گردشگری هنوز جایگاه خود را در ایران پیدا نکرده است
جهان صنعت- صنعت گردشگری ایران با ظرفیت‌های بی‌نظیر فرهنگی، تاریخی و طبیعی هنوز جایگاه واقعی خود را در اقتصاد ملی پیدا نکرده است و موفقیت بنگاه‌های این حوزه تنها زمانی محقق می‌شود که از فروش خام فاصله گرفته و ارزش واقعی خلق کنند.
مهران امیرحسینی، استاد دانشگاه و فعال گردشگری و هتلداری در نوشتاری، با این تحلیل درباره جایگاه گردشگری و بنگاه‌داری در این حوزه معتقد است: «بنگاه‌داری اقتصادی در گردشگری نیازمند نگاهی جامع، بلندمدت و توسعه‌محور است؛ نگاهی که نه‌تنها سود کوتاه‌مدت را مدنظر داشته باشد بلکه تاب‌آوری اقتصادی، بهره‌وری پایدار و خلق ارزش‌افزوده برای مشتریان و ذی‌نفعان را در اولویت قرار دهد. تنها در صورتی می‌توان به توسعه پایدار و ارتقای جایگاه رقابتی ایران در بازار گردشگری دست یافت که بنگاه‌ها تجربه‌ای فراتر از خدمت صرف به مشتری ارائه کنند و از نگاه کوتاه‌مدت فاصله بگیرند.»
در ادامه نوشتار این فعال گردشگری آمده است: «رعایت قوانین و مقررات ملی به ویژه تکالیف مندرج در ماده (۵) برنامه هفتم توسعه باید به عنوان ابزار اصلی و فرصت استراتژیک مورد استفاده قرار گیرد تا مسیر توسعه پایدار گردشگری شکل گیرد و اصلاح ساختار بنگاه‌ها و واگذاری بخشی از آنها به گونه‌ای انجام شود که بهره‌وری، شفافیت و امکان رشد پایدار اقتصاد گردشگری تضمین شود. شفافیت، حسابرسی دقیق و گزارش‌دهی مستمر از ارکان حیاتی یک بنگاه قدرتمند و قابل اعتماد در صنعت گردشگری هستند و نقش کلیدی در ایجاد اعتماد و استمرار فعالیت‌ها دارند.
تاب‌آوری اقتصادی، محور ثبات و استمرار فعالیت بنگاه‌ها در شرایط پرچالش است و تعیین‌کننده بقای آنها در این صنعت محسوب می‌شود. گردشگری همواره در معرض نوسانات اقتصادی، بحران‌های سیاسی و حتی بیماری‌های همه‌گیر قرار دارد و بنگاه‌های موفق با طراحی مدل‌های انعطاف‌پذیر و مقاوم، توانایی مقابله با شوک‌ها را دارند و حتی در شرایط دشوار نیز می‌توانند به ارائه خدمات ادامه دهند. تاب‌آوری اقتصادی نه‌تنها امکان سرمایه‌گذاری بلندمدت و توسعه بازارهای جدید را فراهم می‌آورد بلکه جایگاه بنگاه را در رقابت‌های داخلی و بین‌المللی تثبیت و راه را برای نوآوری و خلق خدمات متمایز هموار می‌کند.
بازاریابی هوشمند و هدفمند نقش تعیین‌کننده‌ای در موفقیت بنگاه‌های گردشگری دارد. شناخت دقیق نیازها و خواسته‌های گردشگران، بهره‌گیری از فناوری‌های دیجیتال، حضور فعال در پلتفرم‌های جهانی و خلق پیام‌های جذاب و خلاقانه، زمینه‌ساز رشد سهم بازار و تقویت برند ملی است. هر تجربه متمایزی که گردشگر دریافت می‌کند نه‌تنها رضایت او را افزایش می‌دهد بلکه پایه یک مزیت رقابتی پایدار برای بنگاه ایجاد می‌کند. بازاریابی باید همواره با تمرکز بر خلق تجربه‌های فراتر از خرید صرف خدمات انجام شود تا بنگاه جایگاه واقعی خود را در اقتصاد گردشگری تثبیت کند و از فروش خام فاصله بگیرد.
ایجاد خدمات متنوع و خلق ارزش‌افزوده از دیگر ارکان حیاتی موفقیت است زیرا گردشگران امروزی به دنبال تجربه‌های چندبعدی هستند و تنها اقامت یا حمل‌ونقل برای آنها کافی نیست. ترکیب خدمات اقامتی با تجربه‌های فرهنگی، سلامت‌محور، طبیعت‌گردی، رویدادهای هنری و آموزشی، امکان ایجاد درآمدهای متنوع و تقویت مزیت رقابتی پایدار را فراهم می‌کند و ارائه چنین خدماتی ضمن افزایش رضایت مشتریان، بهره‌وری منابع موجود را نیز ارتقا و وابستگی بنگاه به فروش تک‌محصولی را کاهش می‌دهد.
نقش نیروی انسانی در بنگاه‌داری اقتصادی غیرقابل انکار است و تبدیل کارکنان از رابطه سنتی کارگر-کارفرما به نقش مالک و سهامدار ذهنی بنیان یک سازمان پویا و خلاق را شکل می‌دهد. هنگامی که افراد خود را در موفقیت بنگاه سهیم بدانند، انگیزه، مسوولیت‌پذیری و نوآوری آنها افزایش یافته و کیفیت خدمات به طور چشمگیری ارتقا پیدا می‌کند. نیروی انسانی صاحب‌انگیزه موتور محرک بنگاه است که انرژی و نوآوری را به گردشگری ایران تزریق می‌کند و سرمایه‌گذاری در آموزش، ارتقای مهارت‌ها و ایجاد فرهنگ سازمانی مبتنی بر مالکیت و تعهد، یکی از راهکارهای کلیدی برای افزایش تاب‌آوری و ارزش‌آفرینی بنگاه محسوب می‌شود.
در نهایت بنگاه‌داری اقتصادی در صنعت گردشگری ایران تنها زمانی موفق خواهد بود که از نگاه کوتاه‌مدت و فروش خام فاصله بگیرد، با بهره‌گیری از ابزارهای قانونی مانند ماده (۵) برنامه هفتم توسعه مسیر توسعه پایدار گردشگری را دنبال کند، شفافیت، بهره‌وری و تاب‌آوری را در دستور کار قرار دهد، بازاریابی هوشمند و خدمات متنوع ارائه کند و نیروی انسانی صاحب‌انگیزه را در مرکز تصمیم‌گیری‌ها بگنجاند. تنها در این صورت است که بنگاه‌ها می‌توانند به موتور توسعه پایدار و ارزش‌آفرین اقتصاد کشور تبدیل شوند و نقش واقعی خود را در ارتقای جایگاه رقابتی ایران در بازار گردشگری داخلی و بین‌المللی ایفا کنند.»
منبع: ایسنا
