24 - 09 - 2020
کاهش فشار فروش با حذف ابزارهای خودکار
گروه بورس- مدیریت نظارت بر بورسهای سازمان بورس روز گذشته استفاده از معاملات الگوریتمی و تقسیم سفارشات توسط کلیه مشتریان برخط بورس را ممنوع اعلام کرد. برخی ناظران بازار بر این باورند که عملکرد نرمافزارها و ابزارهای معاملاتی از جمله الگوریتمها در مدت اخیر روند نزولی برخی سهمها را تشدید کرده و بر فشار فروش در برخی نمادها افزوده است. با این حال برخی دیگر از فعالان بازار سرمایه این گونه اقدامات را نه در جهت حمایت از ارزش سهام شرکتها بلکه با هدف بالا نگه داشتن شاخص و ایجاد جو روانی مثبت در میان مردم نسبت به شرایط بازار سرمایه میدانند.
معاملات الگوریتمی روشهای متنوع برنامهنویسی برای انجام معاملات دقیق در بورس است؛ در این روش معاملاتی خطای محاسباتی و دخالت انسانی به حداقل خواهد رسید. در واقع میتوان گفت معاملات الگوریتمی از جمله معاملاتی است که به صورت خودکار انجام میشود؛ به عنوان مثال حد سود و ضرر یک الگوریتم، معاملاتی است که با رسیدن قیمت به اعداد خاصی، دستور خرید یا فروش خودکار را انجام میدهد. در معاملات الگوریتم، هوش مجازی به جای فرد، تصمیمگیری کرده و اقدام میکند. به کارگیری این ابزار در سالهای اخیر در بازار سرمایه ایران نیز رواج داشته است. با این حال، مدیریت نظارت بر بورسهای سازمان بورس و اوراق بهادار روز گذشته در اطلاعیهای استفاده از معاملات الگوریتمی و تقسیم سفارشات توسط کلیه مشتریان برخط در بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران را ممنوع اعلام کرد. محسن خدابخش در این اطلاعیه به کلیه شرکتهای کارگزاری اعلام کرده است که به منظور حفظ شرایط تعادل عرضه و تقاضا در بازار بر ورود سفارشات و معاملات، کلیه مشتریان اعم از حقیقی و حقوقی (به جز بازارگردانان دارای مجوز که با شناسه مشخص شده برای معاملات اقدام به ارسال سفارش میکنند) در خصوص امکان انجام معاملات الگوریتمی در همه نمادهای معاملاتی در بورس و فرابورس تا اطلاع ثانوی غیرفعال شود. همچنین تقسیم سفارشات به هر روشی توسط مشتریان برخط اعم از حقیقی و حقوقی در تمامی نمادهای معاملاتی در سمت فروش، ممنوع است. در همین راستا باید در اسرع وقت تنظیمات لازم در کلیه سامانههای برخط کارگزاران جهت جلوگیری از تقسیم سفارشات در هنگام ورود سفارش توسط مشتریان برخط و همچنین عدم استفاده از الگوریتمهای معاملاتی انجام شود.
ممنوعیت ابزارهای حرفهای در بازار غیرحرفهای
معاملات الگوریتمی که با نام الگو تریدینگ نیز نامیده میشود از زبان برنامهنویسی همراه با مجموعه دستورهای تعریف شده به نام الگوریتم برای معاملات استفاده میکند. در معاملات الگوریتمی مجموعه دستورالعملهای تعریف شده بر اساس زمانبندی، قیمت، کمیت یا هر مدل ریاضی بنا شده است. جدا از فرصتهای سود برای معاملهگر، الگوی تریدینگ با رد کردن تاثیر احساسات انسانی بازار را بیشتر به طرف نقدینگی میبرد و معاملات به روش اصولی انجام میپذیرد. هر معامله خودکار میتواند در نقطهای از طیف معاملات الگوریتمی قرار گیرد. استفاده از این ابزارها در بازارهای سرمایه جهان از سالها پیش آغاز شده و همچنان ادامه دارد. به عنوان مثال میتوان شرکت بلکراک را که یک شرکت مدیریت سرمایهگذاری جهانی آمریکایی است از پیشتازان این حوزه دانست. استفاده از ابزارهای توسعهای در اجرای معاملات و کاهش هیجانات معاملهگران از طریق به کارگیری نرمافزارهای خودکار در بازارهای حرفهای جهان بسیار نتیجه بخش بوده است. با این حال تحلیلگران، بازار سرمایه ایران را در شرایط کنونی دارای مشخصههای یک بازار حرفهای نمیدانند و بر این باورند که در چنین بازار هیجانی نمیتوان از روشهای خودکار برای انجام معاملات استفاده کرد. یکی از مهمترین دلایل این تحلیل، اثرپذیری بالای معاملات بازار سرمایه ایران از اخبار سیاسی و اقتصادی داخلی و بینالمللی است. انتشار هرگونه خبر جدید در این حوزه میتواند جهتگیری معاملهگران تازه وارد بازار سهام را در نگهداری یا فروش و همچنین قیمتگذاری سهم تغییر دهد. همچنین نرخ دلار نیز به عنوان متغیر دیگری که به شدت در بازار سهام ایران موثر ظاهر میشود همواره در نوسان است و میتواند روند هیجانی معاملات را شتاب بخشد. از همین رو استفاده از ابزاری که بدون دخالت کاربر و معاملهگر، سهم را در معرض خرید یا فروش قرار میدهد میتواند به افزایش زیان سهامداران در یک بازار پرنوسان منجر شود. در همین حال به ویژه در شرایط ریزشی بازار نیز شرکتها از سقوط قیمت سهام متضرر میشوند.
حمایت از سهام یا شاخص؟
اگر چه تحلیلگران بازار ابلاغیه جدید را در بهبود شرایط کنونی معاملات بازار سهام ایران اثرگذار میدانند اما با این حال، این ممنوعیت انتقادهایی را هم در پی داشته است. منتقدان به ویژه در ریشههای ابلاغ این ممنوعیت جدید تشکیک کرده و آن را بیش از حمایت از سهم در راستای حمایت از سطح شاخص کل بازار سهام میدانند. حسین سلاحورزی- عضو شورایعالی بورس- در همین باره در یادداشتی انتقادی در توئیتر نوشت: مقرراتگذاری در بورس باید به نفع حفظ کارایی بازار انجام شود، نه با هدف حفظ سطح شاخص. در همین حال خدماتدهندگان قانونی ابزارهای الگوریتمی معاملهگری، نه تنها هرگونه اثرگذاری منفی ابزارهای جدید ازجمله الگوریتمها را تکذیب میکنند بلکه عملکرد آنها به ویژه در دوره ریزش ماه گذشته را مطلوب و در راستای حمایت از سهام شرکتهای تحت قرارداد ارزیابی کردهاند. با این حال استفاده از الگوریتمها در معاملهگری تنها در انحصار شرکتهای قانونی نیست و دیگر کاربران نیز میتوانند از این ابزار در دادوستد سهام استفاده و در دورههای نوسانی بازار روند ریزشی برخی نمادها را تشدید کنند. از همین روست که سازمان بورس استفاده از این الگوریتمها را تا اطلاع ثانوی ممنوع اعلام کرده است. به نظر میرسد در صورت افزایش آگاهی سهامداران و تقویت تحلیلگری در بازار سرمایه بتوان معاملات سهام را به سمت حرفهای شدن هدایت کرد و آن زمان است که ابزارهای نوین و هوشمند میتوانند عملکرد بهتری را ارائه دهند.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد