22 - 12 - 2019
کشت برج
شیدا ملکی- تهران هویت لازم ندارد. تهران هوا لازم ندارد. تهران درخت لازم ندارد. تهران انگار هیچ چیز لازم ندارد. تهران قربانی مدام شعار و برنامهریزیهایی است که هیچ رویکردی را بیشتر از منافع مالی و اقتصادی مورد توجه قرار نمیدهد. روزی در همین پایتخت که دیگر نه هوایی دارد و نه هویتی برایش باقی مانده مردم پای صندوقهای رای رفتند. دل مردم برای شهرشان نگران بود و تصورشان این بود که شاید آنهایی که مدعیاند شهری سبز را خواهند ساخت بهترین تصمیمات را برای شهر اجرایی کنند؛ شعاری جذاب اما به واقع شعار. گویا قرار بر این بود که لیستی تعیین شود و با دست گذاشتن بر احساسات و مطالبات شهری مردم گروهی بر کرسی مدیریت شهری تکیه زنند. در نهایت لیستی یکپارچه به بهشت رفت و هنوز هم تهران جهنمی سوزان است برای مردم.برجها در تهران سر به فلک کشیدهاند و خیابان و میدانهای شهر هر روز رنگی دیگر به خود میگیرند. رنگ خاکستری خالی از هویت و رنگ بیروحی که با اعتماد مردم بازی کرد. برجسازی در شهری که روزگاری به چنارهای سبز سر به فلک کشیده و درختهای توت شهره بود نفس مردم را بند آورده. حالا اما در این میان درست زمانی که فرمانداری به داد مردم میرسد شورای شهر دوباره علیه هوا و زندگی سبز برمیخیزد. رییس کمیسیون سلامت و محیطزیست شورای شهر تهران میگوید با وجودی که فرمانداری به مصوبه شورای شهر برای دادن پروانه ساخت در ۶۲ باغ ایراد گرفته است، این ایراد را وارد نمیداند و شورای شهر به دنبال قانع کردن فرمانداری است. در این صورت، احتمالا ۶۲ باغ بزرگ در تهران، تبدیل به برج میشود.
تصمیمی مغایر با حیات
حسین ایمانیجاجرمی، جامعهشناس شهری درباره تازهترین تصمیم شورای شهر تهران مبنی بر ساخت و ساز در باغهای قدیمی تهران به «جهان صنعت» میگوید: قطع هر گونه درختی در فضای شهری به نوعی آسیب جدی به شهر است. نکته روشن و مهم آن است که وجود درختان برای سلامتی شهروندان بسیار مهم و ضروری است. این روند البته مختص به ایران یا پایتخت نیست بلکه در همه کشورها مورد توجه جدی قرار گرفته است. بر اساس این موضوع اخیرا دانشگاه ولنگو گزارشی منتشر کرده که بیانگر تاثیرات وجود «درخت» در محیط زندگی است. بر این اساس وجود «درخت» موجب افزایش بهزیستی و بهرهوری در جامعه شده و سلامت جامعه را به طور جدی تحتتاثیر مثبت قرار میدهد.به گفته وی این مهم بیانگر آن است که اگر شورا بر این تصمیم است که سطح زندگی را در شهر ارتقا دهد باید برای حفظ یک اصله درخت نیز همه تلاش خود را به کار بندد. همچنین از سوی دیگر همواره برای افزایش تعداد درختان در شهر برنامهریزی مدون و قابل اجرا داشته باشد. این اما در حالی است که نه تنها شورای شهر چنین رویکردی را اجرایی نمیکند بلکه گام به گام به سوی تخریب باغات و درختان شهر نیز گام برمیدارد. اسناد موجود و البته عینیاتی که در شهر با آن مواجه هستیم نمایانگر پرونده سیاه و تاریک شهرداری پیرامون حفظ ارزشهای مطرح شده است. اما به راستی عملکرد شهرداری با توجه به همه شعارهای گذشته بسیار نگرانکننده است.
بیتوجهی شهرداری به زندگی
این جامعهشناس شهری در ادامه با انتقاد از عملکرد غیرمسوولانه شهرداری در مقابل شهر افزود: شهرداری با بیتوجهی به محیطزیست موجب شد بخش عمدهای از فضای سبز شهری مخصوصا درختان پایتخت که در باغهای قدیمی و همچنین فضای عمومی شهر بودند از بین بروند. در شرایط فعلی کمترین عملکردی که انتظار میرود شهرداری به آن توجه کند حفظ منابع موجود است. در شرایطی که شهرداری توانایی لازم و کافی را برای افزایش درختهای شهر ندارد پاکسازی شهر از پتانسیلهای قبلی عملکردی به دور از خرد و آیندهنگری است. قاطعانه میتوان گفت با چنین شرایطی نمیتوان آینده روشنی برای پایتخت متصور شد.
زهرا صدراعظمنوری، رییس کمیسیون سلامت و محیطزیست شورای شهر تهران در گفت و گویی که با خبرآنلاین داشته است ادعاهایی عجیب و به دور از منابع علمی و تحقیقاتی را بیان کرده که بسیار نگرانکننده است. به گفته او بخشی از این مجوزها، همان ۶۲ پرونده باغی است که کلیه عوارض آن پرداخت شده است. ۶۲ پرونده مزبور، سه دسته هستند. بخشی از آنها پروندههایی هستند که اساسا دارای ارزش اکولوژیک نیستند یعنی هر چه آنجا بوده از بین رفته و هیچ ارزش اکولوژیکی ندارند. دسته دوم مربوط به املاکی هستند که به دلیل بزرگی، امکان جابهجایی و تغییر نقشه هست و میتوان فضای سبز را حفظ کرد.صدراعظمنوری در ادامه به موضوع دیگری اشاره کرد و گفت: در دسته سوم، پروندههایی با ارزش اکولوژیک بالایی هستند که به هیچ عنوان نمیتوان آنها را از بین برد. این دسته را شهرداری باید تملک یا تهاتر کند. ما دو مورد باغ وثوقالدوله و ابهری داشتیم که شهرداری منطقه ۲ آنها را تملک کرد. این دو پلاک متعلق به بنیاد مستضعفان بود و آنها دنبال گرفتن پروانه ساخت روی باغ ابهری بودند. این باغ دارای پلاک ارزشمندی است که نمیتوان آن را تخریب کرد. در این ۶۲ پرونده که دارای ارزش بالاتر هستند، شهرداری باید تملک کند. دسته دوم هم باید تغییر نقشه یابد.اولین موضوعی که رییس کمیسیون سلامت و محیطزیست شورای شهر تهران از آن به عنوان پروندههایی که اساسا ارزش اکولوژیک ندارند بسیار عجیب است و خود بیانگر کوتاهی شهرداری و شورای شهر پیرامون حفظ این منابع است. چگونه ممکن است باغهای شهر ناگهان خشک شوند و از دیگر سو صاحبان آنها جواز ساخت و ساز در آن را مطالبه کنند. متاسفانه یکی از شبهاتی که پیرامون این موضوع وجود دارد خشکانده شدن درختها به شکل عمدی است. چنین روشهایی متاسفانه بارها رخ داده است و البته تبدیل به رویهای ضدمحیطزیستی شده که منفعتطلبان همواره از آن بهره بردهاند.
درباره دومین نوع پروندهها که تحت عنوان املاکی با وسعت زیاد مورد توجه قرار گرفتهاند و بنا به تحلیل شورای شهر به دلیل بزرگی، امکان جابهجایی و تغییر نقشه هست و میتوان فضای سبز را حفظ کرد نگرانی چندین برابر افزایش پیدا میکند. چگونه ممکن است بتوان پذیرفت چند درخت در یک باغ جابهجا شود و نوع کاربری جدیدی در آن ادامه پیدا کند. ایمانی جاجرمی پیرامون این موضوع تاکید میکند که چنین استدلالی اساسا نادرست است. تجربه نشان داده که هرگاه چنین تغییراتی در یک باغ انجام شده نتیجهای نامطلوب به بار آورده است. باید آگاه باشیم که یک باغ باید به عنوان یک باغ حفظ شده و از آن محافظت شود. هرگونه تغییر و تحول در چنین شرایطی نتیجهای نخواهد داشت مگر نابودی آنچه حیاتبخش شهر بود.
ادعایی برای منفعت مالی
نکته جالب توجه دیگری که صدراعظم نوری به آن اشاره کرده اما دقیقا همان نشانههایی است که به نظر میرسد تهران سالیان سال است که قربانی آن میشود. منافع مالی و دلایل اقتصادی همواره نقطه سیاه و تاریک بیتوجهی به سلامت و حیات پایتخت بوده است. این عضو شورای شهر معتقد است به دلایل اقتصادی در سالهای گذشته، زمین باغات دارای ارزش اقتصادی زیادی شد و بسیاری از صاحبان باغات ترجیح دادند عرصههای باغی را تبدیل به فضای تجاری یا مسکونی کنند. طبق مصوبه شورای شهر، من نماینده شورا در کمیسیون ماده ۷ باغات هستم. من تلاش کردم نیروهای سالم و کارآمد را در این حوزه به کار گیرم و استعلام از حراست هم گرفتم. نیروی سالم اجازه نمیدهد پروندههایی که دارای مشخصات باغ هستند، مجوز تغییر کاربری بگیرند. افرادی که منافعشان در مصوبات کمیسیون به خطر میافتاد، با ما شروع به برخورد کردند و این برخورد بسیار گسترده است.این اظهارنظر نوری نیز در شرایطی است که مخالفت شورای شهر با ایراد فرمانداری با ۶۲ پرونده برج باغ اذهان عموم را با علامت سوالی بزرگ مواجه کرده است. اگر منافع مالی در صدر قرار ندارند به راستی چرا باید با تصمیم فرمانداری مخالفت شود. ایمانی در این باره نیز با تاکید بر اینکه منافع خصوصی همواره باید با توجه به منافع عمومی مورد بررسی قرار گیرند به «جهان صنعت» گفت: هویت شهر، کیفیت هوا و سلامت زیست همواره قربانی منافع مالی شده و این منافع مالی در گرو منافع شخصی گروهی کوچک است. این اما در حالی است که حاکمیت همواره منافع عمومی را به منافع خصوصی ترجیح داده و هرگز جامعه را قربانی منافع خصوصی نکرده است. امروز در بدترین دوران تاریخ زمینشناختی قرار داریم. از همین رو باید چشمها را باز کرد و محیطزیست را محترم شمرد.
شورای شهر میدان را خالی کرده
به گفته وی توجه به شاخصهای اساسی محیطزیست با جان مردم در ارتباط نزدیک است. انتظار ما این بود که شورای شهر به منافع شهر توجه کند و شعارهایی که پیرامون شهر دوستدار محیطزیست بیان کرده بود را اجرایی کند. اما نه تنها چنین نشد بلکه همچنان منافع اقتصادی در اولویت قرار دارد. به طور قطع میتوان گفت عملکرد شورای شهر فعلی هیچ تفاوت یا بهتر بگوییم بهبودی نسبت به عملکرد شورای قبلی نداشته است. چنین روندی نه تنها در راستای نابودی محل زیست مناسب شهری است بلکه در راستای هویتزدایی از شهرها نیز هست. متاسفانه مساله کسب سود از مستغلات شهری نه تنها در پایتخت بلکه در دیگر شهرهای بزرگ کشور در حال پیشروی است.این جامعهشناس شهری با تاکید بر اینکه همه مسائل را نباید در پرتو اقتصاد مورد توجه قرار داد افزود: از دست دادن ویژگیهای ممتاز و هویت یک شهر خطری جدی برای آینده شهرهاست. توجه داشته باشید که همین باغهایی که کمر همت به نابودیشان بستهاند میتواند بستر مناسبی برای گردشگری و البته ایجاد امکانات شهری باشد. باید از چنین امکاناتی با مطالعات هوشمندانه استفاده درست کرد. برنامهریزی درست پیرامون بهرهوری هوشمندانه از این باغات چهبسا سودآوری بیشتری هم برای مالکان داشته باشد.وی همچنین گفت: امکانسنجی و مطالعه موردی چنین پروژههایی در کشورهای توسعهیافته این امکان را فراهم میکند که شهروندان در محیط زندگی خود حضوری پویا و اثربخش داشته باشند. البته نباید از این موضوع نیز ساده گذشت که در حال حاضر محیط مناسبی برای تفریح و لذت از شهر وجود ندارد. این باغها میتواند به مانند کشورهای توسعهیافته تبدیل به مکانهایی برای حضور خانوادهها و استفاده از میوه این باغها شود. در چنین مواردی میوهها با قیمتی مناسب فروخته میشود و شهروندان نیز تفریحی جذاب را تجربه خواهند کرد. هرچند تصمیمات فعلی بیانگر آن است که به طور کلی مطالعه و پژوهش هیچ جایگاهی در نظام فکری پایتخت ندارد. در نهایت ما همواره شاهد شعارهایی هستیم که هرگز عملیاتی نمیشوند.
در نهایت اما پیگیریهای «جهان صنعت» پیرامون مصاحبه با اعضای شورای شهر به نتیجه نرسید. زهرا صدراعظم نوری و دیگر اعضای شورای شهر در مقابل تصمیمات خود هیچ پاسخ قانعکنندهای ارائه ندادند. این در حالی است که این پرونده برای حیات شهروندان اهمیتی جدی دارد و انتظار میرفت افرادی که با پشتوانه مردم به شورای شهر ورود کردهاند این بار تصمیمی به نفع عموم جامعه و نه خواص اتخاذ کنند.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد