11 - 12 - 2019
کاهش مدیریت ریسک
گروه بورس- طی روزهای اخیر، قرار بود قوانین جدیدی برای معاملات سهام شرکتهای حاضر در بازار پایه فرابورس به هدف کاهش ریسک معاملات در این نمادها اجرا شود. اما اجرای این قوانین که میتوانست محدودیتهایی برای معاملات سهام در بازار پایه فرابورس ایجاد کند، تا اطلاع ثانوی به تعویق افتاد. طبق این دستورالعمل نحوه انجام معاملات اوراق بهادار در بازار پایه تغییر خواهد کرد و شرکتهای درج شده در بازار پایه در سه تابلوی معاملات طبقهبندی خواهند شد که تابلوی اول مربوط به نهادهای خودانتظام بوده و شرکتهای دیگر بر اساس نقدشوندگی و شفافیت اطلاعاتی در دو تابلوی دیگر جای میگیرند.
معاملات سهام در بازار پایه فرابورس همواره بحثبرانگیز بوده است. اغلب شرکتهای پذیرفته شده در این بازار دچار مشکلات عمده در حوزههای مختلف از جمله شفافیت، سودآوری، مدیریت و . . . هستند. همین مسائل سبب شده در اغلب مواقع معاملات سهام این شرکتها ابهاماتی داشته باشد. نوسان قابل توجه قیمت این نمادها در حالی که عموما خبری از تغییرات بنیادین در وضعیت شرکتها نیست، فعالان کمتر حرفهای بازار را متضرر کرده است.
در نتیجه سازمان بورس و اوراق بهادار در هفتههای گذشته درصدد اصلاح قوانین این بازار برآمد و تلاش داشت تا با ایجاد محدودیتهایی برای این بازار از رفتارهای سفتهبازی این بازار بکاهد.
این اقدام اما در محفل فعالان بازار سهام چندان مورد استقبال قرار نگرفت و انتقاداتی بر این اصلاحات وارد شد. عمده فعالان بازار سرمایه در حال حاضر معتقد بودند این اصلاحات منجر به کاهش نقدشوندگی در بازار پایه فرابورس میشود. این در حالی است که براساس اظهارات معاون بازارهای خارج از بورس فرابورس ایران از نظر معاملاتی سفارشها در بازار پایه جدید مشابه شرایطی است که در روش ثبتسفارش وجود دارد و در هر سه تابلوی این بازار شامل زرد، نارنجی و قرمز، سفارشها نمایش داده نمیشوند تا رفتارهای هیجانی بر اساس مدل عرضه و تقاضا شکل نگیرد.
در مقابل برخی از کارشناسان بازار سرمایه معتقدند، محدود کردن روزهای معاملاتی موجب حبس نقدینگی سرمایهگذاران شده و نهتنها زمینه رونق این بازار را فراهم نمیکند، بلکه چنین محدودیتهایی تنبیه سرمایهگذاران به حساب میآید. به اعتقاد فعالان بازار سرمایه اجرای قوانین اینچنینی ریسک معاملات را در بازار سرمایه افزایش میدهد و سرمایهگذارانی که در بازار پایه فعالیت میکنند تحت تاثیر این تغییر قوانین قرار میگیرند. از این رو این احتمال وجود دارد که با اعمال رفتارهای هیجانی به زیان بازار پایه عمل کنند. در این شرایط کارشناسان پیشنهاد میکنند که مدیران فرابورس در حوزه بازارهای پایه تدابیر بهتری را در بازار اتخاذ کنند.
عدم نظم در قوانین بازار پایه
در همین ارتباط سعید خدایی کارشناس بازار سرمایه در گفتوگو با «جهانصنعت» با انتقاد از روند اجرایی قوانین جدید بازار پایه معتقد است: شرکتهایی که در بازار پایه فعالیت دارند، شرکتهای قوی و ارزشمندی هستند که از سوددهی بالایی هم برخوردار هستند. اینکه این بازار همواره دستخوش تغییرات میشود امر مطلوبی نیست. طی چند سال اخیر قوانین بازار پایه با تغییراتی همراه بوده و این نشان از عدم نظم در قوانین این بازار است.
این کارشناس بازار سرمایه در ادامه با اشاره به اینکه قوانین و مقررات باید در جهت حمایت از سهامداران خرد در بازار سرمایه تدوین شود یادآور شد: در خصوص قوانین جدید بازار پایه ممکن است این مساله پیش آید که فردی به دلیل احتیاج ضروری به پول، قصد فروش سهام خود را داشته باشد حتی با قیمتی پایینتر، اما به علت این قوانین جدید نمیتواند سهامش را بفروشد.
وی با بیان اینکه اجرای قوانین اینچنینی ریسک معاملات را در بازار سرمایه افزایش میدهد یادآور شد: در حال حاضر سرمایهگذارانی که در بازار پایه فعالیت میکنند تحتتاثیر این تغییر قوانین قرار میگیرند. از اینرو این احتمال وجود دارد که با اعمال رفتارهای هیجانی به زیان بازار پایه عمل کنند.
این کارشناس بازار سرمایه در ادامه با بیان اینکه اجرای این قانون میتواند موجب سلب اعتماد سرمایهگذاران در بازار شود افزود: در این شرایط پیشنهاد میکنیم که مدیران فرابورس در حوزه بازارهای پایه تدابیر بهتری را در بازار بیندیشند.
این کارشناس عنوان میکند: مشخص نبودن قیمت در معامله هم مشکل دیگری است که در این قوانین به چشم میخورد. این نوع از قوانین شبیه بازار عرضههای اولیه بوک بیلدینگ بوده که سهامدار بر اساس تحلیل خود خرید و فروش را انجام خواهد داد. سوالی که به وجود میآید این است که سهامدار چگونه باید متوجه قیمت فعلی سهم شود؟ در کدام بازار خریدار و فروشنده قبل از معامله نمیتوانند ببینند که چه پیشنهادی برای خرید یا فروش دارند؟ اینکه خریدار و فروشنده سفارش خود را نبینند، باعث میشود افراد تازهکار زیان ببینند.
خدایی در ادامه با تاکید بر اینکه قیمت در بازار باید بر اساس عرضه و تقاضا تعیین شود افزود: به نظر میرسد در صورت اجرای این قوانین جدید نتواند در بازار پایدار بماند و احتمال دارد با اعتراض سهامداران و شرکتها قوانین جدید جایگزین شود.
کاهش جذابیت بازار با محدودیتهای بدون تفکر
از سوی دیگر محمد روحی، مدیرعامل کارگزاری توازن بازار با بیان اینکه سالها قبل دامنه نوسان در بازار دو درصد بود، گفت: سالها طول کشید تا بورس به فعالان بازار اعتماد کند و دامنه نوسان به ۵ درصد امروز برسد و البته سرمایهگذاران نیز پختهتر شدهاند.
روحی افزود: فرابورس ابتدا بازارهای پرریسکی را بنا نهاد که پایه اصلی آن ریسک بود و این میتوانست نویدبخش یک بازار پرشور و نقدشوندگی بالا باشد اما ناگهان گویی فرابورس از نگرش خود بازگشته و گام بلندی به عقب برداشته و در حال اعمال محدودیتها و موانع جدید است.
این مدیرعامل کارگزاری با بیان اینکه محدودیتها چنانچه بدون بررسی و تحقیق عمیق علمی صورت گیرد میتواند جذابیت این بازار را تحتالشعاع قرار دهد، گفت: انتخاب رنگ برای نام بازارها با هدف اطلاعرسانی و فرهنگسازی تغییر پسندیدهای است اما در اعمال دیگر محدودیتها باید نسبت به جوانب وسیع آن حساس بود.
نمایش سفارشها، منجر به ایجاد هیجانهای کاذب میشود
معاون بازارهای خارج از بورس فرابورس ایران نیز با بیان اینکه سفارشهای خرید و فروش سهام در تابلوهای بازار پایه جدید به صورت مخفی خواهد بود، گفت: از نظر معاملاتی سفارشها در بازار پایه جدید مشابه شرایطی است که در روش ثبت سفارش وجود دارد و در هر سه تابلوی این بازار شامل زرد، نارنجی و قرمز، سفارشها نمایش داده نمیشوند تا رفتارهای هیجانی بر اساس مدل عرضه و تقاضا شکل نگیرد.
بهنام محسنی گفت: در اکثر بورسهای معتبر دنیا موضوع کشف قیمت بدون نمایش سفارشهای خرید و فروش یا با تاخیر در نمایش سفارشها، صورت میگیرد و هدف از آن، این است که سرمایهگذار بر اساس تحلیل خود نسبت به خرید و یا فروش سهم در بازار اقدام کرده و به اصطلاح در بازار موجسواری نکند.
به گفته وی نمایش سفارشهای خرید یا فروش، میتواند منجر به ایجاد هیجانهای کاذب حاصل از نحوه چیدمان سفارشهای خرید و فروش در افراد شود و امکان القای ظاهر گمراهکننده از روند معاملات یک سهم فراهم شود که عدم نمایش آن، مانع از این موضوع خواهد شد.
محسنی در توضیح «القای ظاهر گمراهکننده از روند معاملات» که در قانون بازار نیز به آن اشاره شده است، گفت: این موضوع به این معنی است که یک نفر یا گروهی خاص بر پایه سفارشهای خرید و فروش یک سهم که در تابلوی معاملات نمایش داده میشود شروع به سیگنالدهی مثبت یا منفی روی یک سهم میکنند و از آنجا که این موضوع به ایجاد صف خرید و یا فروش در سهم مورد نظر میانجامد، موجب میشود به واسطه هیجانی که به بازار منتقل میشود فرد سیگنالدهنده منفعتی را دنبال کند.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد