19 - 06 - 2022
کاسبکاری علمی
سحر قناتی- دانشجویان معترض «جریمه و پول زور» و مسوولان دانشگاه صنعتی شریف «هزینه» میخوانندش. بحث بر سر دریافت شهریه از دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد این دانشگاه است که دوره تحصیلشان بیشتر از چهار ترم طول کشیده است، اگرچه این قانون در سال ۱۳۸۸ به تصویب رسیده اما شهریه پرداختی هر سال ۲۵ درصد افزایش داشته و دانشجویانی که برای تحصیل رایگان در این مرکز انتخاب شدهاند را شورانده است. در حالی که دانشگاههای نظیر خواجه نصیرالدین طوسی، علم و صنعت، شهید بهشتی و دانشگاه تهران به عنوان مراکز آموزش عالی رایگان، بابت طولانی شدن دوره ارشد از دانشجویان خود شهریهای دریافت نمیکنند. همین مساله سبب شد موج اعتراضات دانشجویان دانشگاه صنعتی شریف به برگزاری تجمعی در این مرکز آموزشی بینجامد. دانشجویان با وجود برگزاری چند جلسه با مسوولان دانشگاه نسبت به عدم تلاش مسوولان برای حل مشکل همچنان معترضند و از گفتههای مسوولان هم اینطور برمیآید که آنها نیز به دنبال حل مساله نیستند. چنانچه داود رشتچیان، مدیر تحصیلات تکمیلی دانشگاه شریف هم به جهان صنعت میگوید: «این هزینه بر اساس آییننامهای که به تصویب هیات امنای دانشگاه رسیده دریافت میشود، نه چیزی جز این. » او حاضر نیست بیش از این سخن بگوید و به گفتن اینکه «دانشجو حق دارد حرفش را بگوید اما اگر غلط بگوید ما هم پاسخی خواهیم داد. » بسنده میکند.
دانشجویان بیانگیزه میشوند
«ظاهرا وزارت علوم از ترم چهار به بعد مبلغی برای تحصیل دانشجویان ارشد به دانشگاه نمیدهد.» این چیزی است که مدام در دانشگاه شنیده میشود. ابوذر تمسکی، نایب دبیر سابق شورای صنفی دانشگاه شریف در خصوص این موضوع به «جهانصنعت» میگوید: «مسوولان دانشگاه ما میگویند این قانون از سال ۸۸ و طبق مصوبه هیات امنا اجرایی شده. آن زمان دانشجویی که به ترم پنج میرسید، مبلغ ۵۰۰ هزار تومان برای ثبت نام پرداخت میکرد، علاوه بر این هزینه دروس عملی و نظری هم نرخ دیگری داشت. این مبلغ هر سال تا ۲۵ درصد اضافه شد و حالا برای ورودیهای ۹۴ به ۸۱۲ هزار و ۵۰۰ تومان رسیده است و به ازای هر واحد نظری هم ۱۹۵ هزار تومان و هر واحد پایان نامه نزدیک به ۴۰۰ هزار تومان باید پرداخت کند. »
درخواست پرداخت چنین هزینهای از سوی دانشجویانی که متقاضی تحصیل رایگان در دانشگاهی دولتی بودهاند، این ظن را به وجود میآورد که قانون وضع شده به نوعی درآمدزایی از دانشجویان است. این درحالی است که چنین رویکردی کاهش انگیزه دانشجویان برای تحصیل در چنین دانشگاهی را سبب میشوند. با توجه به اینکه هیات امنا از مقامات مسوول دولت تشکیل میشود، چرا باید در دانشگاه شریف چنین روندی وجود داشته باشد؟ این دانشجوی دانشکده شیمی در این مورد میگوید: «با در نظر گرفتن چنین هزینهای دانشجو ناچار میشود برای تحصیل کار کند و همین مساله دوره ارشد را طولانیتر میکند. علاوه بر این آنان نمیتوانند تمرکز خود را روی پروژههای درسی بگذارند و همین از سطح کیفی کار آموزشی ارایه شده، میکاهد.»
تمسکی، «رفاه» در دانشگاههای کشور، در مقایسه با دانشگاههای دنیا را به یک کاریکاتور تشبیه میکند و ادامه میدهد: «این قانون دانشجویان را از اینکه برای تحصیل در ایران ماندهاند، پشیمان میکند و سبب میشود، دانشجوی کارشناسی هم با دیدن معضلات، تصمیم بگیرد برای مقطع ارشد، دانشگاه دیگری به جز شریف را برگزیند که به هر حال به ضرر دانشگاه است. علاوه بر این دانشجوی ارشد برای دفاع از پایان نامه، نیازی به چاپ مقاله ندارد و اگر مقالهای نداشته باشد، طبق قانون نمرهای از او کم نمیشود اما آنچه در واقعیت اتفاق میافتد این است که نمره پایان نامه را از ۱۹ حساب میکنند و به صورت خودسر از این نمره
کم میکنند که این هم یکی از تخلفات است.»
دانشجویان نسبت به این مساله نیز معترضند که این مبالغ برابر با همان هزینهای است که دانشجوی شبانه ورودی ۹۴ پرداخت میکند. این دانشجوی رشته شیمی میگوید: «یعنی تفاوتی میان دانشجوی روزانه و شبانه نیست. این وسط اما استثنایی وجود دارد؛ این مبلغ از متاهلها دریافت نمیشود!»
نایب دبیر سابق شورای صنفی دانشگاه شریف یادآور میشود که هر دانشگاهی قانون خاص خود را دارد و اضافه میکند: «براساس آنچه وزارت علوم در آییننامه مصوب کرده، تا ورودی ۹۲ به بعد آییننامه چهار ترم را برای دوره ارشد در نظر گرفته اما تبصرهای دارد که ترم پنج قابلیت تمدید دارد. این درحالی است که جریمه شش ترمه شدن دوره ارشد در دانشگاههای دیگر به گونهای است که نمرهای از پایاننامه دانشجویان کسر میشود.»
تجمع اعتراضی
در حالی که مسوولان دانشگاه شریف رسیدگی به درخواست دانشجویان را از سر خود باز میکردند و به یکدیگر پاس میدادند، موج اعتراضی در دانشگاه آغاز شد که در روز ۳۱ شهریورماه امسال به تجمع ۱۵۰ نفر از دانشجویان ارشد این دانشگاه انجامید که خواستهشان شنیده شدن اعتراض آنها توسط محمود فتوحی فیروزآباد، رییس دانشگاه صنعتی شریف بود. به گفته دانشجویان حاضر در این تجمع، در جریان اعتراضات، حراست دانشگاه برای آرام کردن تجمع، اعلام میکند که رییس دانشگاه اختیار تصمیم در این مورد را به معاون آموزشی و تحصیلات تکمیلی داده است. با عنوان کردن این مساله، داوود رشتچیان، مدیر تحصیلات تکمیلی و قاسم میرعمادی معاون آموزشی و تحصیلات تکمیلی دانشگاه صنعتی شریف برای شنیدن اظهارات دانشجویان و ارایه توضیحات جلسهای برگزار و البته صحبت حراست دانشگاه مبنی براختیار دادن به معاون آموزش و تحصیلات تکمیلی را تکذیب میکنند. روز بعد از تجمع جلسهای با حضور رییس دانشگاه، معاون آموزشی و تحصیلات تکمیلی، بیاتی از مسوولان با سابقه امور مالی دانشگاه و همچنین سه نفر از نمایندگان دانشجویان معترض که نایب دبیر سابق شورای صنفی دانشگاه یکی از آنها بود، برگزار شد. تمسکی در خصوص جزییات این جلسه میگوید: «در این جلسه چرایی پرداخت این جریمه را از مسوولان پرسیدیم، هرچند آنها لفظ «شهریه» را مناسبتر میدانند.»
این دانشجوی شیمی دانشگاه تربیت مدرس را مثال میزند و یادآور میشود: «این دانشگاه تا دو نوبت مهلت تمدید به دانشجویان میدهد، بعد از این مهلت تا زمان دفاع پایاننامه، هر روز مبلغ هشت هزار و صد تومان دریافت و ۳۵/۰ هم از نمره پایاننامه کسر میکند. اما سوال این بود که چرا بدترین شرایط برای دانشگاه صنعتی شریف در نظر گرفته شد؟ مسوولان حاضر در جلسه این پاسخ را دادند که وزارت علوم فقط هزینه چهار ترم دانشجویان را پرداخت میکند. در حالت عادی، به ازای هر دانشجوی ارشد سالانه حدود ۹ میلیون و ۵۰۰ تومان از سوی وزارت علوم تامین میشود.»
وی ادامه میدهد: «دلیل دیگر اعتراض دانشجویان این بود که اگر قرار است پولی دریافت شود، یکجا پرداخت شود، این در حالی است که دانشجویان جایی برای پنج ترمه شدن، جایی برای آزاد کردن مدرک و البته جایی دیگر برای تغذیه و خوابگاه هزینهای دو برابری را پرداخت میکنند. هرچند این خوابگاهها هم در شأن دانشجو نیست؛ خانهای که حتی پارکینگش هم تبدیل به سوییت شده و بیشتر از ۱۲ نفر در آن اسکان داده میشوند. اگر اینجا پول آموزش رایگان دریافت میشود، نباید برای آزاد کردن مدرک هم هزینهای گرفته شود.»وی حداقل خواسته دانشجویان را اجازه ثبت نام عنوان میکند و میگوید: «با اینکه آنها خودشان هم اعتراف کردند که دانشجویان گاه به دلیل نبود امکانات آزمایشگاهی برای برخی پروژهها، کمبود استاد و گاه مسایل معیشتی که دانشجویان را به کار کردن وادار میکند، دوره تحصیلشان طولانی میشود اما موافقت نکردند.»
اگرچه به گفته این دانشجو در جلسه با رییس دانشگاه عنوان شد که جلسه هیات امنای دانشگاه آبان ماه امسال برگزار خواهد شد و قرار است در خصوص این مشکلات بحث شود اما به نظر میآید مسوولان در این باره چندان جدی نیستند چنانکه رشتچیان به جهان صنعت میگوید: «شاید در این خصوص در جلسه صحبت شود.» هرچند دبیر هیات امنا رییس دانشگاه است، بعید به نظر میرشد که او درباره حذف این مبلغ با هیات امنا صحبتی کند.
دانشجویان معترض را با استادان رو به رو کردند
مسعود دانشجویی دیگر این دانشگاه است که درباره حاشیههای این اعتراضات عنوان میکند که «در جریان تجمع دانشجویان را دور زده و آنها را با استادان رو در رو کرده بودند.» تمسکی اما در خصوص این مساله اینطور توضیح میدهد: «به ما گفته شد دانشجویان در فرمهای «درخواست دانشجویی» اداره آموزش دلیل پنج ترم شدنشان را بگویند و برخورد موردی صورت بگیرد ما هم قبول کردیم. هرچند حداقل۲۰۰ دانشجو بودیم که رسیدگی به تمام فرمها حتما زمان میبرد. مساله دیگر این بود که نمیخواستیم اگر کسی یکی از مشکلاتش استاد بوده باشد، فرمش زیر دست استاد مربوطه بیفتد و رابطه دانشجو و استادی خدشهدار نشود. حتی خود دکتر فتوحی هم به این مساله حساس بود.»این دانشجوی کارشناسی ارشد ادامه میدهد: «در نهایت دکتر میرعمادی اطمینان داد که کارشناسان فرمها را بررسی میکنند و دست استادان نمیافتد اما به هر روی درست یا غلط، چون اعتراضات به اصل و کلیات شهریه بود همگی فرمی واحد را پر کردند تا زمان حذف و اضافه به این فرمها پاسخی داده نشد اما متاسفانه خلاف گفته دکتر میرعمادی فرمها به دانشکده فرستاده شد و این اتفاق سوءتفاهمی برای برخی استادان و معاون تحصیلات تکمیلی دانشکدهها پیش آورد.»تمسکی در پایان میگوید: «حرف ما از ابتدا این بود که مثل دانشگاه تهران که از ترمپنجیها شهریهای نمیگیرد و حتی هزینه خوابگاه و تغذیهشان دو برابر نیست، برای ما هم همینطور باشد اما پاسخ مسوولان در خصوص تفاوتها قانعکننده نبود. به هر حال دانشجویان همچنان به دنبال برگزاری تجمع هستند، هر چند به شخصه امیدوار به حل مدبرانه این مشکل از طریق راههای منطقی هستم که نیازمند توجه و نگاه دلسوزانه مسوولان است و خواستم که پیش از آن باز هم با مسوولان دانشگاه صحبت کنیم.» به هر روی با اعتراضات صورت گرفته دانشگاه مبلغ شهریه را از ۸۱۲۵۰۰ تومان به ۶۲۵۰۰۰ تومان که مبلغ مصوب برای ورودیهای ۹۲ است، کاهش داد. حال این سوال مطرح میشود که چگونه مقرر شده بود از ورودیهای ۹۲ هزینه مصوب ورودیهای ۹۴ دریافت شود؟ آیا اگر این اعتراض در این وسعت صورت نمیگرفت این اشتباه را تصحیح میکردند؟ اشتباهی که به وضوح تعرض به حقالناس و ظلمی آشکار بود. آیا این اشتباه سهوا رخ داده و اقدامی برای دریافت هزینه بیشتری از دانشجویان بوده است؟ هزینههایی که این روزها به شکلهای گوناگون مانند هزینه دیرکرد امور فارغالتحصیلی از دانشجویان گرفته میشود. خاطرنشان میشود
«جهان صنعت» برای دریافت نظرات موافق و مخالف این اتفاق آماده است.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد