کارفرمایانی که جعل سند می‌کنند
جهان صنعت – آرمین خوشوقتی، کارشناس حقوق و روابط کار گفت: گرفتن استعفای صوری از کارگران، یک رفتار غیرقانونی نادرست است که ماهیت آن در واقع، جعل سند یا سوءاستفاده از سند سفیدامضاست. در روزهای گذشته، تعدادی از کارگران شاغل در یکی از کارگاه‌های تهران از رفتاری غیرقانونی در این کارگاه خبر دادند. به گفته این کارگران، کارفرما در زمان استخدام از کارگران جدید امضای استعفا می‌گیرد. به این ترتیب که یک کاغذ استعفای بدون تاریخ با این مضمون که «من از کار خود استعفا می‌دهم» مقابل کارگر می‌گذارد و در نتیجه همه حقوق قانونی کارگر از جمله حق شکایت در زمان تعدیل یا حتی دریافت مقرری بیکاری در زمان بیکاری ، سلب می‌شود.
کارشناس حقوق و روابط کار در ارتباط با این رفتار غیرقانونی کارفرمایان می‌گوید: این مشکل در بسیاری از کارگاه‌ها در سطوح مختلف وجود دارد و فقط محدود به کارگران ساده نیست؛ از کارگران رده‌های میانی و مدیریتی نیز گاهی در زمان استخدام برگه استعفا می‌گیرند. این رفتار کاملا غیرقانونی است.
او افزود: این معضل در بخش خصوصی و در رده‌های پایین کارگاه‌ها بیشتر است و موجب تضعییع حقوق کارگران و همچنین سلب انگیزه آنها می‌شود.
این کارشناس حقوقی ادامه داد: در مواردی می‌شنویم کارگری یک روز صبح قصد ورود به کارگاه را داشته اما نگهبان مانع از ورودش شده است؛ کارگر پرسیده چرا و پاسخ شنیده که «شما استعفا داده‌ای» و وقتی متعجب پرسیده که من تا دیروز مشغول کار بودم و استعفا نداده‌ام، برگه استعفایی را که روز اول استخدام از روی ناچاری امضا کرده بود، مقابلش می‌گذارند. چاره چیست؛ آرمین خوشوقتی در پاسخ می‌گوید: کارگران باید بدانند طبق تبصره ذیل ماده ۲۱ قانون کار، تا ۱۵روز فرصت دارند از استعفا انصراف بدهند؛ پس اگر امروز از ورود یک کارگر به خاطر همان برگه استعفای صوری جلوگیری کردند، کارگر می‌تواند بگوید من می‌روم اداره کار و استعفای خودم را پس می‌گیرم. البته ممکن است کارفرما شیطنت کرده باشد و تاریخ استعفا را یک ماه قبل یا حتی پیش از آن زده باشد.
او افزود: کارفرما می‌تواند تاریخ استعفا را اول تیر بزند و از اول مرداد از ورود کارگر جلوگیری کند و بگوید شما یک ماه پیش استعفا داده بودی. در این شرایط، کارگر باید بلافاصله به مراجع حل اختلاف اداره کار مراجعه کند، شکایت کند و درخواست بازگشت به کار با دریافت حق‌السعی ایام تعلیق بکند.
این کارشناس روابط کار در ادامه گفت: کارگر باید در دادخواستی که در هیات تشخیص ثبت می‌کند این‌طور عنوان کند که کارفرما از من برگه استعفای بدون تاریخ دریافت کرده و با سوءاستفاده از این کاغذ، در آن تاریخ درج کرده و آن را علیه من به کار گرفته است؛ موازی با ثبت درخواست هیات تشخیص، کارگر باید بلافاصله به دادسرای محل نیز مراجعه کند و شکایتی مبنی بر سوءاستفاده از سند سفید امضا به ثبت برساند.
خوشوقتی با بیان اینکه «دادسرا سند را از کارفرما مطالبه می‌کنند و سپس کارگر ادعا می‌کند این سند سفیدامضا بوده و کارفرما از آن سوءاستفاده کرده»، تصریح کرد: با طرح این ادعا، سند برای کارشناس خط و امضا ارسال می‌شود و کارشناس تشخیص می‌دهد که آیا تاریخ این امضا بعد از امضای کارگر وارد شده یا خیر. اگر سوءاستفاده کارفرما به اثبات برسد، کارگر می‌تواند این موضوع را به پرونده هیات‌تشخیص الحاق کند و براساس این، رای بازگشت به کار کارگر با دریافت حق‌السعی ایام تعلیق صادر می‌شود.
این کارشناس حقوقی ادامه داد: اگر نشست هیات‌تشخیص قبل از رای دادسرا برگزار شود، کارگر می‌تواند درخواست بدهد که هیات‌تشخیص قرار صادر کرده و صدور رای نهایی را به صدور رای قطعی دادگاه در خصوص سند سفید امضا منوط کند.
به گفته وی، تنها با طی کردن این روند که گاهی زمان‌بر است، کارگر می‌تواند رای بازگشت به کار بگیرد و سر کار خود برگردد. خوشوقتی در پایان گفت: کارگر نباید احساس غبن کند و فکر کند که قانون برای حمایت از او وجود ندارد؛ باید بدانیم گرفتن استعفای صوری از کارگران، یک رفتار غیرقانونی نادرست است که ماهیت آن در واقع، جعل سند یا سوءاستفاده از سند سفیدامضاست.
