گسترش سفره جهانی غذا
فاطمه عباس‌پور- از همان کتاب علوم دوران ابتدایی مدرسه به این اصل تاکید می‌شود که نیازهای اصلی هر انسان شامل خوراک، پوشاک و مسکن است؛ با در نظر داشتن این حقیقت ساده می‌توان اذعان کرد که نخستین دسته صنایع ضروری برای بشر، صنایع غذایی هستند. صنایع غذایی به خودی خود شامل شبکه پیچیده‌ای از فعالیت‌های کوچک، سنتی و خانوادگی تا فرآیندهای صنعتی بزرگ، سرمایه‌بر و مکانیزه می‌شود. صنایع غذایی به طور طبیعی وابستگی فراوانی به جغرافیای سرزمین دارند و در بسیاری از نقاط جهان، صنایع غذایی وابستگی ۱۰۰درصدی به تولیدات کشاورزی محلی یا ماهیگیری دارند که همگی تحت‌تاثیر جغرافیای سرزمین است؛ شاید اصلی‌ترین چالش‌های این صنعت نیز در یک دید کلی و جهانی تحت‌تاثیر همین عامل باشد.
با ورود انسان به عصر صنعت دولت‌ها فهمیدند با بهره‌گیری از فناوری‌های روز دنیا و تامین زیرساخت‌های لازم برای حفظ و گسترش بازار صنعت غذا و فرآوری غذا می‌توان علاوه بر ارتقای کیفی محصولات غذایی از لحاظ اقتصادی نیز گام بزرگ و موثری در جهت استقلال و خودکفایی جامعه برداشت. از همان زمان بود که روند صعودی رشد تولید محصولات غذایی در جهان آغاز شد؛ روندی که تا به امروز ادامه دارد. البته که افزایش تولید به هیچ عنوان به این معنی نیست که محصولات غذایی با قیمت ارزان به دست مردم می‌رسند. آخرین گزارش سازمان فائو اثباتی بر هر دو این گزاره‌هاست. طبق این گزارش، شاخص قیمت مواد غذایی در ماه آگوست تقریبا بدون تغییر ماند و پیش‌بینی‌های جدید حاکی از رشد تولید، مصرف، ذخایر و تجارت جهانی غلات است.
افزایش تولید نسبت به ماه جولای
پیش‌بینی جدید فائو (سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد) برای تولید غلات در جهان در سال ۲۰۲۵ به میزان ۶/۳۵میلیون تن (۲/۱درصد) نسبت به پیش‌بینی ماه جولای افزایش یافته است که ناشی از بهبود چشم‌انداز محصولات غلات درشت است. این اصلاحیه جدید انتظار رکورد بالای تولید غلات جهانی در سال ۲۰۲۵ را تقویت می‌کند که اکنون به میزان ۹۶۱/۲میلیون تن پیش‌بینی شده است و ۵/۳درصد بالاتر از سطح سال گذشته است.
پیش‌بینی تولید جهانی غلات درشت
پیش‌بینی تولید جهانی غلات درشت در سال ۲۰۲۵ به ۶۰۱/۱میلیون تن افزایش یافته است که افزایش شدیدی معادل ۱/۳۶میلیون تن نسبت به ماه جولای است و اکنون ۶/۸۸میلیون تن (۹/۵درصد) بالاتر از سطح سال ۲۰۲۴ است. این اصلاحیه عمدتا به دلیل افزایش قابل توجه در پیش‌بینی تولید ذرت در ایالات متحده آمریکاست که نشان‌دهنده عملکردهای رکوردشکن و برآوردهای به‌روز شده از مساحت کاشت است. همچنین پیش‌بینی‌های مثبت برای تولید ذرت در برزیل و مکزیک نیز به ترتیب به دلیل عملکردهای بالاتر و مساحت کاشت بیشتر برای محصول اصلی انجام شده است. در مقابل، پیش‌بینی‌های تولید ذرت در اتحادیه اروپا کاهش یافته است زیرا انتظار می‌رود که آب‌وهوای خشک و دماهای بالاتر از حد متوسط به کاهش هم مساحت برداشت و هم عملکردها منجر شود.
تولید جهانی سورگوم نیز در این ماه به میزان ۲/۲میلیون تن به ۶/۶۶میلیون تن افزایش یافته است که ۶/۵درصد بالاتر از سطح سال گذشته است. این اصلاحیه عمدتا ناشی از چشم‌اندازهای بهتر عملکرد در برزیل است که تولید سورگوم در سال ۲۰۲۵ را به سطح رکوردی می‌رساند. پیش‌بینی فائو برای تولید گندم در جهان به ۹/۸۰۴میلیون تن می‌رسد که به طور جزئی نسبت به پیش‌بینی قبلی در ماه جولای کاهش یافته است اما ۹/۶میلیون تن بالاتر از سال به سال است. این اصلاحیه کاهشی عمدتا به دلیل چشم‌اندازهای پایین‌تر عملکرد در چین (سرزمین اصلی) به دلیل شرایط نامساعد آب‌وهوایی و مساحت کمتر از حد انتظار در آرژانتین است. بخشی از این کاهش‌ها با افزایش‌های پیش‌بینی تولید گندم در اتحادیه اروپا جبران شده است که به دلیل بهبود چشم‌اندازهای آب‌وهوایی برای عملکردهاست.
انتظارات پایین از بازار برنج
در مورد برنج، فائو پیش‌بینی تولید خود را برای نپال کاهش داده است که منعکس‌کننده انتظارهای پایین‌تر از نظر مساحت و عملکرد به دلیل بارش‌های نامساعد در برخی از نقاط کشور است. پیش‌بینی‌های رسمی همچنین در ایالات متحده آمریکا کاهش یافته است، جایی که سیلاب‌های بهاری در مناطق تولیدی جنوبی بر چشم‌اندازهای کاهش حاشیه‌های تولیدکنندگان تاثیر گذاشته است. با این حال این اصلاحات عمدتا با افزایش‌های تولید برای کشورهای مختلف به‌ویژه اندونزی که اکنون چشم‌انداز قیمت‌های مطلوب به افزایش کشت‌ها به بالاترین سطح در هفت سال اخیر منجر شده، جبران شده است. در نتیجه پیش‌بینی می‌شود که تولید جهانی برنج در سال ۲۰۲۶-۲۰۲۵ به میزان ۰/۱درصد افزایش یابد و به رکورد بالای ۵/۵۵۵میلیون تن (براساس آسیاب شده) برسد. انتظار می‌رود که افزایش‌های تولید در بنگلادش، برزیل، چین، هند و اندونزی رشد سالانه را حفظ کند و بیش از کاهش‌ها در ماداگاسکار، نپال، ایالات متحده آمریکا و تایلند جبران شود.
عرضه فراوان غلات در جهان
پیش‌بینی برای مصرف غلات در جهان در سال ۲۰۲۶-۲۰۲۵ به میزان ۷/۲۱میلیون تن از ماه جولای افزایش یافته و به ۹۲۲/۲میلیون تن رسیده است که ۶/۴۴میلیون تن (۶/۱درصد) بالاتر از سطح سال ۲۰۲۵-۲۰۲۴ است. پیش‌بینی می‌شود که مصرف کل غلات درشت به میزان ۷/۱درصد به ۵۶۸/۱میلیون تن در فصل
۲۰۲۶-۲۰۲۵ افزایش یابد که ناشی از افزایش استفاده از ذرت و به میزان کمتری سورگوم است. در میان عرضه‌های فراوان، استفاده از ذرت برای خوراک دام در تولیدکنندگان بزرگ مانند برزیل و ایالات متحده آمریکا در حال افزایش است در حالی که در آرژانتین در حال کاهش است. استفاده از جو در عربستان سعودی به سمت بالا اصلاح شده است، هرچند هنوز به سطح فصل قبلی نمی‌رسد. استفاده از گندم برای خوراک دام نیز در این ماه به سمت بالا اصلاح شده است، به‌ویژه در اتحادیه اروپا و تایلند، جایی که تقاضا از بخش آبزی‌پروری در حال افزایش است. مصرف جهانی گندم در سال ۲۰۲۶-۲۰۲۵ اکنون به سطح رکوردی ۵/۸۰۳میلیون تن پیش‌بینی شده است که ۱/۸میلیون تن بالاتر از سطح سال ۲۰۲۵-۲۰۲۴ است و انتظار می‌رود که گندم به طور فزاینده‌ای به جیره‌های خوراک دام در چین اضافه شود. پیش‌بینی فائو برای مصرف جهانی برنج تغییر چندانی نکرده و به ۶/۵۵۰میلیون تن در سال ۲۰۲۶-۲۰۲۵ اشاره دارد که ۹/۱درصد سال به سال افزایش و رکورد بالایی است.
نسبت موجودی به مصرف
پیش‌بینی برای موجودی غلات جهانی تا پایان فصل‌ها در سال ۲۰۲۶ به میزان ۶/۹میلیون تن از ماه جولای افزایش یافته است و اکنون ذخایر جهانی به ۷/۸۹۸میلیون تن رسیده که ۷/۳درصد بالاتر از سطح ابتدایی خود و رکوردی جدید است. این اصلاحیه افزایشی در این ماه به افزایش موجودی غلات درشت نسبت داده می‌شود که بر کاهش موجودی گندم غلبه کرده است. در میان غلات درشت پیش‌بینی می‌شود که تولید بالای ایالات‌متحده آمریکا منجر به افزایش قابل‌توجهی در ذخایر ذرت نسبت به پیش‌بینی‌های قبلی شود و موجودی‌های این کشور در پایان فصل
۲۰۲۶-۲۰۲۵ به سطح رکوردی بیش از ۰/۵۰میلیون تن برسد. در مقابل موجودی‌های گندم جهانی کمتر از پیش‌بینی‌های ماه جولای است و اکنون انتظار می‌رود که نزدیک به سطوح ابتدایی خود باقی بماند پس از اصلاحات کاهشی در جمهوری اسلامی ایران، جایی که چشم‌انداز تولید کاهش یافته و در اتحادیه اروپا جایی که اصلاح تاریخی در مصرف انسانی در فصل‌های قبلی منجر به کاهش موجودی‌های پایان سال ۲۰۲۶-۲۰۲۵ به میزان ۸/۱میلیون تن شده است.
نسبت موجودی به مصرف غلات جهانی در سال ۲۰۲۶-۲۰۲۵ انتظار می‌رود به ۶/۳۰درصد برسد که افزایش تقریباً یک‌درصدی نسبت به فصل قبلی را تایید می‌کند و چشم‌انداز تامین راحتی را تاکید می‌کند. موجودی‌های برنج جهانی در پایان سال‌های بازاریابی ۲۰۲۶-۲۰۲۵ نیز پیش‌بینی می‌شود که به میزان ۰/۲درصد افزایش یابد و به رکورد بالای ۵/۲۱۴میلیون تن برسد که به دلیل افزایش موجودی‌ها به‌ویژه در برزیل، چین، هند و تایلند است که می‌تواند کاهش‌ها در اندونزی، ماداگاسکار و ایالات‌متحده آمریکا را تحت‌الشعاع قرار دهد.
تولیدات بالای برزیل و ایالات متحده
پیش‌بینی فائو برای تجارت جهانی غلات در سال ۲۰۲۶-۲۰۲۵ به میزان ۴/۴۹۳میلیون تن تعیین شده است که ۵/۶میلیون تن از پیش‌بینی ماه جولای افزایش یافته و نشان‌دهنده افزایش ۴/۱درصدی نسبت به سطح سال ۲۰۲۵-۲۰۲۴ است. این اصلاحیه افزایشی در این ماه عمدتا به دلیل افزایش تجارت غلات درشت، به ویژه ذرت است.
عرضه‌های فراوان قابل صادرات ذرت ناشی از تولیدات بالای برزیل و ایالات متحده انتظار می‌رود که کشورهای واردکننده را جذب کند و منجر به افزایش ۱/۵میلیون تنی در تجارت ذرت شود، هرچند انتظار می‌رود چین به خریدهای کاهش‌یافته خود از ذرت در سال ۲۰۲۶-۲۰۲۵ ادامه دهد.
تقاضای قوی‌تر از سوی دامداران
تجارت جو تنها به طور جزئی از ماه جولای افزایش یافته است، با وجود قیمت‌های پایین‌تر و تقاضای قوی‌تر از سوی دامداران در عربستان سعودی. تجارت گندم در فصل جدید به میزان ۰/۴درصد یا ۸/۷میلیون تن افزایش می‌یابد که ناشی از تقاضای قوی ادامه‌دار از چین، جمهوری اسلامی ایران، پاکستان، جمهوری عربی سوریه و ترکیه است. در میان کشورهای صادرکننده، بازیگران اصلی به تامین بازارها ادامه خواهند داد و انتظار می‌رود که اتحادیه اروپا پس از برداشت کاهش یافته در سال ۲۰۲۴ سهم بازار خود را دوباره به دست آورد.
تجارت بین‌المللی برنج نیز پیش‌بینی می‌شود که به اوج جدیدی به میزان ۴/۶۱میلیون تن در سال ۲۰۲۵ (ژانویه- دسامبر) برسد که ۹/۲درصد نسبت به سال گذشته افزایش و ۶/۰میلیون تن بیشتر از گزارش‌های قبلی است. بنگلادش بخش عمده‌ای از اصلاحات وارداتی که در این ماه معرفی شده را به خود اختصاص می‌دهد، هرچند واردات برای غنا و گینه بیسائو نیز افزایش یافته است که به طور بیشتر جبران‌کننده اصلاحات کاهشی برای کشورهای مختلف دیگر است.
