23 - 01 - 2020
کار سخت صادرکنندگان
گروه بازرگانی- اگرچه به تازگی بانک مرکزی بعد از مشورت با جمعی از فعالان بخش خصوصی، تغییراتی را در بخشنامه پیمانسپاری ارزی ایجاد کرد تا سرو صداهای انتقادی بر سر شیوه بازگشت ارز حاصل از صادرات به سیستم «نیما» را بخواباند اما برخی کارشناسان بر این عقیده هستند که بخشنامه جدید ارزی، کار صادرکنندگان را سختتر کرده است. به گفته فعالان بخش خصوصی، تغییرات جدیدی که در این بخشنامه ایجاد شده، برخلاف نظرات بخش خصوصی بوده و شرایط تجارت و صادرات را برای آنها مشکلتر کرده است. از طرفی فعالان حوزه زعفران نیز معتقدند که بخشنامه جدید پیمانسپاری ارزی، سرعت خروج غیرقانونی طلای سرخ را سرعت بخشیده است. این در حالی است که مسوولان توجهی به از دست رفتن بازار زعفران ندارند.
پس از برگزاری جلسات رییس کل بانک مرکزی با بخش خصوصی در رابطه با شرایط پیمانسپاری ارزی و برگشت ارزهای حاصل از صادرات، سه روز پیش بانک مرکزی بخشنامه جدیدی در این رابطه ابلاغ کرد. در این بخشنامه تمامی صادرکنندگان مکلف به ارائه تعهد برگشت ارز حاصل از صادرات در چهار قالب هستند. در مقابل بانک مرکزی نیز مکلف است صرفا برای واردات کالا و خدمات مورد نیاز صادرکنندگانی، تامین ارز کند که نحوه بازگشت ارز صادراتی آنها به چرخه اقتصادی، مطابق ساختار تعیین شده در دستورالعمل این بانک باشد. اما تغییرات جدید اعمال شده در این بخشنامه جدید هم به مذاق برخی از کارشناسان خوش نیامده به طوری که به گفته آنها، صحبتها و پیشنهادات بخش خصوصی در این رابطه شنیده نشد.
به مشورت با بخش خصوصی توجهی نشد
بر همین اساس رییس کمیسیون توسعه صادرات اتاق بازرگانی ایران گفت: بخشنامه جدیدی که از سوی بانک مرکزی ارائه شد، کار را برای صادرکنندگان سختتر کرد. این در حالی است که انتظار ما این بود که بعد از مشورت با بخش خصوصی، نظرات آنها اعمال شود اما بخشنامه جدید مورد تایید بخش خصوصی نیست.
عدنان موسیپور تصریح کرد: با این بخشنامه کار برای صادرکنندگان بسیار سخت شده است؛ لذا احساس میشود کسانیکه تصمیمگیرنده مسائل ارزی مربوط به صادرات و تولید هستند، ظاهرا توجهی به نظرات بخش خصوصی ندارند. رییس کمیسیون توسعه صادرات اتاق بازرگانی ایران ادامه داد: اکنون که صحبتها و پیشنهادات بخش خصوصی شنیده نشد، درخواست این بخش این است که جلوی اجرایی شدن این بخشنامه گرفته شود. ضمن آنکه وقتی که از بخش خصوصی در جلسات دعوت میشود، حرف آنها نیز شنیده و اجرا شود.
وی افزود: این وضعیت که جلسات برگزار میشود اما در آخر چیزی مخالف نظر بخش خصوصی و نمایندگان اتاق بازرگانی ایران تصویب میشود، تنها باعث ناامیدی بخش خصوصی شده و این حس را ایجاد میکند که مشورت هم جوابگوی حل مشکلات نیست.
بخشنامه چالشبرانگیز
این عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی ایران با تاکید بر اینکه پیشنهاد بخش خصوصی، لغو کامل پیمانسپاریهای ارزی بود، به ایسنا گفت: این بخشنامه جدید نیز همچون قبلی دارای ایرادات بسیاری است. ضمن اینکه این موضوع که طبق بند چهار این بخشنامه، تمام صادرات انجام گرفته از تاریخ بیست و دوم فروردین ماه سالجاری مشمول این مصوبه خواهد بود، بسیار چالشبرانگیز است زیرا این بخشنامه در تاریخ بیست و ششم فروردینماه ابلاغ شده بود و قاعدتا عطف بماسبق نمیشود.
موسیپور تصریح کرد: شاید دلیل این موضوع (ایرادات بخشنامه ارزی در حوزه صادرات)، عدم آشنایی با حوزه صادرات برای اشخاصی است که در مورد ارز و صادرات تصمیم میگیرند. این افراد سازوکار حوزه صادرات را نمیشناسند و همچنین متوجه نقش بسیار مهم صادرات در حوزه اشتغالزایی آن هم در شرایط سخت رکود تورمی حال حاضر اقتصاد نیستند.
وی افزود: آنها نمیدانند که اگر با ابلاغ یک بخشنامه، بنگاه صادراتی دست از فعالیت خود برداشته و توان فعالیت نداشته باشد، در واقع یک بنگاه تولیدی است که از فعالیت خود دست کشیده است. در این میان تعداد زیادی کارگر تعدیل و بیکار میشوند که خود بحثی جداست. رییس کمیسیون توسعه صادرات اتاق بازرگانی ایران اظهار کرد: چنین بخشنامههایی تنها باعث ایجاد مشکل و در نهایت نابودی کسبوکارها میشود.
فاجعه قاچاق زعفران
از سوی دیگر فعالان بازار زعفران نیز معتقدند که در حال حاضر نه تنها گسترش قاچاق زعفران از کشور، نگرانیهای زیادی را ایجاد کرده بلکه بخشنامه پیمانسپاری ارزی، سرعت خروج غیرقانونی طلای سرخ را سرعت بخشیده است.بنابراین در حالی که کارشناسان، مسوولان و تولیدکنندگان نگران قاچاق پیاز زعفران از کشور بودند و در این زمینه به طور مداوم هشدار میدادند، به تازگی چالش جدیدی در این حوزه ایجاد شده و نگرانیها را بیشتر کرده است. قاچاق زعفران به افغانستان و صادرات آن با برند این کشور، چالش جدیدی است که فعالان این حوزه با آن مواجه شدهاند. بر این اساس چندی قبل محمود حجتی، وزیر جهاد کشاورزی در این زمینه اعلام کرده بود که مساله قاچاق در برخی نقاط، فاجعه آفریده است؛ به نحوی که زعفران ما به کشور افغانستان قاچاق و از آنجا صادر میشود که حتی تصور این مساله نیز وحشتناک است؛ اما بستر آن وجود دارد. وی افزود: قاچاق زعفران از مرزهای شرقی کار بسیار آسانی است و اینها گرفتاریهایی است که ما با آن مواجهیم و باید برای رفع آنها چارهای بیندیشیم.
نتیجه پیمانسپاری ارزی
این در حالی است که فعالان این حوزه قاچاق زعفران را نتیجه بخشنامه بانک مرکزی در خصوص پیمانسپاری ارزی میدانند و معتقدند قبل از این مساله، قاچاق توجیهی نداشته و این بخشنامه باعث شده تمایل به قاچاق طلای سرخ از کشور افزایش یابد؛ چراکه برخی سودجویان به دلیل شیوههای غیرمنطقی رفع تعهد ارزی که در بخشنامه جدید بانک مرکزی که ظرف روزهای گذشته صادر شده است، وارد عمل شده و به صورت غیرقانونی کالاها را از کشور خارج میکنند؛ به خصوص اینکه صادرکنندگان شناسنامهدار در حال حذف از گردونه صادرات کشور هستند.
در همین خصوص عضو شورای ملی زعفران با بیان اینکه قاچاق زعفران، نتیجه بخشنامه پیمانسپاری ارزی است، گفت: قبل از این، توجیهی نداشت که زعفران به صورت قاچاق از کشور خارج شود و حتی اگر چنین کاری انجام میشده، میزان بسیار جزئی و ناچیز بوده است.
علی حسینی با اشاره به اینکه حجم قاچاق هر قدر کم هم باشد به صلاح کشور نیست، افزود: بر اساس آمار گمرک در شش ماه امسال، بالغ بر ۱۱ تن زعفران به صورت رسمی به افغانستان صادر شده و حجم قاچاق حداقل دو برابر این میزان است.
حسینی ابلاغ بخشنامه جدید رفع تعهد ارزی صادرکنندگان و بازگشت ارز حاصل از صادرات را که از سوی بانک مرکزی در روزهای گذشته ابلاغ شده است، مورد اشاره قرار داد و گفت: بر این اساس صادرکنندگانی که تا یک میلیون دلار صادرات در سال انجام میدهند، از پیمانسپاری ارزی معاف هستند.
وی در بخش دیگری از سخنان خود با بیان اینکه کشور افغانستان به کشت زعفران نیز روی آورده است، ادامه داد: تعرفه صادرات زعفران به کشورهایی مانند هند و چین برای افغانها صفر است در حالی که برای ایران، کشور هند حدود ۳۰ درصد و چین حدود ۱۶ درصد تعرفه صادراتی اعمال کرده؛ همچنین صادرات طلای سرخ ایران به آمریکا ممنوع است، اما زعفران ایرانی با گواهی مبدأ افغانستان، امکان صادرات به این کشورها را به راحتی دارد.
بازارسازی برای افغانستان
حسینی با تاکید بر اینکه بزرگترین خطر این کار، بازارسازی برای کشور افغانستان است، تصریح کرد: این اقدامات سبب میشود افغانستان در آینده رقیبی جدی برای ایران به شمار رود؛ ضمن اینکه بسیاری از روشهای تولید و بهبود کیفیت را افغانها از ما آموخته و به تولید این محصول روی آوردند.
وی با بیان اینکه دولت باید این مساله را جدی بگیرد، افزود: دولتمردان گاهی بسیار ساده از کنار این مسائل عبور میکنند. حدود ۲۰ سال است که پیاز زعفران قاچاق میشود و مسوولان میگویند در حال کنترل آن هستیم اما عملا این کار همچنان ادامه دارد. حسینی اضافه کرد: ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز و سایر دستگاههای مربوطه اگر اراده و قصد کنند، میتوانند مانع اینگونه اقدامات شوند.
تنبیه برای صادرکنندگان فعال
غلامرضا میری، نایب رییس شورای ملی زعفران کشور نیز در این خصوص معتقد است: بخشنامه جدید رفع تعهد ارزی صادرکنندگان نمیتواند راهکار موثری برای کنترل قاچاق طلای سرخ باشد؛ این در حالی است که حجم قاچاق طلای سرخ زیاد است و روز به روز نیز بر حجم آن افزوده میشود.
این فعال بخش خصوصی با بیان اینکه بخشنامه جدید در واقع نوعی تنبیه برای کسانی است که بیشترین صادرات را داشته باشند، افزود: برداشتن پیمانسپاری ارزی راهحل جلوگیری از قاچاق زعفران است.
وی تصریح کرد: ما در این زمینه صحبت و مذاکرات زیادی انجام دادهایم که نتیجهای نداشت. میری با اشاره به اینکه در حال حاضر استفاده از کارتهای اجارهای و متفرقه برای صادرات زعفران رواج یافته است، گفت: زمانی که بحث پیمانسپاری مطرح نباشد، دلیلی برای قاچاق زعفران وجود ندارد.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد