کالابرگ الکترونیک: افزایش مبلغ یارانه برای خانوارهای کمدرآمد در برابر تورم
جهان صنعت، در پنجمین مرحله از اجرای طرح کالابرگ الکترونیک، مبلغ حمایتی برای سه دهک اول درآمدی از ۵۰۰ هزار تومان به ۶۲۰ هزار تومان افزایش یافت. این تغییر، گامی مهم برای تقویت قدرت خرید خانوارهای کمدرآمد در برابر تورم کالاهای اساسی است، هرچند مبلغ پرداختی برای دهکهای چهارم تا هفتم ثابت باقی مانده است.
احمد میدری، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی، در گفتگو با خبرگزاری ایسنا، ضمن اعلام این خبر، به یکی از چالشهای اصلی این طرح اشاره کرد: نبود منابع مالی مستمر. او توضیح داد که تا پیش از این، پرداختها منوط به تأمین بودجههای مقطعی بود، اما با ایجاد یک منبع پایدار، میتوان قدرت انتخاب بیشتری به مردم داد.
پول نقد یا کالا
وزیر رفاه معتقد است که با تأمین منابع پایدار، میتوان کالابرگ را در دو قالب به مردم ارائه کرد. یک مدل، پرداخت نقدی است تا مردم بتوانند از میان ۲۶۰ هزار فروشگاه در سراسر کشور، کالاهای مورد نیاز خود را، چه از لیست تعیینشده و چه خارج از آن، خریداری کنند.
مدل دیگر، ارائه بستههای کالایی مشخص است. با این حال، میدری تأکید کرد که پیشنهاد کارشناسی وزارتخانه، دادن «حق انتخاب» به خود مردم است تا تصمیم بگیرند یارانه خود را چگونه هزینه کنند. این رویکرد، نیازمند تغییر در سازوکار تخصیص ارز ترجیحی است؛ یعنی به جای اینکه ارز به تولیدکننده داده شود، مستقیم به مصرفکننده نهایی اختصاص یابد.
تامین منابع
گره اصلی کار، نه در روش اجرا، بلکه در تأمین همین منابع پایدار است. به گفته میدری، انتقال ارز ترجیحی از تولیدکننده به مصرفکننده، راهحل کلیدی است. این اتفاق اخیراً فقط برای برنج رخ داده که سالانه حدود یک میلیارد دلار ارز به خود اختصاص میداد. از آنجا که بخش بزرگی از تعهدات ارزی سال ۱۴۰۴ تا شهریور ماه ایجاد شده، منبع چندانی برای تغییر کامل روش در طرح کالابرگ باقی نمانده است.
برخی گمانهزنیها به تأمین بخشی از بودجه کالابرگ از محل افزایش قیمت بنزین اشاره داشتند. وزیر رفاه در این باره شفافسازی کرد و گفت:
پیشبینی میشود سالانه حدود ۵ هزار میلیارد تومان از محل درآمد بنزین به این طرح اختصاص یابد. این رقم در مقایسه با بودجه ۳۰ هزار میلیارد تومانی کل طرح کالابرگ، عدد بزرگی نیست اما میتواند به تقویت منابع کمک کند.
نوبت بعدی کالابرگ
خبر امیدوارکننده برای مشمولان این است که دولت قصد توقف طرح را ندارد. میدری اعلام کرد که به دستور رئیسجمهور، برنامهریزی برای پرداخت حداقل یک نوبت دیگر کالابرگ برای عید نوروز یا ماه مبارک رمضان در دستور کار قرار دارد.
استمرار این طرح در سال ۱۴۰۵ نیز در نگاه دولت است، اما تحقق آن به طور کامل به بودجهای بستگی دارد که هنوز به مجلس ارائه نشده و سرنوشت آن در ماههای آینده مشخص خواهد شد.
