کارگران لایق چیزی بیش از انتظار برای بیمه بیکاری
جهان صنعت_مساله جبران زیان‌ها و برپایی واحدهای آسیب‌دیده در حوادث غیرمترقبه از جمله جنگ در قانون چگونه دیده شده، وظیفه دولت و کارفرما چیست؟
پس از آغاز حملات رژیم صهیونیستی به برخی واحدهای تولیدی کشور، این سوال به وجود آمد که الزامات قانونی برای احیای واحدهایی که در جریان حوادث غیرمترقبه آسیب می‌بینند چیست؟ چه کاربست‌هایی در صورت توقف ناگهانی تولدی باید به کار گرفته شود.
جدا از موضوع اهمیت رعایت ایمنی و ضرورت تلاش سازمان پدافند غیرعامل کشور در این حوزه، بحث جبران زیان‌ها و برپایی واحدهای آسیب‌دیده، یک مساله اساسی است چه اینکه قانون کار در این زمینه صراحت نسبتا خوبی نیز دارد.
برای مثال در ماده۳۰ قانون کار می‌خوانیم: «چنانچه کارگاه بر اثر قوه قهریه (زلزله، سیل و امثال اینها) یا حوادث غیرقابل پیش‌بینی (جنگ و نظایر آن) تعطیل و کارگران آن بیکار شوند پس از فعالیت مجدد کارگاه، کارفرما مکلف است کارگران بیکارشده را در همان واحد بازسازی‌شده و مشاغلی که در آن به وجود می‌آید به کار اصلی بگمارد.»
در تبصره این ماده نیز آمده است: «دولت مکلف است با توجه به اصل بیست‌ونهم قانون اساسی و با استفاده از درآمدهای عمومی و درآمدهای حاصل از مشارکت مردم و نیز از طریق ایجاد صندوق بیمه بیکاری نسبت به تامین معاش کارگران بیکار شده کارگاه‌های موضوع ماده۴ این قانون و با توجه به بند۲ اصل چهل‌وسوم قانون اساسی امکانات لازم را برای اشتغال مجدد آنان فراهم نماید.»
علاوه‌بر این در ماده۶۹ قانون کار تاکید شده است که مرخصی و خروج از کار کارگران نیز تعاریف خاص خود را دارد و در ماده۷۱ این قانون نیز تصریح شده که تعطیلی واحد تولیدی به هر دلیل، تعهدات کارفرما و دولت نسبت به کارگر را ملغی نمی‌کند.
این قوانین در حالی وجود دارند که از نظر سلسله‌مراتب مدیریتی، طبق اعلام علی نصیری (رییس ستاد مدیریت بحران شهر تهران) در شرایط جنگی وزارت صمت در زمین برآورد خسارت و جبران آن برای واحدهای تولیدی و صنعتی کشور دارای مسوولیت مستقیم است. با این وجود، برخی واحدهای آسیب‌دیده در این روزها، منتظر کمک و برآوردهای خسارت توسط دولت هستند. هرچند تاکنون اقداماتی در این زمینه نیز صورت گرفته است. برای نمونه محمد گودرزی، دبیر اجرایی خانه کارگر بروجرد با اشاره به حادثه بمباران گسترده کارخانه خودروسازی فردا موتور در این شهر اظهار کرد: پس از حادثه بمباران کارخانه فرداموتور که با بیش از ۵۰۰نفر پرسنل آسیب گسترده دیده و این اتفاق منجربه شهادت دو تن از این کارکنان شد، بخش بسیار گسترده‌ای از این کارخانه دچار آسیب کامل شده و فرآیند تولید آن متوقف شد اما با این وجود خانم مقصودی، نماینده مردم بروجرد و عضو کمیسیون برنامه و بودجه با تیم‌هایی از دولت و مجلس به پرونده آسیب به این واحد ورود کرده و قول پیگیری سریع دادند.
وی افزود: باید برای برپایی دوباره این واحد منابعی اختصاص یابد تا دوباره ماشین‌آلات نصب و واحد از نو بازسازی شود. در صورت رسیدن به موقع منابع، باز هم در بهترین حالت احیای این واحد و وارد کردن آن به مدار تولید، چند ماه طول خواهد کشید.
گودرزی تصریح کرد: مدیران سازمان تامین اجتماعی شهرستان نیز در جلسات اخیر خود پیگیر بحث برقراری بیمه بیکاری کارگران این واحد بودند و امیدواریم هرچه سریع‌تر به‌طور ویژه و خارج از نوبت، کار احیای این واحد مهم با کمک دستگاه‌ها و شرکت‌های مشابه مانند ایران‌خودرو انجام پذیرد.
اسرافیل عبادتی، مدیرمسوول روزنامه کار و کارگر با اشاره به بحث آسیب ناشی از بمباران چاپخانه طرف قرارداد این مجموعه(چاپخانه معطر) در جریان تجاوز رژیم صهیونیستی اظهار کرد: متاسفانه این مجموعه در جریان این حملات دچار آسیب کلی شده و یک نفر نگهبان آن نیز دچار آسیب سطحی شد اما فعلا کار در این مجموعه نیز در استان تهران متوقف شده است.
وی با اشاره به اقدامات صورت‌گرفته گفت: فعلا فهرستی از پرسش‌ها و درخواست‌های مدیران مجموعه پر شده و قول رسیدگی به مساله احیای این واحد داده شده و در نزدیکی این واحد نیز بنرهای مدیریت بحران شهرداری نصب شده است اما تاکنون مسوولان وزارت صمت برای برآورد خسارت به این مجموعه مراجعه نکرده‌اند.
علاوه‌بر این، علی راستگو، دبیر اجرایی خانه کارگر استان فارس نیز با اشاره به حادثه بمباران مجموعه صاایران در این استان، اظهار کرد: درباره وضعیت فعالیت این مجموعه نیز هنوز اطلاعات خاصی منتشر نشده؛ ما منتظر انتشار جزئیات این حادثه از سوی دستگاه‌های ذی‌ربط به منظور کمک و پیگیری برای حل مشکلات کارکنان این واحد هستیم.
در هر حال به‌نظر می‌رسد دستگاه‌هایی مانند معاونت صنعت وزارت صمت و سازمان پدافند غیرعامل، در زمینه ارتقای ایمنی و اقدامات تامینی واحدهای در خطر و همچنین برآورد خسارت و جبران آن در احیای واحدهای آسیب‌دیده، مسوولیت‌های خطیری دارند که در مواقع بحران بیشتر به چشم می‌آید؛ در عین حال، این مسوولیت‌ها نافی تعهدات غیرقابل گریز کارفرمایان نیست.
مازیار گیلانی‌نژاد، فعال کارگری در این رابطه اظهار کرد: ما بر این باور هستیم که کارفرمایان در شرایط بحرانی پس از سال‌ها برخورداری از سود تولید، باید کمی از سود خود صرف‌نظر کرده و بیش از بحث بیمه بیکاری کارگران در واحدهای آسیب‌دیده و تعطیل‌شده، کارگران خود را تامین کنند.
وی افزود: قاعدتا درست نیست کارگرانی که کار را تعطیل نکرده‌اند و در حین کار با تعطیلی اجباری واحد مواجه شده و بعضا برای حفظ شرایط تولید، از جان خود مایه گذاشته و جانبازی کرده‌اند، از چیزی بیش از بیمه بیکاری بهره‌مند نباشند و کارفرما آنها را برای دریافت بیمه بیکاری به تامین اجتماعی معرفی کند.
گیلانی‌نژاد در پایان خاطرنشان کرد: خود کارفرمایان می‌توانند برای بازسازی و احیای واحد آسیب‌دیده و اقداماتی که در جهت تعمیرات تجهیزات و ماشین‌آلات باقی مانده و اورهال آنها نیاز است، از ظرفیت و توان کارگران خود مجموعه‌ها استفاده کرده و به آنها حقوق دهند. در هرحال به‌نظر می‌رسد باید توجه ویژه‌ای به کارگران کنند و حمایتی بیش از مبلغ اندک مقرری بیمه بیکاری از سوی دولت، وزارت کار و کارفرمایان در نظر گرفته شود.
