل سقوط عنوان کرده بودند؛ اظهاراتی که یا بدون مطالعه و اطلاع عنوان شده است یا برای مخفیکاری. در هر دو صورت کار غلطی انجام شده و اکنون وقت عذرخواهی است به خصوص کسانی که روز اول اطلاعات غلط به مردم دادند باید عذرخواهی کنند و پاسخگوی آن سخنان اولیه خود باشند. بدون شک اظهارنظر بدون اطلاع توسط یک مقام مسوول خطای بزرگی است و اظهارنظر برای مخفی کردن حقیقت هم عذر بدتر از گناه.
افکار عمومی و جامعه مدنی انتظار دارد اظهارات مسوولان آنقدر دقیق و مبتنی بر واقعیت باشد که حجت را تمام کند، اما شاهدیم که این طور نیست و این رویه ضربه بزرگی به اعتماد عمومی میزند. اینکه بعد از سه روز اعلام کنند سقوط هواپیما بر اثر برخورد موشک بوده به هیچوجه پذیرفته نیست چراکه آنکه موشک زده حتما میدانسته است. او حتما دیده که موشک به هواپیما برخورد کرده و چه بلایی سر آن آورده است بنابراین تلاش برای بیان مطالب غیرواقع بیهوده بود و ثمری غیر از نابودی اعتماد عمومی نداشت. بازسازی این اعتماد نیز مقدور نیست مگر با عذرخواهی صریح بیان علت آن اظهارنظرهای اولیه. روشن است که در غیر این صورت تمامی اظهارنظرهای قبل از این و بعد از این، این آقایان زیرسوال خواهد رفت.بدون شک شفافسازی و صادق بودن با مردم بهترین راهکار است. به یاد دارم که در دولت آقای خاتمی نیز اتفاق مشابهی رخ داد. آن زمان نیز عدهای بعد از قتلهای زنجیرهای سعی در مخفیکاری و رد گم کردن داشتند تا اینکه آقای خاتمی خود وارد عمل شد و اعلام کرد که وزارت اطلاعات او مسوول بوده است. پذیرش این مسوولیت به مردم آرامش داد و مردم احساس کردند که رییسجمهور منتخب آنان حامی و پشتیبانشان است.
در ماجرای سقوط هواپیما نیز شنیده شد که آقای رییسجمهور از روزهای اول قصد انتشار اطلاعیه داشته اما نیروهای مختلف امروز و فردا کردهاند و فرصت خواستهاند. این در صورتی است که باید اطلاعرسانی اولیه انجام میشد و به مردم میگفتند که دنبال دلیل دیگری نگردید. میگفتند نه آمریکا زده و نه نقص فنی بوده است، یک خطای انسانی بوده و ما بعد از بررسیهای دقیقتر اخبار رسمی را اعلام میکنیم. به این ترتیب دهان همه کسانی که در خارج از کشور میخواهند علیه ایران حرف بزنند، بسته میشد و معاندین داخلی که درصدد ایجاد جو هستند هم تیغشان کند میشد. بعد از سه روز هم همین اطلاعیه امروز را میدادند. اما اینکه به مردم واقعیت را نگوییم گناه نابخشودنی است.
آقای رییسجمهور در بیانیه خود به گناه نابخشودنی اشاره کردند. یکی از این گناهان نابخشودنی را کسانی مرتکب شدند که به مردم اطلاعات غلط دادند و اعتماد مردم را نسبت به اظهارنظر مسوولان کم کردند. حال هم بازسازی اعتماد عمومی مقدور نیست به جز اینکه همه آنها با شجاعت و شهامت تکتک از مردم عذرخواهی کنند و بگویند که دلیل آن اظهارات چه بوده است تا مردم آرامش فکری پیدا کنند.
لازم به ذکر است که عذرخواهی به تنهایی کافی نیست. اقدام بعدی باید آن باشد که سازمان قضایی نیروهای مسلح خیلی زود به موضوع رسیدگی کند. نباید به هیچ وجه مماشات شود و باید به مردم اطلاع داده شود تا بدانند افرادی که اطلاعات غلط داده بودند، از کار خود پشیمان هستند و مسببان مجازات میشوند. اقدام نهایی نیز باید آن باشد که از طریق رسانههای مختلف و میزگردهایی که برگزار میشود به مردم بگویند دیگر تکرار نخواهد شد.
بدون شک با این کار میتوان قدری از اعتماد ازدسترفته را برگرداند. باقی این اعتماد را نیز باید با عملکرد صحیح مسوولان و اطلاعرسانی به موقع و درست به مرور زمان بازگرداند.
*نماینده پیشین مجلس
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد