18 - 04 - 2022
کارفرمایان بدون اطلاع بدهکار شدند!
اشکان نظام آبادی- چندی پیش سازمان تامین اجتماعی در اقدامی که آشکارا قانون را نقض میکرد و بر خلاف سنوات قبل به دریافت حق بیمه از کارگران و کارفرمایان بابت آنچه «مزایای انگیزشی» خوانده میشود، پرداخت. این اقدام به نحوی غافلگیرانه طراحی شده بود که با تعجب اکثر کارفرمایان همراه شد.این کارفرمایان زمانی که قصد ارسال حق بیمه کارگران خود را داشتند با یک پیام متفاوت روی سیستمشان مواجه شدند که طی آن دریافت مزایای انگیزهای مازاد بر حداقل دستمزد که به صراحت قانون کار شامل حق بیمه نمیشود را اجباری کرده است اما وضع جایی بدتر میشود که سازمان تامین اجتماعی سال قبل در همین زمان اقدامی مشابه را انجام داده است. اگرچه بعد از اعتراض رسانهها و کارفرمایان از این وضعیت رییس سازمان تامین اجتماعی پرداخت حق بیمه مزایای انگیزشی را اختیاری اعلام کرد اما بر اساس شواهد موجود سازمان تامین اجتماعی کارفرمایان را بابت مزایای انگیزشی به خود بدهکار کرده است.
چرا دریافت مزد از مزایای انگیزشی
غیر قانونی است؟
طبق قانون کار تنها مبالغی که شامل مزد مبنا در قانون کار میشوند شامل حق بیمه میشوند این در حالی است که مزایای انگیزیشی شامل مزد نمیشود. بر اساس ماده «۳۶» قانون کار مزد ثابت، عبارت است از مجموع مزد شغل و مزایای ثابت پرداختی به تبع شغل. همچنین در تبصره «یک» این ماده آمده است: در کارگاههایی که دارای طرح طبقهبندی و ارزیابی مشاغل نیستند منظور از مزایای ثابت پرداختی به تبع شغل، مزایایی است که برحسب ماهیت شغل یا محیط کار و برای ترمیم مزد در ساعات عادی کار پرداخت میشود از قبیل مزایای سختی کار، مزایای سرپرستی، فوقالعاده شغل و….همچنین در تبصره «۲» آمده است: در کارگاههایی که طرح طبقهبندی مشاغل به مرحله اجرا درآمده است مزد گروه و پایه، مزد مبنا را تشکیل میدهد بنابراین در تبصرههای «یک» و «۲» قانونگذار تصریح کرده است آنچه به کارگر به عنوان «مزد» تعلق میگیرد شامل حق بیمه میشود.از طرفی در تبصره ۳ قانون گذار تصریح میکند: مزایای رفاهی و انگیزهای از قبیل کمک هزینه مسکن، خواربار و کمک عائلهمندی، پاداش افزایش تولید و سود سالانه جزو مزد ثابت ومزد مبنا محسوب نمیشود.
مطابق قانون تامین اجتماعی و سایر قوانین حاکم بر دریافت عوارض و مالیات هیچ دستگاهی قادر به وضع مالیات جدید به غیر از آنچه قانون تعیین کرده است، نیست. بنابراین اینکه سازمان تامین اجتماعی کارفرمایان را برای مزایای انگیزشی که در قانون کار صراحتا مزد تلقی نشدند به پرداخت حق بیمه ملزم کرده است، خلاف قانون است.
اقدامی که ابتدا غیرقانونی اعلام شد
در سال ۹۳ بعد از اجبار تامین اجتماعی به کارفرمایان برای پرداخت حق بیمه، سیدحسن هفدهتن، معاون روابط کار وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در تاریخ یکم مرداد ۹۳ با ارسال نامه شماره ۸۲۹۵۹ مورخ ۱/۵/۹۳ مصوبه یکم، دویست و سی و پنجمین جلسه شورای عالی کار در خصوص عدم کسر حق بیمه از کمک هزینه اقلام خانوار (بن کارگری و خواربار) را به سازمان تامین اجتماعی اعلام کرد.
در ابلاغیه معاون روابط کار وزارت کار به مدیرعامل تامین اجتماعی آمده است: مصوبه یکم، دویست و سی و پنجمین جلسه شورای عالی کار به تاریخ ۱۰/۴/۹۳ با شماره ثبتی ۷۷۶۹۳ مورخ ۱۱/۴/۹۳ به شرح ذیل برای استحضار و صدور دستور مقتضی ارسال میگردد. خواهشمند است دستور فرمایید از نتایج اقدامات به عمل آمده دبیرخانه شورا را مطلع فرمایند.
در ادامه این مصوبه چنین آمده است: نظر به اینکه به استناد بند «۵» مصوبات دویست و سی و چهارمین جلسه شورای عالی کار در تاریخ ۲۳/۱۲/۹۳ مبنی بر پرداخت ماهیانه ۸۰۰۰۰۰ (هشتصد هزار ریال) از سوی کارفرمایان به کارگران مربوطه تحت عنوان کمک هزینه اقلام مصرفی خانوار به عنوان مطایای رفاهی و انگیزهای موضوع تبصره «۳» ماده «۳۶» قانون کار، سازمان تامین اجتماعی اخیرا و بر خلاف سنوات قبل اقدام به دریافت حق بیمه از کارگران و کارفرمایان بابت کمک هزینه اقلام مذکور نموده است بنابراین با توجه به اینکه تعریف واژه کمک هزینه اقلام خانوار (بن کارگری و خواربار) در تبصره «۳» ماده «۳۶» قانون کار همراه با عائلهمندی و کمک هزینه مسکن و… آمده و از نظر ماهیت در ردیف مزایای رفاهی و انگیزهای قرار دارد، جزو مزد ثابت و مزد مبنا محسوب نمیگردد بنابراین سازمان تامین اجتماعی از تاریخ ۱/۴/۹۳ نمیتواند آن را به تنهایی یا همراه با سایر اقلام دیگر مشمول کسور بیمه و بازنشستگی بداند.
ابلاغیه شمول بیمه مزایای رفاهی و انگیزشی
با وجود این مصوبه در سال ۹۳ امسال اما وزارت کار مصوبهای دیگر را که آشکارا با مصوبه سال قبل در تضاد است به شعب بیمه کشور ابلاغ کرده است. در ابلاغیه شماره ۸۵۱۰٫۹۴٫۱۱۷۱۳ به تاریخ ۲۷ اردیبهشت سال ۹۴ (تصویر شماره ۱) که به وضوح قانون کار را نقض میکند آمده است: عدم پرداخت حق بیمه از مبلغ ۱۱۰۰۰۰۰ ریال مزایای انگیزشی جریمه تاخیر پرداخت به میزان کسری پرداخت برای کارفرما و همچنین عدم شمول کمک دولت برای کارگاههای مشمول به علت وجود کسری پرداخت خواهد شد.بر همین اساس پرداخت حق بیمه مزایای انگیزشی اختیاری نبوده و کارفرمایانی که این مبلغ را پرداخت نکنند با جریمه مواجه خواهند شد.
کارفرمایان در زمان تسویه حساب از جریمه باخبر میشوند
با وجود اینکه جریمه عدم پرداخت حق بیمه مزایای انگیزشی باعث جریمه کارفرمایان میشود اما شواهد نشان میدهد این جریمه به آنها اطلاع داده نمیشود و تنها زمانی که به تسویه حساب سالانه یا شش ماهه میرسند با اخطار سازمان تامین اجتماعی مواجه میشوند. به نظر میرسد با این مکانیزم اطلاعرسانی کارفرمایانی که به یکباره با این بدهی مواجه میشوند به دلیل عدم اطلاع یا ناچیز بودن مبلغ آن پیگیر علت این جریمه نمیشوند و گاها آن را پرداخت میکنند. از طرف دیگر بیلان مالی بیمهشدگان که طبق سنوات گذشته سالانه ارایه میشد در اقدامی بیسابقه به صورت شش ماهه درآمده است.
یک کارفرما که حق بیمه مزایای انگیزشی خود را پرداخت نکرده است در گفتوگو با «جهان صنعت» گفته است در اخطاریهای که در تاریخ ۲ اردیبهشت سال ۹۴ ( قبل از مصوبه وزارت کار در تاریخ ۲۷ اردیبهشت) برای وی آمده است به یکباره بابت عدم پرداخت حق بیمه مزایای انگیزشی مبلغ ۵۶۱۶۰۰ ریال بدهکار شده است (تصویر شماره ۲). این کارفرما ادامه داد: تا قبل از این اخطاریه از اینکه بابت عدم پرداخت حق بیمه شامل جریمه میشود اطلاع نداشته است چراکه براساس قانون مزایای انگیزشی شامل حق بیمه نمیشود و این اقدام بسیار دور از انتظار بوده است.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد