19 - 07 - 2022
کاهش ۹۹ درصدی اعتبارات عمرانی
گروه اقتصادی- در حالی که دولت و مسوولان دولتی همواره در تمامی همایشها و نشستهای اقتصادی وعده میدهند تا یک روز، یک هفته یا یک ماه دیگر قرار است مبلغ زیادی به طرحهای عمرانی اختصاص پیدا کند، طبق گزارش اخیر بانک مرکزی در سه ماهه ابتدایی سالجاری عملکرد دولت در طرحهای عمرانی ۴/۹۹ درصد کاهش پیدا کرده و تقریبا به صفر رسیده است.
در واقع با توجه به اینکه در بودجه سالجاری ۴۷ هزار و ۳۹۰ میلیارد تومان برای اعتبارات عمرانی در نظر گرفته شده بود و تاکنون هشت هزار و ۶۰۰ میلیارد تومان آن تخصیص یافته است، به نظر میرسد تنها تحقق حتی نیمی از این بودجه معجزه باشد. گرچه تقریبا تمام این مبلغ در شش ماهه میانی سال تخصیص یافته است و در سه ماهه ابتدایی تنها ۳۹ میلیارد تومان برآورد شد که یک درصد از این طرح را هم شامل نمیشد.
این در حالی ست که درآمدهای ناشی از فروش نفت کاهش پیدا کرده و درآمد دولت از مالیات نیز به اندازهای نیست که با استفاده از آن بتوان کسریها را جبران کرد. به عبارت دیگر در حالی که دولت منابع درآمدی زیادی در اختیار ندارد تا بتواند از طریق آن بودجه خود را تحقق بخشد، بدون توجه به آنچه دارد برنامهریزیهای خود را بسیار رویایی انجام میدهد. بهگونهای که با وجود تحقق نیافتن بودجه سالجاری تصمیم دارد اعتبارات عمرانی را برای سال آینده بیشتر کند و به ۵۷ هزار میلیارد تومان برساند. بهطوری که گویی آنچه روی کاغذ به عنوان برنامه نوشته میشود با آنچه باید به آن عمل شود ارتباط خاصی ندارد.
بودجه عمرانی در حد «صفر»
بر این اساس بانک مرکزی در حالی شاخصهای عمده اقتصادی سه ماهه ابتدای سالجاری را در گزارش نماگرهای اقتصادی اعلام کرده که جای خالی نرخ رشد اقتصادی مشهود است.
بانک مرکزی جدیدترین گزارش خود مربوط به شاخصهای عمده اقتصادی سه ماهه اول سال ۹۴ (مربوط به فصل بهار) را در حالی اعلام کرده که در این گزارش هیچ اشارهای به نرخ رشد اقتصادی سه ماهه ابتدای امسال نشده است.
البته پیش از این اکبر کمیجانی، قائم مقام بانک مرکزی درباره نرخ رشد اقتصادی گفته است: احتمال دارد نرخ رشد در فصل بهار سال ۹۴ نرخ رشد اقتصادی بسیار پایین و حتی منفی اعلام شود اما با اجرایی شدن توافق هستهای و رفع محدودیتها در ماههای آینده این انتظار را داریم که نرخ رشد امسال در مجموع مثبت باشد.
این مقام مسوول در بانک مرکزی درباره وضعیت رشد اقتصادی سالجاری اظهار داشته است: ممکن است میزان رشد اقتصادی سالجاری کمتر از نرخ رشد سال گذشته باشد اما در مجموع انتظار میرود نرخ رشد اقتصادی سالجاری مثبت باشد. حتی در پیشبینیIMF برای رشد اقتصادی ایران بهطور دقیق مشخص نشده است که این عدد چقدر میتواند باشد. آنها دامنهای در این زمینه تعیین کردهاند که بین ۵/۰ درصد مثبت و ۵/۰ درصد منفی است.
براساس گزارش بانک مرکزی در سه ماهه اول امسال میزان صادرات نفت (نفتخام و خالص صادرات فرآوردههای نفتی) با ۴/۰ درصد کاهش به یک میلیون و ۴۲۲ هزار بشکه در روز رسیده است ضمن اینکه میزان تولید نفت در این مدت با رشد ۶/۲ درصدی به سه میلیون و ۹۳ هزار بشکه در روز افزایش یافته است.
در بخش دیگری از تازهترین گزارش بانک مرکزی به جواز تاسیس واحدهای صنعتی اشاره و اعلام شده است که میزان سرمایهگذاری در واحدهای صنعتی در بهار امسال به ۱۹۸ هزار میلیارد ریال رسیده است که از کاهش ۷/۲۳ درصدی نسبت به مدت مشابه سال گذشته حکایت دارد.
همچنین جواز تاسیس واحدهای صنعتی در این مدت با کاهش ۴/۶ درصدی به سه هزار و ۲۲۵ فقره رسیده است. در همین حال در سه ماهه اول امسال تعداد پروانههای ساختمانی ساخته شده در مناطق شهری نسبت به مدت مشابه سال قبل ۸/۱۷ درصد کاهش یافته و به ۲۷۰ هزار فقره بالغ شده است. براساس تازهترین گزارش بانک مرکزی، حجم کل بدهیهای خارجی ایران در پایان خردادماه امسال پنج میلیارد و ۴۸۴ میلیون دلار گزارش شده است که از این میزان، پنج میلیارد و ۳۱ میلیون دلار به بدهیهای میانمدت و بلندمدت و ۴۵۴ میلیون دلار به بدهیهای کوتاهمدت اختصاص دارد. در همین حال در پایان خردادماه ۹۴ یک میلیارد و ۵۷ میلیون دلار از بدهیهای خارجی ایران سررسید شده است.
در این گزارش متوسط نرخ دلار در بازار آزاد ۳۳ هزار و ۲۷۶ ریال و نرخ بازار بینبانکی (متوسط نرخ مرجع) ۲۸ هزار و ۴۹۹ ریال گزارش شده است. البته حجم نقدینگی در فصل بهار امسال با رشد ۴/۴ درصدی به ۸۱۶ هزار میلیارد تومان بالغ شده است.
همچنین در این مدت حجم بدهی بخش دولتی به سیستم بانکی نسبت به مدت مشابه سال قبل ۷/۶ درصد افزایش یافته و به بیش از ۱۵۶ هزار میلیارد تومان رسیده است. در همین حال حجم بدهی دولت به بانک مرکزی با ۶/۳۴ درصد رشد به ۲۴ هزار و ۷۰۰ میلیارد تومان و حجم بدهی دولت به بانکها با ۵/۲ درصد رشد به حدود ۱۰۳ هزار میلیارد تومان رسیده است.
جدیدترین گزارش بانک مرکزی از وضع مالی دولت نشان میدهد در فصل بهار امسال تراز عملیاتی بودجه به منفی ۱۹ هزار میلیارد تومان رسیده است که برخی کارشناسان از این تراز به عنوان کسری آشکار بودجه یاد میکنند.
همچنین در این مدت تنها ۳۹/۰ هزار میلیارد ریال (۳۹ میلیارد تومان) به طرحهای عمرانی اعتبار تخصیص یافته است که کاهش ۴/۹۹ درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل را نشان میدهد.اواسط شهریورماه امسال چهار وزیر اقتصاد، صنعت، کار و دفاع در نامهای مشترک به رییسجمهور خواستار اتخاذ تدابیر فوری اقتصادی و جلوگیری از تبدیل رکود به بحران شده بودند.
افزایش ۲۹ درصدی بدهی دولت به بانکها
نکته دیگری که در گزارش بانک مرکزی به چشم میخورد، افزایش بدهی دولت به بانکها و بانک مرکزی است. در واقع به نظر میرسد دولت در گردابی از مشکلات مالی و اقتصادی افتاده است از سویی در تحقق بودجه با مشکلات بسیاری مواجه شده و از سوی دیگر بدهیاش به بخشهای مختلف افزایش پیدا کرده و از طرف دیگر با برخی هزینههای اجباری که پرداخت یارانهها در صدر آن است، نمیتواند از آنچه در دست دارد هم به خوبی استفاده کند.
براساس این گزارش، بانک مرکزی اعلام کرد تا پایان خردادماه امسال بدهی دولت به این بانک به حدود ۲۵ هزار میلیارد تومان افزایش یافته است.
آخرین آمار ارائهشده از متغیرهای پولی و اعتباری از سوی بانک مرکزی حاکی از افزایش بدهیهای دولت به این بانک و همچنین سایر بانکهاست.
براساس این گزارش میزان بدهی دولت به بانک مرکزی در پایان خردادماه سالجاری با رشد ۴/۲۹ درصدی به ۲۴ هزار و ۷۰۰ میلیارد تومان رسیده است. این در حالی است که میزان بدهی دولت در ابتدای امسال حدود ۵/۲۲ هزار میلیارد تومان در پایان سه ماهه ابتدایی سال گذشته ۱/۱۹ هزار میلیارد تومان بوده است. بر این اساس دولت از پایان سال ۱۳۹۲ که حدود ۸/۱۵ هزار میلیارد تومان به بانک مرکزی بدهکار بود تا پایان خردادماه سال ۱۳۹۴ حدود ۱۰ هزار میلیارد تومان دیگر بدهکار شده است. این در حالی است که در حال حاضر دولت به سایر بانکها نیز بالغ بر یکصد هزار میلیارد تومان بدهی دارد که از معضلات اساسی بخش دولتی محسوب شده و آن را جزو بدهکاران بدحساب البته به قول خود مدیران دولتی قرار داده است.
براساس گزارشی که بانک مرکزی منتشر کرده در حال حاضر بدهی شرکتها و موسسات دولتی به شبکه بانکی (بانک مرکزی و بانکها) به حدود ۲۹ هزار میلیارد تومان میرسد که ۲۵ هزار میلیارد تومان آن برای بانک مرکزی و ۶/۳ هزار میلیارد تومان دیگر مربوط به سایر بانکهاست.
بر این اساس در پایان خردادماه امسال بدهی دولت به بانک مرکزی به رقم ۲۴ هزار و ۷۲۰ میلیارد تومان رسیده که نسبت به خردادماه سال قبل ۴/۲۹ درصد و نسبت به اسفند سال گذشته، ۶/۳۴ درصد افزایش داشته است.
در بخش متغیرهای پولی نماگرهای اقتصادی سه ماهه اول امسال خالص داراییهای خارجی بانک مرکزی در پایان خردادماه به رقم هزار ۱۶۵ هزار و ۳۴۰ میلیارد ریال رسیده که نسبت به خردادماه سال قبل ۹/۲ درصد کاهش داشته است.
طبق این گزارش، خالص داراییهای خارجی بانک مرکزی در پایان سال گذشته هم ۶/۵ درصد کاهش یافته است که نکته قابل تاملی به نظر میرسد.خالص داراییهای خارجی بانکها در پایان خردادماه با ۸/۳۴ درصد افزایش، ۵۰ هزار و ۴۰ میلیارد تومان محاسبه شده و کل داراییهای خارجی سیستم بانکی ۲۱۵ هزار و ۳۷۰ میلیارد تومان بوده است.
بدهی دولت به بانک مرکزی با ۴/۲۹ درصد افزایش در یکسال منتهی به خردادماه به ۲۴ هزار و ۷۲۰ میلیارد تومان رسیده است. همچنین بدهی دولت به بانکها با ۵/۲۵ درصد رشد به ۱۰۲ هزار و ۹۸۰ میلیارد تومان افزایش یافته است. بدهی دولت به بانک مرکزی در پایان خردادماه امسال نسبت به اسفند سال قبل ۶/۳۴ درصد افزایش یافته است.
البته لازم به ذکر است براساس گزارش متغیرهای پولی و بانکی در شش ماهه اول امسال بدهی دولت به بانکها به رقم ۱۰۶ هزار میلیارد تومان رسیده است.
بدهی شرکتها و موسسات دولتی به بانک مرکزی با ۵/۳۰ درصد رشد به ۲۵ هزار و ۴۰ میلیارد تومان رسیده و بدهی به بانکها با ۷/۳ درصد افزایش سه هزار و ۶۴۰ میلیارد تومان گزارش شده است.
در مجموع مطالبات سیستم بانکی از بخش دولتی و غیردولتی در یکسال منتهی به خردادماه امسال به رقم۷۹۷ هزار و ۳۴۰ میلیارد تومان رسیده که رشد ۶/۱۸ درصدی را نشان میدهد.
سپرده بخش دولتی نزد سیستم بانکی ۷۵ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان بوده که ۹/۰ درصد رشد داشته است.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد