3 - 12 - 2022
کاهش یک ریالی ارز رسمی بعد از پیروزی ژنو
ناصر بزرگمهر
بامداد روز سوم آذرماه ۱۳۹۲ به روز و شب قبل خود گره میخورد، بعد از آنکه هیات مذاکرهکننده ایران و گروه۱+۵ اعلام کردند بعد از صرف شام مذاکرات را ادامه خواهند داد، بخشی از جامعه ایرانی در سراسر جهان بیدار ماندند تا طلوع خورشید سوم آذرماه ۹۲ را مانند خورشید اول ژانویه ۲۰۰۰ که آغازهزاره سوم میلادی بود ثبت و ضبط کنند. ۲۴ نوامبر ۲۰۱۳ را هم سرآغاز عملیاتی برای تثبیت گفتوگوی تمدنها به جای منازعه و جنگطلبی میتوان تصور کرد.
همه آنهایی که دل به رشد و توسعه این سرزمین سپردهاند از لحظات اول امیدوار بودند که با آغاز گفتوگوها بحران نامناسب تحریمها که بوی جنگ تحمیلی سالهای ۶۰ را میداد برداشته شود و با خبر پیشرفت گفتوگوها، بوی خوش شکفتن شادیها و سیر نزولی قیمتها آغاز شود تا مردمی که سالهای سخت دهه ۸۰ را تا امروز بدون شکوه و شکایت طی کرده بودند، نتیجه بردباری و صبر و تحملشان را با پیروزی بچشند.
آنها که شب را تا سحر بیدار مانده بودند، پیشبینی میکردند با طلوع صبح و بالا رفتن کرکرههای خیابان فردوسی و بازار بزرگ شهر، سقوط قیمت ارز و طلا آغاز شود و به دنبال آن کالاهای انبار شده توسط محتکران به بازار سرازیر شود و به مرور و تا پایان سال ۹۲ قیمتها به سمت واقعی شدن حرکت کنند و عید نوروز را با دستانی پرتر و سفرهای رنگینتر خجسته نمایند.
البته قابل پیشبینی هم بود و هست که در اقتصاد نیز جماعتی همانند سیاست به نق و نوق پرداخته و از هیچ کارشکنی فرو نگذارند چراکه افزایش ثروت و قدرت آنها در گرو ناآرامی و تشنج و بحران است.
اما باور عمومی بر آن است که تیم اقتصادی دولت تدبیر و امید هم مانند تیم سیاسی خارجی این دولت، عزم خود را جزم کرده باشند که پا به پای حرکتهای سیاسی خارجی، تاثیر اقداماتشان را در سیاست داخلی و بخش اقتصادی به نمایش بگذارند.
بدون شک انتظار این بود که در نیمههای شب سوم آذرماه ۹۲ وزیر اقتصاد و رییس کل بانک مرکزی و مدیران عامل بانکها و کارشناسان ریز و درشت این تیم اقتصادی هم بیدار مانده و در جلسهای برای فردا صبح، برنامهریزی کرده باشند که حتما همین طور بوده است!
روز دوم آذرماه ۹۲ دلار در بازار رسمی و مبادلهای ۲۴۷۸۷ ریال اعلام میشود و صبح روز سوم آذر که بازار آزاد نزدیک هزار ریال کاهش را بعد از مذاکرات اعلام میکند، بازار رسمی عدد ۲۴۸۳۵ ریال را نشانه میرود و روز چهارم آذرماه ۱۳۹۲ بازار حدود ۵۰۰ ریال دیگر هم کاهش مییابد و دلار به زیر قیمت ۲۹ هزار ریال میرسد و مرکز مبادلات ارزی در یک اقدام متهورانه و پا به پای جسارت و شجاعت مردان سیاست با یک ریال کاهش قیمت ۲۴۸۳۴ ریال را در سایت روزانه خود به نمایش جهانیان میگذارد!
بدون شک کارشناسان ارجمند و دکترهای اقتصادی مسوول و مشاور با حقوقهای ناچیز و گرایشات چپ متمایل شده به راست، تمایلی به کاهش قیمتها و واقعی شدن قیمت ارز و ثبات بازار نداشته و ندارند.
حالا دیگر بعد از گذشت چند روز و سکوت مرموزانه بخش ارزی رسمی کشور و کاهش یک ریالی ارز رسمی در برابر بیش از هزار ریالی بازار آزاد، نشان از توطئهای آگاهانه یا ناآگاهانه دارد که دولت تدبیر و امید باید هرچه سریعتر برای آن فکری کند.
اگر نگوییم که قیمتهای ارز و طلا باید شوک شدیدی مثل روزهای بعد از قطعنامه سال ۶۸ را تجربه میکرد، حداقل باید در سراشیبی جدیتری قرار میگرفت.
اگر موضعگیری رسمی مقامات بانکی در ماه قبل برای جلوگیری از کاهش ارز اتفاق نمیافتاد و چراغ سبز بانک مرکزی پیام لازم را به محتکران ارز نمیداد، که قیمت دلار حدود ۳۰۰۰ تومان خواهد ماند، بازار آزاد امروز در شرایط دیگری بود.
اگر وزارت اقتصاد یا بانک مرکزی و تیم اقتصادی نسبت به تغییر قیمتهای رسمی ارز سریعا موضعگیری میکرد و به کاهش یک ریالی دلار در مرکز مبادلات ارزی بسنده نمیکرد، ارزهای انباشتهشده ۱۸ میلیاردی در خانهها که تصادفا آمار آن توسط همین بانک مرکزی در چند ماه قبل رسانهای گردید، به بازار روانه میشد.
اما کاهش یک ریالی دلار بعد از واقعه مهم ژنو، نشان از سیاستی دارد که تمایلی به عبور از این بحران نداشته و علاقهای برای ارزان شدن ارز وجود ندارد و به عبارت دیگر دولت میخواهد همچنان با فروش ارز به قیمتهای بالاتر، کسری بودجه خود را جبران کند.
بدیهی است که دست اندرکاران بازار آزاد هم دست تیم اقتصادی دولت را خواندهاند و متوجه این عدم تمایل برای کاهش قیمت ارز هستند و بدین ترتیب کاهش دو، سه هزار ریالی در بازار آزاد هم توسط بخشی از خریداران خرد انجام میشود که تحمل و طاقت تغییرات عمده را نداشته بنابراین سریعا به بازار حمله میکنند.
بدون شک چنین نگرشی در بخش اقتصاد دولتی، هر شیرینی خردمندانهای را که در حوزه سیاست اتفاق افتاده باشد، بعد از گذشت چند روز و نیامدن آثار مثبت آن در سفرههای مردم، به کامشان تلخ خواهد کرد.
خوشبختانه رییسجمهور در پیام خردمندانه خود به فعالان اقتصادی تاکید کردند که از امروز نوبت شماست، ما مسیر را آماده و هموار کردیم، از امروز باید تلاش و کوشش شما آغاز شود.
اما ظاهرا آقای رییسجمهور فراموش کردهاند که این پیام را در گوش تیم اقتصادی خودشان، که راهبری اقتصاد کلان را دردست دارند بخوانند، هر چند که نباید این تلاش عظیم کاهش یک ریالی را توسط مسوولان محترم که آغاز شده، ندیده بگیریم !
این یادداشت را باید به خاطر حفظ منافع ملی تندتر و صریحتر مینوشتم و تکلیف را با این تیم اقتصادی دولت و خصوصا وزارت اقتصاد و بانک مرکزی روشنتر میکردم اما اعلام میکنم که خودم، خودم را سانسور کردهام. اما با نقل قولی از یک امام جمعه محترم به پایان میبرم: اگر میدانید که وااسفا و اگر نمیدانید که واحسرتا…
nbozorgmehr@yahoo.com
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد