3 - 12 - 2023
گرمایش جهانی گریبانگیر توریسم
نادر نینوایی- در سالهای اخیر تغییرات اقلیمی و افزایش دمای هوا موجب تغییرات گستردهای در صنعت گردشگری جهان شده است. تغییرات ناگهانی آب و هوایی و افزایش جهانی دما باعث شده برخی از مقاصد گردشگری که سردخیز هستند محبوبتر شوند و برخی مناطق گرمخیز همچون ایران با تجربه آب و هوای گرمتر با ریزش گردشگر مواجه شوند.
در سیارهای که مرتب در حال گرم شدن است صنعت گردشگری و توریسم نیز خواهناخواه دستخوش تغییراتی میشود. نتایج تحقیقات بینالمللی نشان میدهد که تغییرات اقلیمی الگوهای گردشگری را به سمت ارتفاعات و عرضهای جغرافیایی بالاتر سوق میدهد.
برخی از پژوهشگران معتقدند که تغییرات اقلیمی ممکن است موجب دوبرابر شدن جذب گردشگر در کشورهای سرد و کاهش ۲۰ درصدی سفر گردشگران به مناطق گرم جهان همچون ایران شود. این مساله میتواند چالشی عمیق برای صنعت توریسم کشور باشد و لازم است که از همین حالا حرکت به سمت گردشگری پایدار آغاز شود و البته چگونگی جذب گردشگر در صورت افزایش بیش از پیش دمای هوا، مدنظر مسوولان گردشگری کشور قرار گیرد.
آمادهباش خاورمیانه برای مقابله با گرمایش جهانی
تغییرات اقلیمی و اثرات آن مانند درجه حرارت شدید و خشکسالی و سیل، امروز دغدغه اصلی مردم خاورمیانه است.
آنطور که پژوهشهای اخیر نشان داده کشورهای خاورمیانه از جمله ایران در معرض تاثیرات شتابان تغییرات اقلیمی ناشی از انسان، از جمله امواج گرمای سرسامآور، کاهش بارندگی، خشکسالیهای طولانی، طوفانهای شن و سیلهای شدید قرار دارند.
با توجه به اینکه کشورهای خاورمیانه آثار تاریخی و جاذبههای طبیعی بسیاری را در خود جای دادهاند، خطر تغییرات اقلیمی و اثرات منفی آن بر جذب گردشگر میتواند برای آنها موضوعی کلیدی باشد و این کشورها از همین حالا باید برای عبور از این بحران برنامهریزی منسجم داشته باشند.
شهر دوبی که تمرکز اقتصاد خود را بر گردشگری گذاشته است به خوبی خطر تغییرات اقلیمی برای گردشگری خاورمیانه را درک کرده است.
دفتر کاهش خطر بلایای دوبی، در اول ماه می سال جاری میلادی جلسهای را تشکیل داده و به بررسی چگونگی سازگاری صنعت سفر و گردشگری برای مقابله با بحران آب و هوا پرداخت.
مسوولان گردشگری دوبی در نظر دارند در زمینه اجرای سیاستها و ابتکارات موثر و در راستای ترویج شیوههای گردشگری پایدار و ایجاد انگیزه برای توسعه زیرساختهای گردشگری پایدار، با یکدیگر همکاری کنند. آنها همچنین اعلام کردهاند که قصد دارند از جوامع محلی، برای ایجاد و حمایت از طرحهای پایدار و اطمینان از اجرای موثر سیاستهای گردشگری حمایت کنند.
دکتر «سوجیت مهانتی» رییس دفتر منطقهای کشورهای عربی میگوید: «برای سیاستگذاران و رهبران صنعت گردشگری مهم است که اقدامات ملموس و معناداری برای رسیدگی به خطرات، زیانها و چالشهای پایداری که بخش گردشگری با آن مواجه است، انجام دهند.»
وی میافزاید: «مخاطرات طبیعی میتواند اثرات مخربی بر گردشگری داشته باشد و منجر به خسارات اقتصادی تریلیون دلاری شود.» دفتر منطقهای کشورهای عربی معتقد است همکاری بین صنعت گردشگری، دولتهای محلی و سازمانهای پیشگیری از بلایا برای ایجاد انعطافپذیری و کاهش افول گردشگری در خاورمیانه میتواند موثر باشد.
برآوردها حاکی از آن است که باتوجه به شرایط کنونی اگر بخش خصوصی و صنعت گردشگری در خصوص کاهش خطر بلایای طبیعی سرمایهگذاری نکنند، میتوان انتظار داشت که خساراتها در حوزه گردشگری خاورمیانه سیر صعودی داشته باشد.
تاثیرات تغییر اقلیم بر گردشگری احتمالا با توجه به شرایط محلی هر منطقه خود را به شکلهای مختلف نشان خواهد داد. کارشناسان معتقدند که برای عبور از این بحران کشورهای خاورمیانه باید استراتژیهای سازگاری را بررسی کرده و در زیرساختهای انعطافپذیرتر سرمایهگذاری کنند. برخی کشورهای عرب زبان خاورمیانه از جمله اماراتمتحدهعربی و عربستان از همین حالا اقداماتی را برای اصلاح مصرف سوخت و تدوین برنامههای گردشگری پایدار سامان دادهاند و برای عبور از بحران آتی برنامهریزی کردهاند.
لزوم حرکت ایران به سمت گردشگری پایدار
باتوجه به شرایط اقلیمی کنونی جهان و گرم شدن جهانی آب و هوا، سازمان جهانی گردشگری (UNWTO) شعار سال ۲۰۲۳ روز گردشگری را گردشگری و سرمایهگذاری سبز نامگذاری کرده و بر سرمایهگذاری هدفمندتر بر افراد، کره زمین و رفاه تاکید داشته است.
در همین راستا علیاصغر شالبافیان معاون گردشگری نیز خواستار آن شد که گردشگری ایران در نظام سرمایهگذاری و مدیریت سبز جای خود را پیدا کند و به تغییرات اقلیم و گرمایش و نحوه تعامل و ارتباط با سرمایهگذاری سبز توجه داشته باشد.
سیدمحمدکاظم خلدینسب- کارشناس گردشگری و مدیر پیشین دفتر توسعه گردشگری داخلی ایران- در خصوص اهمیت حرکت ایران به سوی گردشگری پایدار و سبز به «جهانصنعت» گفت: گردشگری پایدار و سبز در سال جاری میلادی به عنوان شعار روز جهانی گردشگری از سوی UNWTO اعلام شد و وقتی در عرصه بینالمللی یک چنین شعار و رویکردی اتخاذ میشود یقینا پشتوانه کارشناسی دارد و باید به آن توجه کرد. کشورهای عربستان، اماراتمتحده عربی و قطر در مسیر گردشگری سبز و پایدار گام برداشتهاند. این کشورها رو به استفاده از انرژیهای تجدیدپذیر آوردهاند. در عربستان مزرعهای ایجاد شده که از انرژی خورشیدی بهره میگیرد و حتی وزیر نفت عربستان اعلام کرده که خود را وزیر انرژی میداند و قصد دارد که به سراغ استفاده از انرژیهایی برود که درصد تخریب پایینی داشته و سازگار با محیطزیست باشند.
وی در پاسخ به این پرسش که بخش خصوصی گردشگری ایران در این شرایط اقلیمی و باتوجه به گرم شدن هوا باید به چه سمتی بروند، افزود: در حال حاضر بسیاری از استانهای ایران از جمله کرمان و یزد و چند استان دیگر آب و هوا به شدت گرمسیری و کویری دارند. به نظرم برای تطبیق با این شرایط باید در صنعت گردشگری به سمتی برویم که جاذبههای گرمسیری خود را نیز برای گردشگر دلپذیر و دسترسپذیر کنیم. به عنوان نمونه امروز در دنیا، گردشگری کویر حرفهای زیادی برای گفتن دارد. به نظرم برگزاری تورهای شبمانی در کویر و ارائه خدماتی مبتنی بر گردشگری نجومی در کویرهای ایران از جمله نکاتی است که در شرایط اقلیمی و آب و هوایی کنونی در ایران باید مورد توجه قرار گیرد.
خلدینسب افزود: در استانهای خراسان جنوبی و شمالی ظرفیتهای بزرگی در حوزه گردشگری کویر وجود داشته و این امکان وجود دارد که با استفاده از جاذبه رملهای کویری در خصوص جذب گردشگر اقدام کنند. به نظرم در گردشگری ایران روی هر بخشی دست بگذارید زمینه برای درآمدزایی وجود دارد. البته لازم است پارامترهای مربوطه برای حفظ و آسیب نرساندن به محیطزیست نیز مورد توجه قرار گیرد تا هم بهرهوری مناسب وجود داشته باشد و هم از درآمدزایی این بخش به شکل مطلوب بهرهمند شویم .
این کارشناس گردشگری در خاتمه ضمن یادآوری شرایط نامطلوب دریاچه ارومیه و تاثیر منفی آن بر گردشگری و محیطزیست ایران خواستار توجه همه مردم و مسوولان به این موضوع و چارهاندیشی برای این چالش و بالاخره تحقق گردشگری سبز و پایدار در کشور شد .
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد